W czwartek, 31 grudnia na stronach RCL opublikowano kolejny projekt nowelizacji o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Regulacja uzupełnia wcześniejsze zmiany wprowadzone w ramach pilnej nowelizacji ustawy śmieciowej, która m.in. pozwoliła rozliczać się gminom z odpadów za 2020 rok w korzystniejszy dla siebie sposób. Przepisy te weszły w życie 31 grudnia.

Nowela ustawy śmieciowej z podpisem prezydenta

Jak zaznaczono w uzasadnieniu projektu, celem najnowszej nowelizacji ustawy śmieciowej jest obniżenie kosztów funkcjonowania i usprawnienia gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi oraz ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie gospodarki odpadami i tym samym poprawę dostępu do instalacji przetwarzających odpady komunalne.

Indywidualne rozliczanie śmieci w blokach

Jednym z najważniejszych rozwiązań projektu jest regulacja umożliwiająca odejście od odpowiedzialności grupowej, która zwłaszcza w budynkach wielorodzinnych skutkowała małą motywacją do właściwej segregacji odpadów. W tym celu zaproponowano przepis, który umożliwia po zapewnieniu technicznych możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach, indywidualne rozliczanie z obowiązku selektywnego zbierania odpadów mieszkańców wytwarzających odpady w poszczególnych mieszkaniach. 

W projekcie znalazł się też przepis, który pozwoli na znakowanie worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych. Dzięki temu łatwiej będzie zidentyfikować poszczególnych mieszkańców.    

W projekcie doprecyzowano też obowiązki gminy w zakresie odbierania bioodpadów. Chodzi o umożliwienie zwolnienia z opłaty mieszkańców, którzy kompostują bioodpady. Regulacja pozwoli gminie na podjęcie decyzji o nieodbieraniu bioodpadów w przypadkach gdy są one w całości zagospodarowane we własnym zakresie przez właścicieli nieruchomości (całościowe zwolnienie z opłaty za odbiór tych odpadów). 

Będzie to jednak możliwe, jeżeli łącznie zostaną spełnione trzy warunki: właścicieli nieruchomości zadeklaruje kompostowanie wytworzonych bioodpadów, rada gminy podejmie decyzję o zwolnieniu z obowiązku posiadania pojemnika lub worka do zbierania bioodpadów oraz zwolni w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi mieszkańców kompostujących bioodpady. 

W projekcie zaproponowano też przepisy powalające w przypadku podjęcia przez gminę uchwały o objęciu nieruchomości niezamieszkałych systemem odbierania odpadów zorganizowanym przez samorząd wyłączenie się właścicieli takich nieruchomości z takiego sytemu. Będą oni mieli na to 30 dni po podjęciu odpowiedniej uchwały przez gminę.

Nowe przepisy podwyższą też maksymalną stawkę opłaty za śmieci dla nieruchomości nie zamieszkałych. W OSR projektu wyjaśniono, że będzie to ok. 23 zł za pojemnik/worek 120 litrowy. Obecnie jest to 18 zł.

Zmiany w naliczaniu opłaty śmieciowej

W projekcie wprowadzono szereg zmian precyzujących naliczanie opłaty śmieciowej. M.in. uszczegółowiono zapisy dotyczące naliczania jej od powierzchni lokalu mieszkalnego, wskazując, że opłata powinna być ponoszona od powierzchni użytkowej. 

Ponadto dodano możliwość różnicowania stawki w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym, dostosowując przepisy do możliwości rozliczania właścicieli nieruchomości. 

Doprecyzowano też sposób naliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy. Jak wskazano w uzasadnieniu, wynika to z możliwości kilkukrotnego odbierania odpadów z tego samego pojemnika na odpady komunalne w ciągu miesiąca. Dlatego konieczne było doprecyzowanie podstawy naliczenia opłaty poprzez dodanie dodatkowego czynnika, jakim jest liczba opróżnień danego pojemnika w ciągu miesiąca. 

Skorygowano też przepisy w zakresie naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe w przypadku objęcia ich gminnym systemem gospodarowania odpadami komunalnymi. Zgodnie z projektem opłata powinna być naliczana za rok od każdego domku letniskowego na nieruchomości albo od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. 

Wyższe kary za zaśmiecanie

Projekt przewiduje ponadto podniesienie kar za zaśmiecanie miejsc publicznych. I tak kara ma wzrosnąć maksymalnie do 5 tys. zł z 500 zł obecnie (w projekcie od 300 do 5000 zł; obecnie kara wynosi do 500 zł). W przyszłej nowelizacji mają znaleźć się również sankcje karne za porzucanie odpadów niebezpiecznych w miejscach do tego nieprzeznaczonych. Za taki czyn będzie można trafić za kratki nawet na 8 lat (od 6 miesięcy do 8 lat).

Nowela ma pozwolić również ograniczyć funkcjonowanie tzw. słupów w gospodarce odpadowej. W przepisach czytamy bowiem, że skróci się z dwóch lat do roku czas na podjęcie działalności objętej zezwoleniem.

Nowe przepisy pozwolą też na dłuższe magazynowanie odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych, paliwa alternatywnego oraz odpadów przeznaczonych bezpośrednio do produkcji takiego paliwa. Chodzi w tym przypadku o frakcję kaloryczną. Będzie ją można magazynować przez 3 lata, a nie jak to jest teraz przez rok.

Projektowane przepisy pozwolą również ministrowi ds. klimatu wydawać decyzje ws. odstępstwa dla poszczególnych gmin w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Jak podkreślono jest to zgodne z przepisami unijnymi. 


mp/