Na co uważać, składając wniosek o wsparcie z RFIL?

Na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju publikowane są odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych. Wśród nich są już także wyjaśnienia dotyczące drugiej transzy podziału środków. Publikujemy komunikat w całości.

1. Za pośrednictwem jakiego systemu bankowości elektronicznej będzie obsługiwany RFIL?

Powinien być obsługiwany tym samym systemem bankowości elektronicznej co Fundusz Przeciwdziałania COVID-19. Wynika to z tego, że RFIL nie jest oddzielnym funduszem, a jest wsparciem kierowanym do gmin i powiatów z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.

Podstawa prawna:
Uchwała nr 102 Rady Ministrów w sprawie wsparcia na realizację zadań inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego (M.P. poz. 662; zwana dalej: Uchwałą)

2. Czy rachunek bankowy – zarówno do obsługi RFIL, jak i rachunek na jaki jednostka samorządu terytorialnego (JST) otrzyma środki - ma być oprocentowany?

Tak. Rachunek JST powinien być oprocentowany zgodnie z zawartą umową pomiędzy JST a bankiem prowadzącym obsługę bankową jednostki. JST zobowiązuje się do przeznaczenia całości odsetek od otrzymanych środków, zgromadzonych na rachunku bankowym lub lokacie, na wydatki majątkowe. Wynika to z załącznika nr 3 oraz 4.

3. Czy wojewoda zobowiązany jest do prowadzenia pozabilansowej czy bilansowej ewidencji księgowej w odniesieniu do środków z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych?

Jednostki zobowiązane są rzetelnie i jasno przedstawić sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy [1]. Na jednostkach ciąży obowiązek wprowadzenia do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego, w postaci zapisu, każdego zdarzenia, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym [2]. Oznacza to, że w odniesieniu do środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych należałoby ująć je w księgach rachunkowych wojewody. Takie rozwiązanie pozwoli na uznanie ksiąg rachunkowych jednostki za prowadzone na bieżąco, ponieważ pochodzące z nich informacje umożliwiają m.in. sporządzenie w terminach obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych i innych sprawozdań oraz dokonanie rozliczeń finansowych [3].

Jeżeli dla potrzeb kontrolnych i sprawozdawczych niezbędne jest prowadzenie wyodrębnionej ewidencji księgowej dla środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, wówczas jednostki mają taką możliwość. Przez wyodrębnioną ewidencję rozumie się ewidencję wyodrębnioną w ramach, już prowadzonych przez daną jednostkę, ksiąg rachunkowych. Polega ona na wyodrębnieniu operacji poprzez wprowadzenie do zakładowego planu kont odrębnych kont syntetycznych, analitycznych i pozabilansowych w takim układzie, aby możliwe było spełnienie wymagań w zakresie sporządzenia sprawozdań finansowych i innych rozliczeń.

Podstawy prawne:
[1] art. 4 ww. ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 351)
[2] art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości
[3] art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o rachunkowości

4. Czy środki pochodzące z Funduszu przeciwdziałania COVID-19 stanowią dochód jednostek samorządu terytorialnego, a w związku z tym powinny być ujmowane w budżecie jednostki samorządu terytorialnego oraz wieloletniej prognozie finansowej?

Jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają je na wydatki związane z przeciwdziałaniem COVID-19 w ramach planu finansowego tego rachunku [1]. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu oraz zarząd województwa dysponują środkami oraz opracowują plan finansowy dla tego rachunku.

Mając na uwadze względy systemowe, środki te mają charakter budżetowy, powinny być zatem ujmowane w budżecie JST, z zachowaniem ich wyodrębnienia w ramach szczególnych zasad wykonywania budżetu JST. Tym samym powinny być wykazywane również w wieloletniej prognozie finansowej.

Podstawy prawne:
[1] art. 65 ust. 11-13 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568 z późn. zm.)

5. Czy na etapie składania wniosku dotyczącego budowy nowego obiektu – przedszkola - gmina powinna posiadać dokumentację projektową, kosztorys inwestorski, pozwolenie na budowę itp.?

Nie. Zgodnie z Uchwałą oraz załącznikami 3 i 4 takie dokumenty na etapie składania wniosku nie są potrzebne.

