Szprotawa dołączyła do grona miejscowości, na terenie których znajdują się „szepczące” obiekty architektoniczne. A to dzięki odkryciu pracowników Muzeum Ziemi Szprotawskiej. Szepczące okazały się zapomniane zabytkowe gotyckie łuki na zamurowanym wejściu do kościoła pw. Wniebowzięcia NMP w samym centrum miasta.
Zobacz film: Szepczące łuki w Szprotawie
Jak wyjaśnia w swoim opracowaniu prof. dr hab. inż. Andrzej Kulowski, szeptanie to osobliwość akustyczna polegająca na „ślizganiu się” dźwięku wzdłuż wklęsłej ściany lub koncentracji dźwięku w odległej części w wyniku specyficznego układu sklepień. Fizyczna natura tych osobliwości jest odmienna, lecz ich efekt pozostaje ten sam – pozwalają na wzajemne słyszenie się osób na odległość bez użycia systemów nagłaśniających.
W przypadku szprotawskiej fary zjawisko polega na tym, że stojąc po jednej stronie wejścia i szepcząc do łuków, odbiorca usłyszy te szepty przykładając ucho do łuków po przeciwległej stronie tegoż wejścia.
Z uwagi na złożoną kompozycję łuków gotyckiej fary i jej uszkodzenia, zaistnienie oraz siła zjawiska zależne są od zajęcia przez wypowiadającego szepty ściśle określonej pozycji odległości i wysokości względem łuków. Na jakość słyszanych szeptów wpływa także struktura powierzchni łuków, które wykonane są z porowatego piaskowca, fragmentami zwietrzałego, uszkodzonego bądź zrekonstruowanego.
Aby potwierdzić osobliwość akustyczną, posłużono się także aparaturą pomiarową, która bezsprzecznie wykazała podwyższoną względem tła głośność po stronie odsłuchującego szepty – mówi Krzysztof Wachowiak ze szprotawskiego muzeum. Niemniej jak już wspomniano, pomyślność eksperymentu wymaga spełnienia pewnych warunków.
Dziś mało kto zwraca uwagę na stare wejście do kościoła. Pochodzi ono z połowy XIII wieku, kiedy kościół był mniejszy, jednonawowy i wykonany z kamienia polnego. Przypomina o tym częściowo zachowana kamienna fasada świątyni. A fascynujące są już sama konstrukcja i przekroje szepczących gotyckich łuków.
Lokalizacja Szepczących łuków w Szprotawie
Maciej Boryna
Biuro Turystyki i Edukacji Regionalnej