We wtorek, 5 lipca odbyło się posiedzenie sejmowej komisji samorządu terytorialnego, na którym posłowie wysłuchali informacji Ministerstwa Finansów na temat sytuacji gmin, w których dużą część terenów zajmują parki narodowe, rezerwaty przyrody lub obszary Natura 2000.

Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów Marek Wiewióra wskazał, że w całym kraju jest 241 gmin, których co najmniej 50 proc. powierzchni zajmują obszary chronione. Dyrektor zwrócił uwagę na stabilną sytuację finansową tej grupy jednostek wskazując, że ich dochody ogółem w 2021 r. wyniosły prawie 13,2 mld zł i charakteryzowały się tendencją wzrostową. 

Wiewióra zwrócił też uwagę na dobry wynik finansowy tej kategorii samorządów wskazując, że rok 2021 zamknęły nadwyżką sięgająca 1 mld zł. „Na poziomie operacyjnym gminy te zamknęły rok nadwyżką operacyjną na poziomie 1,3 mld zł i była to historycznie najwyższa nadwyżka” – zaznaczył dyrektor.

Odnosząc się do pytań posłów o możliwość wprowadzenia tzw. subwencji ekologicznej, która rekompensowałaby tej grupie jednostek utracone szanse rozwojowe Wiewióra powiedział, że resort nie pracuje nad takim rozwiązaniem.

„Ministerstwo Finansów prowadzi obecnie prace nad systemem subwencyjnym, nie przygotowujemy rozwiązań w zakresie specjalnego funduszu finansującego gminy z obszarami ochrony przyrody” – powiedział dyrektor.

Jednocześnie przyznał, że ograniczenie możliwości rozwoju gospodarczego jakie dotyka gmin z dużym odsetkiem obszarów chronionych może w części przypadków powoduje ograniczenie po stronie dochodów z tytułu podatków PIT i CIT. 

Dyrektor zaznaczył jednak, że w systemie finansów JST istnieją mechanizmy wyrównujące różnice w dochodach samorządów. Wskazał tu na subwencję wyrównawczą, której beneficjentem są przede wszystkim gminy, których dochód per capita na skutek występowania na ich terenie ograniczeń rozwojowych jest niższy od średniej. 

„W zakresie systemu subwencyjnego Ministerstwo Finansów planuje zmianę tego systemu. Chcemy uwzględnić w tym systemie bieżące potrzeby wydatkowe tych samorządów. Chcemy określić jednolite kryteria identyfikacji najbogatszych i najbiedniejszych samorządów, z uwzględnieniem nie tylko obecnie uwzględnianego potencjału dochodowego, ale również potrzeb wydatkowych . Chcemy tez ten system uprościć i odbiurokratyzować” – tłumaczył wiewióra. 

mp/