6. Czy środki z RFIL mogą być przeznaczone na inwestycję, która już się rozpoczęła (wyłoniono wykonawcę lub podpisano umowę) ale jeszcze nie wystawiono faktur i nie dokonano płatności?

Tak. Jest natomiast zakaz przeznaczania środków RIFL na refundację poniesionych wydatków. Oznacza to, że opłacenie faktury nie może być wcześniejsze niż faktyczne otrzymanie środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.

Podstawa prawna: § 3 ust. 2 Uchwały

7. Czy środki z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych mogą być przeznaczone na pokrycie VAT? (czy w odniesieniu do podatku VAT obowiązują jakieś odrębne inne wytyczne?)

Nie określono konkretnie, jakie tytuły zobowiązań związanych z inwestycjami mogą być pokrywane z środków wsparcia. Wspierana jest cała inwestycja, razem z podatkiem VAT, jeżeli stanowi on koszt inwestycji (JST jest podatnikiem podatku VAT, więc podatek VAT podlega rozliczeniu z urzędem skarbowym).

8. Czy możliwe jest sfinansowanie wydatków majątkowych na zadania inwestycyjne w formie dotacji celowej udzielonej z budżetu gminy dla samorządowej instytucji kultury i Zarządu Dróg Wojewódzkich?

Tak, można sfinansować dotację celową. Warunkiem prawidłowego wydatkowania środków z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych jest ich przeznaczenie na wydatki majątkowe (§ 3 ust. 1 Uchwały) bez przesądzania czy realizowane one będą przez samą jednostkę samorządu terytorialnego, czy przez jej jednostkę organizacyjną.

9. Czy ze wsparcia RFIL można finansować wkład własny do inwestycji realizowanych z Funduszu Dróg Samorządowych?

Tak. Wsparcie może być przeznaczone również na wkład własny do inwestycji finansowanych z udziałem innych środków publicznych w zakresie, w jakim zakładano finansowanie tego wkładu z dochodów jednostek. Środki Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych nie pochodzą z wpłat z budżetu państwa, w tym budżetu środków europejskich. Uwaga! Środki muszą być przeznaczone na wydatki majątkowe i nie mogą być przeznaczone na refundacje poniesionych wydatków.

Intencją powołania Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych jest wsparcie finansowe działań inwestycyjnych i wzmocnienie potencjału inwestycyjnego jednostek samorządu terytorialnego. Tak znaczące wsparcie ma założenie doprowadzenia do zwiększenia wydatków przeznaczanych na inwestycje samorządowe. Jego celem nie jest zastąpienie obecnie planowanych w budżetach JST środków na inwestycje.

Podstawa prawna: § 3 ust.1 Uchwały.

10. Czy dla ewidencji tych środków powinna zostać wyodrębniona ewidencja księgowa tak jak w przypadku dotacji celowych otrzymywanych z budżetu państwa?

Tak.

11. Czy środki Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych mogą być przeznaczone na wkład własny do projektów unijnych? Czy nie naruszy to zakazu podwójnego finansowania?

Środki RFIL mogą być przeznaczone na wkład własny do projektów finansowanych z udziałem innych środków publicznych, w tym do projektów unijnych. Naruszenie zakazu podwójnego finansowania nastąpiłoby, gdyby dany wydatek był rozliczony dwukrotnie (w rozumieniu kasowym). Przykładem podwójnego finansowania jest np. całkowite lub częściowe, więcej niż jednokrotne poświadczenie, zrefundowanie lub rozliczenie tego samego wydatku w ramach dofinansowania lub wkładu własnego tego samego lub różnych projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych lub FS lub/oraz dotacji z krajowych środków publicznych. Należy więc o tym pamiętać, wydatkując środki RFIL.

Podstawa prawna:§ 3 ust. 3 Uchwały.

12. Czy można przeznaczyć środki Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych na wkład własny do projektów finansowanych ze środków publicznych, jeśli wcześniej zakładano, że będzie on finansowany z kredytu?

