Częstochowa: 10-lecie przyznania Miastu Nagrody Europy

15 czerwca w Ratuszu Miejskim w Częstochowie odbyła się uroczystość upamiętniająca 10-lecie przyznania Miastu Nagrody Europy. Częstochowa była pierwszym miastem ze Środkowo-Wschodniej Europy, które otrzymało tę najwyższą nagrodę europejską, w uznaniu za współpracę międzynarodową.

W uroczystości uczestniczyli m.in. Halina Rozpondek, Poseł na Sejm RP, która odbierała jako Prezydent Częstochowy w roku 1998 Nagrodę, Hartl Norber z Regensburga, który wręczał przed 10 laty Nagrodę, Danuta Jazłowiecka, Przewodnicząca Podkomisji ds. Nagrody Europy. Obecni byli także uczestniczący we wręczeniu państwu Chaubon Honorowego Obywatelstwa Częstochowy, ambasador Francji François Barry Martin-Delongchamps oraz Pascal Vagogne - konsul generalny Francji w Krakowie. Obecni byli także merowie zaprzyjaźnionych z Częstochową Miast, parlamentarzyści RP, radni i osoby mające duży wkład w międzynarodową współpracę Miasta Częstochowy.

Zaprezentowano archiwalny film z uroczystości wręczenia Flagi i Nagrody, którego autorką była redaktor Anna Migalska z Telewizji Polskiej.

- Dziesięć lat temu uczestniczyliśmy w wielkim święcie – Częstochowa jako pierwsze miasto w Polsce, i pierwsze w Europie Środkowo-Wschodniej, otrzymała Nagrodę Europy. Z wzruszeniem odbierałem moment wręczenia Nagrody przez reprezentanta Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy i przedstawiciela poprzedniego laureata Regensburga ówczesnej Prezydent Miasta Częstochowy Halinie Rozpondek. Spełniło się marzenie – Częstochowa stała się miastem europejskim. – wspominał podczas jubileuszu prezydent Częstochowy, Tadeusz Wrona - Od czego zaczęła się nasza droga do Nagrody Europy ? Może tym początkiem był list od mera Lourdes Philippe Dusty-Blazy przekazany nam tuż przed wyborami samorządowymi za pośrednictwem kolegów z Cieszyna: Andrzeja Sikory i Jana Olbrychta. Francuskie Lourdes było naszym przewodnikiem, korzystaliśmy z francuskich doświadczeń, wspólnie mogliśmy planować i realizować wizję tworzenia europejskiego Stowarzyszenia Miast Maryjnych.

Symbolicznym przypomnieniem tego była dzisiejsza nasza uroczysta sesja Rady Miasta i nadanie Honorowego Obywatelstwa Częstochowy państwu Teresie i Pierre Chabon.

Ale też nasza droga do Nagrody Europy miała swój początek w historycznym wydarzeniu jakim był VI Światowy Dzień Młodzieży i spotkania blisko 2 milionów młodych ludzi z całego świata z Ojcem Świętym Janem Pawłem II. Wówczas bowiem – w sierpniu 1991 roku – Nasz Ojciec wezwał nas do budowania europejskiego „wspólnego domu”. Wskazał przy tym, że „dla dobra przyszłych pokoleń konieczne jest, by nowa Europa oparła się na fundamencie tych wartości duchowych, które stanowią sam wewnętrzny rdzeń jej tradycji kulturalnej”

To właśnie wskazanie dyktowało naszą aktywność w budowaniu współpracy z innymi miastami Europy.

Prezydent przypomniał drogę Częstochowy do Nagrody. W końcu 1992 roku jako Prezydent Miasta skierował do Komisji Zgromadzenia Parlamentarnego wniosek zgłoszeniowy. Wystąpiono o przyznanie Flagi Europejskiej.

