Na wniosek strony samorządowej Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego zajęła się oceną realizacji wdrażania pierwszej edycji Programu Inwestycji Strategicznych realizowanych w ramach Polskiego Ładu. Zdaniem samorządowców z powodu drastycznego wzrostu cen towarów i usług niezbędne jest wprowadzenie zmian, aby wszystkie inwestycje, na które samorządy otrzymały promesy z BGK zostały zrealizowane.

Wiceszef MSWiA Paweł Szefernaker zadeklarował, że po zakończeniu postępowań przetargowych zostaną rozważone kwestie związane z pomocą tym samorządom, które nie będą w stanie zrealizować inwestycji.

„Nam jako rządowi zależy na tym, aby wszystkie inwestycje, albo prawie wszystkie, zrealizować” – mówił Szefernaker. Dodał też, żeby samorządy dopiero po zakończeniu przetargów realnie oceniły czy są w stanie zrealizować dany projekt. 

„My, jako politycy, usiądziemy po rozstrzygnięciu naboru i przetargu i zobaczymy jak można pomóc tym gminom, których ewentualnie nie będzie stać na realizację” – zapowiedział Szefernaker.

Zgodnie z aktualnym harmonogramem realizacji programu, samorządy mają czas do 18 sierpnia na rozpoczęcie postępowań przetargowych, natomiast zgodnie z informacją BGK ponad połowa przetargów już została rozstrzygnięta i rozpoczęła się realizacja inwestycji.

Samorządowcy wskazują jednak, że w wielu przypadkach gminy kilkukrotnie przeprowadzały postępowanie przetargowe, ponieważ oferty składane przez wykonawców nawet dwukrotnie przekraczały zakładane wartości zadania. Jak zaznaczył wójt gminy Cekcyn Jacek Brygman wiele gmin, szczególnie o niższych dochodach, nie będzie w stanie zrealizować tych zadań, bo nie stać ich na tak duży wkład własny.

Publikujemy wyniki naboru w Programie Inwestycji Strategicznych dla gmin popegeerowskich

Wójt Brygman podał przykład gminy Lubiewo, która zaplanowała termomodernizację dwóch budynków za kwotę 4,8 mln zł przy dofinansowaniu z Polskiego Ładu w wysokości 4 mln zł. Po przeprowadzeniu dwóch postępowań przetargowych najniższa oferta to 9,5 mln zł. 

Kolejnym problemem są rozstrzygnięte przetargi i umowy podpisane na kwoty mieszczące się w zakładanym kosztorysie, których wykonawcy nie chcą realizować. Przedsiębiorcy wolą zapłacić kary z tytułu nie wykonania umowy niż ponosić znacznie wyższe straty wynikające ze wzrostu kosztów materiałów i usług.

W związku z problemami związanymi ze wzrostem cen, samorządowcy oczekują wydłużenia ważności promes wraz z możliwością ograniczenia zakresu robót wskazanych we wniosku. Postulują też o możliwość częściowego rozstrzygania przetargów oraz częściowych płatności dla wykonawców inwestycji. Chcieliby także móc skorzystać z preferencyjnych kredytów na prefinansowanie inwestycji. Zdaniem samorządowców firmy, które same muszą kredytować inwestycje podwyższają wartość kontraktu o 10 – 15 proc. 

Zdaniem wiceprezesa BGK Tomasza Robaczyńskiego trudno będzie pogodzić jednoczesne wydawanie promes w ramach Programu Inwestycji Strategicznych oraz udzielanie kredytów na te same zadania. Dlatego zachęcał, by przedsiębiorcy realizujący inwestycje w ramach Polskiego Ładu korzystali z rządowego programu gwarancyjnego.

Zgodnie z informacją BGK w ramach pierwszej edycji Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład samorządy otrzymały 4040 promes na realizację zadań. Umowy z wykonawcami podpisano na realizację 2384 inwestycji czyli ponad 59 proc. Łącznie zakontraktowano zadania na ponad 11,58 mld zł. Średnio w każdym tygodniu 2022 roku podpisywanych było 85 umów.

mr/