W tej sytuacji mamy dwa warianty:
- Jeżeli dotyczy to projektu dofinansowanego ze środków unijnych, przy których beneficjent zawierając umowę o dofinansowanie deklaruje źródło finansowania, nie można przeznaczyć RFIL na wkład własny, który miał być pokryty kredytem.
- Inaczej jest w przypadku inwestycji dofinansowanych z innych źródeł, np. Funduszu Dróg Samorządowych, przy których jednostka nie określa źródła finansowania wkładu własnego. Ponieważ nie można przesądzić, że zakładano, iż dany wydatek będzie finansowany z kredytu, można pokryć to ze środków RFIL.
Podstawa prawna: § 3 ust. 3 Uchwały

13. Czy wsparcie w ramach I puli środków gmina może wykorzystać na realizację kilku inwestycji majątkowych, czy musi to być jedna inwestycja?

Środki na wsparcie dla gmin i powiatów (§ 2 ust. 1 pkt 1 i 2 Uchwały) mogą być wykorzystane na dowolną inwestycję. Istotne jest tylko to, aby były przeznaczone na wydatki majątkowe oraz nie były przeznaczone na refundację wydatków.

Podstawa prawna: § 3 ust. 1 i 2 Uchwały.

14. Czy środki z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych mogą posłużyć do sfinansowania inwestycji w całości?

Tak, Uchwała nie wymaga wniesienia wkładu własnego do inwestycji sfinansowanych ze środków RFIL.

15. Czy jednostki samorządu terytorialnego przesyłając informację zgodnie z § 13 Uchwały o wykorzystaniu środków powinny dokumentować poniesione wydatki poprzez załączanie np. faktur VAT.

Uchwała (§ 13) i załącznik nr 5 do Uchwały nie wymieniają, jakie dokumenty powinna dołączyć JST do informacji o wykorzystaniu środków. Zgodnie z wzorem Informacji podaje się jedynie klasyfikację wydatku majątkowego (dział, rozdział), jego wartość oraz udział procentowy środków funduszu w wydatku majątkowym. Zatem brak jest podstawy do żądania innych danych, w tym faktur VAT nie objętych wzorem informacji.

16. Kto powinien się podpisać pod wnioskiem składanym przez powiat lub województwo?

Oświadczenie woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd.
Oświadczenia woli w imieniu województwa składa marszałek województwa wraz z członkiem zarządu województwa, chyba że statut województwa stanowi inaczej.

Podstawy prawne:
- art. 48 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 920 ze zm.)
- art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2019 r. poz. 512 ze zm.).

17. Czy w ramach naboru ogłaszanego przez Prezesa Rady Ministrów (w ramach II puli środków), można złożyć klika wniosków?

Tak. Można złożyć więcej niż jeden wniosek, jeśli wnioskuje się o środki na więcej niż jedną inwestycję.

18. Jaki numer konta należy podać we wniosku, stanowiącym załącznik nr 4 do Uchwały?

Można podać ten sam numer konta, jak przy pierwszym naborze. Należy wyodrębnić rachunek bankowy dla środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, nie ma natomiast obowiązku wyszczególniania rachunków bankowych dla środków otrzymanych w różnych naborach.

19. Planowana inwestycja ma być realizowana przez kilka JST. Czy istnieje możliwość ubiegania się o środki na tą samą inwestycję przez kilka JST?

O środki na tą samą inwestycję może ubiegać się kilka JST, jeśli razem ją realizują. W takiej sytuacji każda jednostka powinna złożyć wniosek na część, w jakiej partycypuje w kosztach inwestycji.

20. Czy możliwe jest wydatkowanie środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych w ramach umów o partnerstwie publiczno-prywatnym?

Tak, możliwe jest wydatkowania środków z RFIL w ramach umów o partnerstwie publiczno-prywatnym.

21. Czy zadanie inwestycyjne musi się rozpocząć w 2020 r.?

Zadanie inwestycyjne nie musi rozpocząć się w 2020 r. Finansowanie może być przeznaczone zarówno na inwestycję, która rozpoczęła się w poprzednich latach, jak również na inwestycję, która dopiero się rozpocznie. Zgodnie z zobowiązaniami zawartymi w zał. 3 i 4 do Uchwały JST mają obowiązek na koniec 2020, 2021 i 2022 roku przekazać do właściwego wojewody informację o wykorzystaniu środków zgodnie z wzorem zawartym w załączniku nr 5 do Uchwały.

Czytaj też: Ministerstwo Rozwoju odpowiada na kolejne pytania o RFIL

aba/