Samorząd zdecentralizowany
09.09.2009
-
Prawo
W projektach konstytucji przygotowanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich nie ma rozdziału poświęconego samorządowi. Jest zapis o decentralizacji – tłumaczy Janusz Kochanowski.W obowiązującej konstytucji samorządowi poświęcony jest cały VII rozdział oraz dwa artykuły I rozdziału
W projektach konstytucji przygotowanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich nie ma rozdziału poświęconego samorządowi terytorialnemu. - Jest zapis o decentralizacji – tłumaczy Janusz Kochanowski.W obowiązującej konstytucji z 1997 roku samorządowi terytorialnemu poświęcony jest cały VII rozdział oraz dwa artykuły I rozdziału. Wynika z nich m.in., że w systemie administracji publicznej istnieje domniemanie kompetencji na rzecz samorządu, w ramach samorządu domniemanie kompetencji na rzecz gminy, przewidziana jest osobowość prawna jst oraz adekwatność środków do przekazywanych zadań.W ustawie zasadniczej zostały określone także podstawy ustroju jednostek samorządu terytorialnego, prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w ramach ustawy, reguły nadzoru nad samorządem oraz sądowa ochrona samodzielności jst.W żadnym z trzech projektów konstytucji przygotowanych w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich oddzielny rozdział poświęcony administracji lokalnej i regionalnej się nie znalazł. Samorząd pojawia się jedynie w kilku miejscach m.in. przy okazji ustalania generalnych praw wyborczych (czynne prawo wyborcze do samorządu po ukończeniu 18 lat), kompetencji premiera (nadzór nad jst) i zadań sądów administracyjnych (orzekanie o zgodności uchwał z Konstytucją i ustawami).- Dla sprawnego funkcjonowania państwa, nie jest konieczne by Konstytucja wyczerpująco normowała wszystkie istotne sfery aktywności państwa – tłumaczy jednak Janusz Kochanowski, Rzecznik Praw Obywatelskich.Jak podkreśla, mimo że nie zachowano osobnego rozdziału poświęconego funkcjonowania samorządu terytorialnego, to zagwarantowano ustrojowe podstawy jego działania, uznając decentralizację władzy publicznej w RP za jedną z podstawowych zasad funkcjonowania państwa.- Z konstytucyjnych zasad ustrojowych oraz wolności i praw jednostki o charakterze ogólnym, możliwe jest wywiedzenie regulacji bardziej szczegółowych – dodaje.W opinii rzecznika, zasada decentralizacji władzy publicznej, aby była rzeczywista, musi wiązać się z przekazaniem kompetencji władczych w określonych dziedzinach działalności państwa. W ślad za przekazanymi kompetencjami powinny podążać odpowiednie środki finansowe, które pozwolą samorządom te zadania realizować.- Taka interpretacja wynika nade wszystko z zasady demokratycznego państwa prawa – wyjaśnia Janusz Kochanowski.W projekcie nowelizacji konstytucji przygotowanym pod patronatem Jerzego Stępnia, Andrzeja Zolla i Marka Safjana, przez Konwersatorium "Doświadczenie i Przyszłość" przepisy dotyczące samorządu terytorialnego mają pozostać właściwie bez zmian. Propozycja byłych prezesów Trybunału Konstytucyjnego zmierza raczej w kierunku osłabienia roli prezydenta i wzmocnienia systemu parlamentarno-gabinetowego.Jedyny wątek samorządowy pojawia się przy okazji jednego z wariantów formuły wyboru głowy państwa.Zaproponowano, by elekcja prezydenta była kompetencją Kolegium Elektorów. W jego skład wchodziliby członkowie Zgromadzenia Narodowego (posłowie i senatorowie), a także przedstawiciele województw wybierani przez sejmiki wojewódzkie (w liczbie równej sumie mandatów posłów i senatorów wybieranych z danego województwa).Obowiązująca konstytucja RP została uchwalona 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe i zatwierdzona w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku. Składa się z preambuły i 243 artykułów, które znajdują się w obrębie trzynastu rozdziałów./dp/Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
