Iława: Poszukiwacze odkryli monety i ozdoby z XI wieku
19.11.2010
-
Wiadomości klubowe
- Nie da się opowiedzieć, czym jest poszukiwanie skarbów, a tym bardziej nie da się zrozumieć, co czuje poszukiwacz, gdy skarb znajduje - mówią członkowie historycznego stowarzyszenia „Ilavia"
- Nie da się opowiedzieć, czym jest poszukiwanie skarbów, a tym bardziej nie da się zrozumieć, co czuje poszukiwacz, gdy skarb znajduje - mówią członkowie historycznego stowarzyszenia „Ilavia", którzy we wrześniu tego roku odnaleźli w okolicach Mózgowa ponad 800 srebrnych monet i fragmentów ozdób z XI wieku. Bezcenne znalezisko przekazane zostało do Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Stamtąd - z chwilą utworzenia nad Jeziorakiem Muzeum Regionalnego - trafić ma do Iławy.
W ten sposób iławskie muzeum, które jest jeszcze na etapie tworzenia, wzbogaciło się o najcenniejszy zbiór srebrnych przedmiotów z wczesnego średniowiecza, jaki kiedykolwiek odkryto na Warmii i Mazurach. Skarb oficjalnie przekazano archeologom i muzealnikom z Olsztyna 11 listopada. Uroczystość odbyła się w sali wystaw iławskiego kinoteatru. - Depozyty tej rangi są niezmiernie rzadko znajdowane, to prawdziwe muzealne perełki - mówił podczas spotkania w Iławie Jarosław Sobieraj z Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. - To jeden z najcenniejszych skarbów z tego okresu, jaki odkryto w naszym województwie i jaki otrzymało nasze muzeum.
To nie pierwsze odkrycie
To nie pierwsze unikatowe znalezisko przekazane muzeum przez grupę poszukiwaczy z Iławy. „Ylavia" ma już na swoim koncie odkrycie między innymi dwóch unikatowych okuć mieczy z IX i X wieku (do tej pory w Polsce odkryto zaledwie 33 takie okucia), fragmentu enkolpionu z XI wieku oraz bransoletę celtycką, będącą drugim celtyckim zabytkiem odnalezionym na Warmii i Mazurach. Wszystkie te przedmioty trafiły do specjalnego depozytu utworzonego w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Depozyt otwarty został w 2007 roku na wniosek założycieli Grupy Inicjującej Projekt Powołania Muzeum Regionalnego w Iławie - Agnieszki Błędowskiej i Michała Młotka. Przez trzy lata trafiło do niego około 500 zabytków. Wszystkie one wrócą do Iławy z chwilą utworzenia nad Jeziorakiem Muzeum Regionalnego.
Szukali ponad dwa lata
Odnaleziony w 2010 roku skarb spod Mózgowa stanowi pozostałość po depozycie odnalezionym w drugiej połowie XIX wieku w czasie orki na polu po wykarczowanym lesie. - Na informację o skarbie natrafiliśmy w starej niemieckiej prasie - mówi Rafał Kocięda, prezes „Ylavii". - Metr po metrze przeszukiwaliśmy tereny w okolicach Mózgowa. Podejrzewaliśmy, że nie wszystkie monety mogły zostać wtedy odkryte. Po ponad dwóch latach poszukiwań szczęście się do nas uśmiechnęło. Trudno dziś opowiedzieć, co wtedy czuliśmy - dodaje.
Skarb zostanie poddany teraz konserwacji i dokładnie zbadany. Za kilka miesięcy, najpewniej w lutym, pokazany ma zostać po raz pierwszy w olsztyńskim muzeum.
Kto ukrył monety?
Od samego początku poszukiwacze z grupy „Ylavia" zadawali sobie pytanie, do kogo należał odkryty skarb. Według archeologów należał ona najpewniej do kupca, który handlował z pruskimi plemionami Pomezanów, Pogezanów i Sasinów. Tylko 150 znalezionych monet ze skarbu zachowało się w całości. Główna część znaleziska to tzw. siekańce, czyli pocięte na części monety, które jako kruszec służyły do dokonywania wymiany handlowej. Wśród siekańców znalazły się zapewne wszystkie monety, jakie występowały w średniowiecznej Europie od VII do XI wieku a więc monety niemieckie, polskie, węgierskie, czeskie i arabskie. Identyfikacja wszystkich srebrnych fragmentów monet zająć może nawet kilkanaście miesięcy.
Skarb z Nipkowa
Skarb spod Mózgowa odnaleziony został równo w rok po odkryciu w Nipkowie przez suski „Klub Odkrywcy" zbioru piętnastowiecznych srebrnych monet, wybitych tuż po bitwie pod Grunwaldem. Suscy historycy-amatorzy odnaleźli skarb szelągów krzyżackich przeszukując podmiejskie pole wykrywaczami metali. Za przekazanie skarbu do olsztyńskiego muzeum członkowie klubu otrzymali tytuł Mecenasa Muzeum Warmii i Mazur.
Poszukiwacze z Susza i Iławy to dwie zorganizowane grupy detektorystów działające na terenie powiatu iławskiego. Obie grupy posiadają zezwolenia odpowiednich instytucji uprawniające do poszukiwań ukrytych bądź porzuconych zabytków. Obie są cały czas jednymi z nielicznych grup w Polsce, które zgodnie z prawem przeszukują podmiejskie tereny przy użyciu wykrywaczy metali. Jak widać, z ogromnym pożytkiem dla powstającego w Iławie muzeum.
W ciągu ostatniego roku powstające w Iławie Muzeum Regionalne wzbogaciło się o dwa zbiory monet. Pierwszy to skarb z Mózgowa. Drugi to tzw. depozyt z Gajerka, w skład którego wchodzi kilkanaście monet odnalezionych na terenie ogrodów działkowych na osiedlu Podleśnym w Iławie.
W skład stowarzyszenia Badaczy Historii Deutsch Eylau „Ylavia" wchodzi 11 osób: Rafał Kocięta (prezes), Stanisław Baruchowski, Krzysztof Kujawski, Roman Dembiński, Zbyszek Janik, Michał Młotek, Bożena Kujawska, Kamil Knowski, Henryk Oleksiuk, Marek Sadłowski i Monika Krajnik (członkostwo honorowe).Źródło: materiały nadsyłane przez jednostki samorządu terytorialnego. Za treść tych informacji PAP S.A. nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności.Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
