Resort środowiska pracuje nad zwiększeniem realności zasady „zanieczyszczający płaci”, czego skutkiem powinno być zmniejszenie ilości odpadów i obniżenie kosztów systemu – poinformował wiceminister klimatu Jacek Ozdoba w odpowiedzi na wystąpienie RPO.
„W Ministerstwie Klimatu i Środowiska toczą się prace ukierunkowane na ograniczenie wzrostu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi poprzez zwiększenie realności realizowania zasady +zanieczyszczający płaci+. Te prace, obejmują wdrożenie koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym, szeroko rozumianej rozszerzonej odpowiedzialności producenta, co w efekcie powinno skutkować zmniejszeniem się ilości odpadów, w szczególności tych, które trudno jest przetworzyć oraz wytworzenia mechanizmów zmierzających do obniżenia kosztów systemu i jego lepszej wydajności” – podkreślił wiceminister Jacek Ozdoba.
Zaznaczył jednak, że kluczowym dla skuteczności rozwiązań w obszarze gospodarki opadami, „tych zarówno obecnie obowiązujących, jak i projektowanych, jest efektywne i skuteczne działanie władz samorządowych”.
Wiceszef resortu klimatu poinformował też, że przy ministerstwie pracuje Zespół doradczy do spraw systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami, który składa się z przedstawicieli różnych środowisk m. in. z ekspertów realizujących zadania z zakresu gospodarki odpadami na poziomie rządowym, samorządowym, w ramach działalności gospodarczej oraz naukowej. Zadaniem Zespołu jest kompleksowa analiza systemu gospodarki odpadami, identyfikowanie aktualnych problemów oraz przedstawianie rekomendacji w zakresie możliwych do wprowadzenia rozwiązań m.in. dotyczących kwestii naliczania opłat od mieszkańców.
Ozdoba przypomniał też o zmianach w tzw. ustawie śmieciowej, które dają gminom możliwość pokrywania części kosztów z innych środków własnych, w celu obniżenia opłaty za odpady oraz wprowadziły górne limity stawek dla metody od zużytej wody.
W ten sposób wiceminister odniósł się do wniosku, który Rzecznik Praw Obywatelskich skierował w lutym br. wskazując na konieczność zmian w przepisach, które zagwarantowałyby przestrzeganie unijnej reguły „zanieczyszczający płaci”.
W wystąpieniu RPO zwrócił uwagę, że wiele gmin, dążąc do samofinansowania systemu gospodarowania odpadami decyduje się na wybór takiej metody opłat za śmieci, która zapewnia możliwie przewidywalne wpływy, ale nie zawsze jest zgodna z zasadą „zanieczyszczający płaci”.
RPO wskazał zwłaszcza na metodę opłatą na ilości zużywanej wody, która najczęściej powoduje skargi osób, które z różnych względów (od prozaicznych awarii, po względy zdrowotne) wykazują „ponadnormatywne” zużycie.
„Z kolei wprowadzenie metody opartej na powierzchni lokalu mieszkalnego (lub opłaty od gospodarstwa domowego) rodzi sprzeciw osób samotnych, którym trudno pogodzić się z obciążeniem takim jak rodzin wieloosobowych” – wskazywał RPO.
mp/