Przedstawiciele największych instytucji finansujących proekologiczne przedsięwzięcia zjechali do Warszawy na spotkanie, którego głównym tematem była Wspólna Strategia Działania Narodowego oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. To ważny dokument dla całego sektora finansów na ekologię w naszym kraju, określający jego funkcjonowanie w okresie od 2009 do 2012 r.

NFOŚiGW wspiera przedsięwzięcia proekologiczne na terenie całego kraju. WFOŚiGW to 16 instytucji działających w każdym z województw. Instytucje te zarządzają finansami pochodzącymi m.in. z opłat za korzystanie ze środowiska, które wnoszą zakłady przemysłowe jak i inne podmioty gospodarcze. Dotychczasowa udzielona pomoc funduszy liczona jest już w miliardach złotych.

Wspólna Strategia, której tworzenie wynika z zapisów ustawy Prawo Ochrony Środowiska, jest już drugim tego typu dokumentem. Poprzednia obejmuje okres od 2005 do 2008 r. Aktualnie powstający dokument był już omawiany na dwóch spotkaniach - w Warszawie oraz na początku roku we Wrocławiu.

Szczyt w Warszawie

W obradach zwołanych 17 marca w Warszawie przez Konwent Prezesów WFOŚiGW - oprócz szefów tych instytucji - wzięli także udział: sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, Stanisław Gawłowski oraz cały Zarząd Narodowego Funduszu, z prezesem Janem Rączką i zastępcami: Małgorzatą Skuchą, Bernadettą Czerską i Władysławem Janem Majką. Gośćmi spotkania byli również: prezes Banku Ochrony Środowiska S.A., Jerzy W. Pietrewicz i prezes Fundacji EkoFundusz, Stanisław Sitnicki. Moderatorem spotkania był Jerzy Ignaszak, zastępca prezesa WFOŚiGW we Wrocławiu, który przedstawił rolę i efekty funcjonowania krajowego systemu finansowania ochrony środowiska.

- Nic się nie zmieniło w stosunku do jednoznacznej deklaracji, jaką już w czasie ubiegłorocznych targów ekologicznych POLEKO złożył minister środowiska Maciej Nowicki - powiedział Stanisław Gawłowski, sekretarz stanu
w Ministerstwie Środowiska w czasie obrad Konwentu - Ani na poziomie rządu, ani na poziomie Ministerstwa Środowiska nikt nie planuje likwidacji wojewódzkich funduszy. Wręcz przeciwnie. Będziemy umacniać i doskonalić
dotychczasowy system finansowania ochrony środowiska. Zarówno Narodowy Fundusz, jak i wojewódzkie fundusze jako instytucje wdrażające Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko mają przecież teraz dodatkowe
obowiązki związane z obsługą projektów z perspektywy finansowej 2007-2013.

Prezes WFOŚiGW w Poznaniu i Przewodniczący Konwentu, Przemysław Gonera $przypomniał, że prace nad wspólną strategią działania NFOŚiGW i WFOŚiGW na lata 2009-2012 wpisują się także w okres przygotowań do ważnych jubileuszy polskiego systemu finansowania ochrony środowiska. Za rok Narodowy obchodzić będzie 20-lecie swojego istnienia. Bieżący rok to jubileusz 15-lecia Wojewódzkich Funduszy.

- Ponieważ zadań wynikających z Traktatu Akcesyjnego i dyrektyw unijnych jest coraz więcej, chcemy aby system finansowania ochrony środowiska był spójny - mówił wiceminister Stanisław Gawłowski - stąd Wspólna Strategia
Działania na lata 2009-2012 z ważnym miejscem Banku Ochrony Środowiska i EkoFunduszu. Mamy świadomość, że mechanizm ekokonwersji dobiega końca, pracujemy więc nad nowymi zadaniami dla EkoFunduszu, bo to znakomita organizacja, która wpisuje się w system finansowania ekologii w naszym kraju.

Obrady we Wrocławiu

Na poprzednim spotkaniu poświęconym wspólnej Strategii - w stolicy Dolnego Śląska (21-22 stycznia) - debatowali m.in. eksperci z NFOŚiGW: Lesław Puczniewski, Tomasz Chrząstowski i Jerzy Swatoń oraz prezesi zarządów
WFOŚiGW z: Wrocławia - Ewa Mańkowska, Jerzy Ignaszak, Andrzej Żyłajtys, Krzysztof Strynkowski, Opola - Zbigniew Figas, Torunia - Wojciech Kuliński.

Uczestnicy spotkania przyjęli, że głównym celem powstającej Strategii powinna być realizacja Polityki Ekologicznej Państwa, a przede wszystkim pomoc Funduszy w wypełnieniu prośrodowiskowych zobowiązań Polski. Są one
zapisane w Traktacie Akcesyjnym z Unią Europejską. To m. in. konieczność budowy nowoczesnych oczyszczalni ścieków, kanalizacji, zakładów przetwarzania odpadów czy inwestycji związanych z Odnawialnymi Źródłami
Energii. W jaki sposób Fundusze wspomogą te ambitne inwestycje?

- Fundusze muszą dzielić się pracą przy identyfikacji i przygotowywaniu projektów ochrony środowiska, by jak najwięcej z nich mogło otrzymać pieniądze unijne - wyjaśnia Jerzy Swatoń, b. minister środowiska i ekspert
NFOŚiGW. - Fundusze muszą dopełniać je środkami krajowymi. To jednak nie jedyny cel Strategii. - Jeżeli nie zrealizujemy zaplanowanych inwestycji, to grożą nam dotkliwe kary finansowe - przypomina Swatoń. - NFOŚiGW i WFOŚiGW a także banki mogą stworzyć warunki do realizacji tych inwestycji, by ustrzec Polskę przed tymi zagrożeniami.

Ze wsparcia Funduszy korzystają przede wszystkim samorządy. Pozyskują one także pieniądze na kosztowne proekologiczne przedsięwzięcia z unijnych dotacji. Jednak aby sięgnąć po euro muszą wykazać niebagatelny wkład własny. To konieczny warunek stawiany przez UE. Temu wyzwaniu jest w stanie sprostać dopiero system wspólnego wydatkowania środków z krajowych Funduszy, doskonalony dzięki rozwiązaniom zaplanowanym w Strategii. Fundusze udzielają swoim beneficjentom korzystnie oprocentowanych pożyczek i bezzwrotnych dotacji. Wsparcie projektu z kilku różnych źródeł (np. NFOŚiGW, WFOŚiGW, banków, budżetu państwa), nazywane montażem finansowym, umożliwia efektywne i bezpieczne pozyskiwanie unijnych pieniędzy. Zdaniem uczestników wrocławskich obrad powstająca Strategia powinna właśnie zachęcać i ułatwiać podpisywanie umów z udziałem kilku podmiotów.

Kolejne spotkania zaplanowano już w kwietniu, również we Wrocławiu i w Warszawie. - Prace nad obecną Strategią zakończą się w czerwcu br. - zapowiadają eksperci.


Robert Borkacki
Starszy Specjalista
Specjalista ds. Informacji i Promocji
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu