Związek Powiatów Polskich nie zgadza się na zmiany w ustawie o pomocy społecznej, które nadadzą wojewodom możliwość uznaniowego podejmowania decyzji w sprawie dochodów osób ubiegających się o świadczenia. Propozycja taka pojawiła się w poselskim projekcie nowelizacji ustawy zgłoszonym przez grupę posłów Lewicy.
Trwają konsultacje w sprawie zmiany ustawy o pomocy społecznej. Związek Powiatów Polskich negatywnie zaopiniował poselski projekt zgłoszony przez grupę posłów Lewicy, w którym zaproponowano możliwość wyłączenia od dochodów części przychodu osób ubiegających się o świadczenia. Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie nowelizacji, decyzję w tej sprawie miałby podejmować wojewoda po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego. Od decyzji wojewody nie przewidziano możliwości zażalenia, przysługiwałaby jedynie skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
W uzasadnieniu projektu czytamy, że przyjęta w dotychczasowej ustawie definicja legalnego dochodu oraz wąski katalog wyłączeń i pomniejszeń sprawia, że w indywidualnych przypadkach może dochodzić do odmowy przyznania świadczeń z powodu jednorazowego pozyskania dochodu, który służy pokryciu usprawiedliwionych potrzeb, niemożliwych do sfinansowania przy pomocy świadczeń uzyskanych z pomocy społecznej. W katalogu takich jednorazowych przychodów projektodawcy wskazują m.in. darowiznę na pokrycie kosztów leczenia czy odszkodowanie za szkodę wyrządzoną na zdrowiu. Organem upoważnionym do rozpatrywania spraw byłby wojewoda, ponieważ zdaniem projektodawców przeniesienie postępowania z organu pomocy społecznej uzasadnione jest dążeniem do ograniczenia ryzyk korupcyjnych oraz zapewnienia bezstronnej oceny okoliczności.
Z zapisami zawartymi w projekcie nie zgadza się Związek Powiatów Polskich, który otrzymał prośbę o zaopiniowanie proponowanych zmian. W piśmie z 18 lutego, skierowanym do zastępcy szefa kancelarii sejmu, ZPP stwierdza, że przedłożony projekt ustawy narusza zasadę równego traktowania obywateli oraz zasadę samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, poprzez wprowadzenie mechanizmu stosowania przepisów rangi ustawowej w drodze uznaniowych postanowień wojewody.
„Wojewoda nie będzie ponosił żadnej odpowiedzialności finansowej względem jednostek samorządu terytorialnego za wydawanie postanowień na korzyść stron, a samorządy nie będąc stroną postępowania, nie będą miały żadnej ścieżki prawnej, aby kwestionować zasadność dokonania przez wojewodę wyłączenia określonego dochodu strony na potrzeby prowadzonego postępowania” – podkreśla ZPP.
ZPP zauważa również, że nawet jednorazowe przysporzenie rzędu kilkunastu tysięcy złotych obiektywnie poprawia sytuację finansową strony względem innych osób ubiegających się o pomoc społeczną. „Przyznanie np. zasiłku celowego osobie, która przekracza kryterium dochodowe z powodu jednorazowego przysporzenia jakim jest darowizna powoduje, że zmniejsza się pula środków na zasiłki celowe dla innych osób potrzebujących wsparcia” – czytamy w stanowisku ZPP.
Konkludując ZPP stwierdza, że przedłożony projekt ustawy jest przykładem złej legislacji, a ustawa o pomocy społecznej wymaga zmian całościowych, a nie dodawania pojedynczych przepisów. „Bardziej zasadnym byłoby zainicjowanie prac legislacyjnych w kierunku opracowania zupełnie nowej ustawy, w której kryteria przyznawania pomocy w większym stopniu uwzględniałyby indywidualną sytuację strony, a z drugiej zapobiegały traktowaniu pomocy społecznej jako stałego źródła utrzymania” – podsumowuje ZPP.
mr