W czwartek rząd przekazał do Sejmu projekty ustaw będących elementem tzw. tarczy antykryzysowej. Jednym z nich jest projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. 

Publikujemy rządowe projekty ustaw dotyczących tarczy antykryzysowej

Zawiera on szereg rozwiązań zwiększających możliwości pożyczkowe budżetów JST oraz dotyczących zarządzania lokalnymi finansami. Wszystko po to, aby zapewnić prawidłową realizację zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 przez samorządy.

Przede wszystkim regulacja przewiduje nowe kompetencje dla wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), a także zarządów powiatów i zarządów województw, które mają usprawnić gospodarkę środkami publicznymi w okresie epidemii koronawirusa.  

Większe kompetencje burmistrzów

Zgodnie z projektem do 31 grudnia 2020 r. organy wykonawcze JST będą mogły: 

- dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym przeniesień wydatków między działami klasyfikacji budżetowe; 
- przekazać uprawnienia, o których mowa w art. 258 ust. 1 pkt 2-4 ustawy o finansach publicznych, tj. m.in. w zakresie przekazywania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym samorządu; 
- dokonywać zmian w wieloletnich prognozach finansowych oraz w planie wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego związanych z wprowadzeniem nowych inwestycji lub zakupów inwestycyjnych przez jednostkę, z zastrzeżeniem, że zmiana ta nie może pogorszyć wyniku budżetu jednostki; 
- dokonywać zmian przeznaczenia rezerwy celowej bez konieczności uzyskania opinii komisji właściwej do spraw budżetu organu stanowiącego tej jednostki. Wyłączono zatem konieczność uzyskania opinii komisji właściwej do spraw budżetu organu stanowiącego tej jednostki. W tej sytuacji przepis art. 259 ust. 3 nie będzie miał zastosowania; 
- tworzyć nową rezerwę celową bez uzyskania opinii komisji właściwej do spraw budżetu organu stanowiącego tej jednostki, przenosząc do niej zablokowane kwoty wydatków na podstawie art. 260 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Przewiduje się, że w tej sytuacji przepisu art. 259 ust. 3 i art. art. 260 ust. 4 ustawy również nie będzie miał zastosowania; 
- dokonywać zmian limitu zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych, w związku z możliwością podwyższenia limitu zobowiązań na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego. 

Kredyty bez opinii RIO

Ponadto, zgodnie z projektem, zaciągnięcie kredytu lub wyemitowanie przez jednostkę samorządu terytorialnego zobowiązań z tytułu wyemitowanych papierów wartościowych (wymienionych w art. 91 ust. 2 ustawy o finansach publicznych) nie będzie wymagało uzyskania opinii regionalnej izby obrachunkowej o możliwości spłaty zobowiązań, o ile zobowiązania te były przewidziane w prognozie kwoty długu i jednostka uzyskała pozytywną opinię regionalnej izby obrachunkowej.

Przepis ten ma jednak obowiązywać tylko do czasu odwołania zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Tarcza antykryzysowa reguluje zdalne sesje rad gmin, powiatów i sejmików województw

Złagodzenie limitów zadłużenia

Projekt przewiduje też zmiany w art. 242 ustawy o finansach publicznych poprzez wyłączenie wydatków na COVID z reguły zrównoważenia strony bieżącej budżetu samorządowego. 

Zgodnie z propozycją, w 2020 r. wydatki bieżące będą mogły być wyższe od dochodów bieżących o wydatki ponoszone w celu realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 w części, w jakiej zostały sfinansowane środkami własnymi. 

Zmiany obejmą też art. 243 ustawy o finansach publicznych i polegają na zwiększeniu możliwości zaciągania oraz spłaty zobowiązań przez samorządy.

Przy ustaleniu na lata 2020-2025 relacji ograniczającej wysokość spłaty długu jednostki samorządu terytorialnego, wydatki bieżące budżetu jednostki będą podlegały pomniejszeniu o wydatki bieżące na obsługę długu, co zwiększy ich możliwości w zakresie długu.

Sejm ma zająć się projektami wchodzącymi w skład tzw. tarczy antykryzysowej na piątkowym posiedzeniu. W czwartek wieczorem Izba uchwaliła zmiany w regulaminie, które umożliwiają posłom prace w warunkach panującej epidemii koronawirusa.

Walka z koronawirusem - publikujemy ustawę specjalną i 53 kluczowe rozporządzenia z marca

Tzw. "tarcza antykryzysowa" opiera się na pięciu filarach. Tworzą je: obrona przed utratą miejsc pracy, wsparcie dla służby zdrowia, bezpieczeństwo systemu finansowego, wsparcie dla przedsiębiorców i inwestycji publicznych. W realizację pakietu będą zaangażowane takie instytucje jak Polski Fundusz Rozwoju, Agencja Rozwoju Przemysłu czy Bank Gospodarki Kredytowej. Pakiet jest odpowiedzią rządu na kryzys wywołany panującą epidemią koronawirusa.

"Tarcza" to zestaw kilku projektów ustaw przygotowanych m.in. przez resort rozwoju, finansów i Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Według rządu, jej wartość to co najmniej 10 proc. polskiego PKB.

mp/