Współpraca zagraniczna miasta była w początkowej fazie rozwoju. Współpracowaliśmy z Lourdes i włoskim Loreto. W 1991 r nawiązaliśmy kontakty z miastami niemieckimi: pielgrzymkowym ośrodkiem Altotting i rzemieślniczym Pforzheim. Szukaliśmy też partnerów na wschodzie – pierwszym było łotewskie miasto Rezekne, potem litewskie Szawle.

Cennym przedsięwzięciem stał się Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” - stał on się wzorcowym przykładem wydarzenia łączącego różne religie, narody i kultury. Nieoceniona była jego rola jako otwarcia dwóch stron Europy – Wschodu i Zachodu.

Ważnym było też zaangażowanie w sprawy pomocy Albanii. Kraj ten dopiero wyzwolił się z totalitarnej władzy Envera Hodży; całkowicie zrujnowany budową utopijnej wersji komunizmu, potrzebował wsparcia. W 1993 gościliśmy dzieci albańskie, do zaprzyjaźnionego z nami miasta Szkodra wysyłaliśmy transporty z darami.

To wszystko brano pod uwagę oceniając nasze miasto. 19 czerwca 1993 roku na placu Biegańskiego deputowany do Bundestagu Bruno Zierer wręczył Prezydentowi Częstochowy, Tadeuszowi Wronie oraz przewodniczącemu Rady Miasta Teodorowi Harabaszowi, zasłużonemu działaczowi „Solidarności Flagę Europy.

Rozwijaliśmy współpracę z miastami partnerskimi. Zorganizowaliśmy w Częstochowie konferencje miast pielgrzymkowych, tam zrodził się pomysł zawiązania stowarzyszenia Miast Pielgrzymkowych. Uwieńczeniem tego było podpisane, już przez Halinę Rozpondek, 24 sierpnia 1996 r porozumienia o współpracy miast pielgrzymkowych.

Rozwijały się także kontakty formalne i nieformalne z wschodnimi sąsiadami. Współpraca z łotewskim Rezekne i litewskim Szawle owocowała wymianą młodzieży i wspólnymi imprezami sportowymi. Gościliśmy na obozach letnich młodzież z Białorusi, pomagaliśmy wysyłać transporty darów na Ukrainę. Tadeusz Wrona uczestniczył w programach szkoleń dla samorządowców białoruskich. W 1995 reprezentant Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Camille Dimmer wręczył Częstochowie Honorową Tablicę Europy.

Następczyni Prezydenta Wrony, Halina Rozpondek rozwijała dalszą współpracę. Doprowadziła do powstania Stowarzyszenia Miast Maryjnych. Włączyła do tego grona także portugalską Fatimę. Rozwinęła także najistotniejszą sferę – wymianę młodzieży. Nawiązywane przez młodych ludzi przyjaźnie to najtrwalsze więzy europejskiej współpracy.

21 kwietnia 1998 roku decyzją komisji Zgromadzenia Parlamentarnego Częstochowa otrzymała Nagrodę Europy. Wręczenie jej nastąpiło na nowym placu miasta, nazwanym Placem Rady Europy. Nagrodę na ręce prezydent Haliny Rozpondek i przewodniczącego Rady Miasta Sławomira Glińskiego przekazał Bruno Zierer – ten sam, który przywiózł do Częstochowy pięć lat wcześniej Flagę Europy.

Weszliśmy do prestiżowego klubu Stowarzyszenia Miast Laureatów Nagrody Europy. Doceniając prekursorska rolę naszego miasta Stowarzyszenia dwukrotnie, w kadencji 2000-2002 i 2002-2004 powierzyło przewodnictwo Prezydentowi Częstochowy.

- Świętując dziś Jubileusz X-lecia przyznania Nagrody Europy połączyliśmy uroczystości z organizacją międzynarodowej konferencji będącej próbą współczesnego odczytania przesłania Jana Pawła II w kontekście dyskusji na przyszłością Unii Europejskiej. – mówił Prezydent Wrona - W ten właśnie sposób odwołaliśmy się do źródła. Do historycznego wydarzenia VI Światowego Dnia Młodzieży, który otworzył naszą drogę do Europy.

