Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek przekazał do resortu finansów swoje uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej. 

Zdaniem Rzecznika projekt, „choć ponad od dekady społecznie oczekiwany, stanowi tylko częściową odpowiedź na bieżące, wielopłaszczyznowe problemy opodatkowania nieruchomości”. 

Nowa definicja budynku i budowli. Jest projekt noweli ustawy o podatkach lokalnych

W ocenie RPO projekt zasadniczo spełnia wymóg opracowania autonomicznej definicji budynku oraz budowli na cele podatkowe. Wskazał jednak, że nie ma w nim przepisu, który wskazywałby, że uznanie danego obiektu za budynek oznacza, iż nie może on być budowlą.

Zdaniem Rzecznika w praktyce może to powodować istotne wątpliwości co do obiektów, które w ocenie podatników będą spełniały cechy budynku, ale jednocześnie będą klasyfikowane jako budowle poprzez wskazanie w treści załącznika nr 4 do projektowanej ustawy. 

Ponadto, zdaniem Rzecznika, idea prostego przeniesienia do ustawy podatkowej ogólnego katalogu obiektów uznanych za budowle i wymienionych w projektowanym załączniku nr 4 może budzić wątpliwości pod kątem jednoznaczności i precyzyjności przedmiotu opodatkowania, o której wspominał Trybunał Konstytucyjny. 

„W praktyce może okazać się, że nadal będą pojawiać się spory co do zakresu pojęć użytych w tym załączniku, gdyż nie zostały one jasno dookreślone. Katalog obejmujący aktualnie 28 pozycji może zaś okazać się zbiorem zbyt ogólnym. Mając na uwadze, że z perspektywy ochrony konstytucyjnych praw podatnika istotne jest stworzenie regulacji pozwalającej na dokładne zrekonstruowanie przedmiotu opodatkowania, należałoby rozważyć odniesienie się do wyższego poziomu szczegółowości” – zaznaczył RPO.

Wątpliwości Rzecznika dotyczą też sformułowania nowej definicji budowli, pojęcia „wykonania z użyciem wyrobów budowlanych". W obecnym stanie prawnym definicja budowli opiera się na obiekcie budowlanym, który został wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. RPO zwrócił uwagę, że pojęcie to wzbudzało wątpliwości i było źródłem różnych sporów. 

W ocenie Rzecznika zaproponowane w projekcie zmiany w zakresie opodatkowania garaży są niewystarczające. Chodzi o przepis, zgodnie z którym garaż wielostanowiskowy w budynku mieszkalnym stanowi część mieszkalną takiego budynku, przez co znajdzie do niego zastosowanie stawka dla budynków mieszkalnych.

Zdaniem Więcka regulacja ta jest ograniczona, gdyż dotyczy wyłącznie garaży wielostanowiskowych. Według niego mogą pojawić się dalsze wątpliwości np. co do garaży wolnostojących, które również realizują szeroko pojęte funkcje mieszkalne. Ponadto propozycja ta niestety pomija konieczność stworzenia autonomicznej definicji garażu na cele podatkowe. 

Nowa definicja budynku i budowli

W czerwcu br. rząd przedstawił długo oczekiwany przez samorządy projekt ustawy, w którym zaproponowano nowe definicje pojęcia: „budowla” oraz „budynek” – na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Budynek ma być definiowany jako obiekt, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, wykonany z użyciem wyrobów budowlanych, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. 

Z kolei budowlą będą obiekty wykonane z użyciem wyrobów budowlanych wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a także instalacje i urządzenia, jeżeli stanowią wraz z tym obiektem całość techniczno-użytkową. 

W projekcie zaproponowano także ujednolicenie zasad opodatkowania garaży wielostanowiskowych znajdujących się w budynkach mieszkalnych.

Zgodnie z nową regulacją garaż wielostanowiskowy w budynku mieszkalnym zostanie uznany za część mieszkalną takiego budynku. W efekcie tej zmiany do opodatkowania wyodrębnionego garażu wielostanowiskowego w budynku mieszkalnym będzie miała zastosowanie stawka podatku od nieruchomości przewidziana dla budynków mieszkalnych. Zmiana ta ma wejść w życie od 1 stycznia 2025 r. 

mp/