- Moja osobista radość była olbrzymia, a emocje jej towarzyszące spowodowały, że zaniemówiłam – dosłownie – dwa dni nie mogłam wydobyć z siebie głosu – wspominała Halina Rozpondek. - Było to wielkie przeżycie dla mieszkańców naszego miasta, którzy bardzo licznie zgromadzili się na placu Biegańskiego. Pamiętam wzniosłą atmosferę panującą wśród uczestników uroczystości, udział w niej wielu znamienitych gości, zarówno z kraju, jak i naszych przyjaciół z Europy. Tego samego dnia dokonaliśmy nadania nazwy placowi przy dworcu PKP – imienia „Plac Rady Europy”. Podkreśliłam wówczas w swoim wystąpieniu fakt, że właśnie w tym momencie Częstochowa na trwałe zagościła w Unii Europejskiej, bo choć negocjacje na szczebli rządowym miały trwać jeszcze sześć lat, to my wówczas poczuliśmy się prawdziwymi Europejczykami. Byliśmy dumni, że zrobiliśmy tak wiele na rzecz integracji europejskiej, i że oczy Europy są skierowane na nas - mówiła Halina Rozpondek.

- Podziękowania należą się co jest oczywiste Prezydentowi Tadeuszowi Wronie – inicjatorowi europejskiej współpracy Częstochowy, ówczesnej Radzie Miasta i całej rzeszy urzędników, bez których nasze osiągnięcia byłyby niemożliwe. Nie da się wymienić wszystkich, ale przywołam tu niezwykłą aktywność i dyplomację Pawła Klimka – ówczesnego sekretarza miasta, któremu z tego miejsca serdecznie dziękuję, bo bez niego taka skala sukcesu nie byłaby możliwa. Dziękuję także paniom Katarzynie Kulisiewicz, Ewie Lupie i Ani Górze.

- Szczególnie ważne jest to, że wchodząc do Europy - Wspólnoty Ojczyzn, nie zapominamy o naszych korzeniach, o naszym pochodzeniu – powiedział Norbert Hartl, radny Regensburga, miasta które otrzymało nagrodę przed Częstochową, a który wręczał ją przed 10 laty włodarzom polskiego miasta. – Podczas konferencji w Częstochowie mówiliśmy, że rodzina jest naszą najważniejszą komórką społeczną. Wspólna Europa z jej wartościami jest miejscem, w którym czujemy się bezpiecznie, daje nam poczucie bezpieczeństwa, podstawę ekonomiczną. Nagroda Europy uczyniła nas bardziej świadomymi miasta europejskimi. Gratuluję doskonałego rozwoju miasta i Państwa Polskiego – powiedział radny Hartl i dodał po polsku: „Aby nasza wspólna przyszłość była dobra”.

- Cieszę się, że Częstochowa była pierwszym miastem z tej części Europy, które otrzymało nagrodę, To wielka mądrość, poznawanie kultury, poznawanie ludzi , współpraca partnerska – stwierdziła Danuta Jazłowiecka, Przewodnicząca Podkomisji ds. Nagrody Europy.

Na zakończenie uroczystości, którą uświetnił recital wybitnego i znanego na muzycznych salonach Europy duetu - Jeanne Mikitki na fortepianie oraz Lorenzo Gatto na skrzypcach – Prezydent Częstochowy wręczył medale wybite z okazji Roku Biegańskiego merom miast blisko współpracujących z Częstochową, należących do Stowarzyszenia Miast Sanktuariów Europy „Shrines of Europe”: burmistrzowi Altötting Herbertowi Hofauerowi, burmistrzowi Mariazell Helmutowi Pertlowi, meriowi Fatimy Davidowi Pereirze Catarino. W imieniu mera Lourdes Jean-Pierre Artiganave, medal odebrała Marie-Thérese Chaubon.



Ireneusz Leśnikowski