„Ustawa z 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw nie zapewnia jednostkom samorządu terytorialnego adekwatnej rekompensaty ubytku dochodów, jaki zostanie spowodowany uchwaleniem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, której projekt procedowany jest w Parlamencie” – głosi stanowisko UMP opublikowane 12 października.

Unia przypomniała szacunki rządu, zgodnie z którymi zmiany w podatku PIT doprowadzą do obniżenia w 2022 r. dochodów jednostek samorządu terytorialnego o ponad 13,5 mln zł. Jest to około jedna piąta dochodów z udziału we wpływach z PIT, których samorządy mogłyby oczekiwać w przyszłym roku, czyli 66,6 mld zł.

W stanowisku podkreślono, że w ciągu 10 lat ubytek samorządów sięgnie 125 mld zł. „Powyższe ubytki w dochodach jednostek samorządu terytorialnego nakładają się na skutki zmian w PIT wprowadzonych w 2019 roku, które trwale obniżyły (dochody) o około 7,8 mld zł. Łączne ubytki tylko tych zmian dają 21,4 mld zł. rocznie” – wskazano.

Zdaniem UMP, umieszczone w ustawie z 17 września mechanizmy rekompensaty, które mają złagodzić skutku utraconych ubytków są „dalece niewystarczające”. „Jednorazowa subwencja tylko dla roku 2022 ustala ubytek dochodów JST na poziomie 5,4 mld zł. Począwszy od roku 2023 powyższy ubytek wyniesie ok. 10 mld zł rocznie” – czytamy.

Organizacja zaznaczyła, że zastrzeżenia budzi nie tylko brak pełnej rekompensaty utraty dochodów, lecz także skomplikowany sposób jej podziału. Według UMP rozdysponowanie nadzwyczajnej subwencji na przyszły rok oraz podział subwencji rozwojowej jest nieproporcjonalny i nie uwzględnia wysokości ubytków dochodów z tytułu PIT w poszczególnych gminach.

„Szczególny sprzeciw budzi dyskryminacyjne potraktowanie w obu przypadkach JST o największej liczbie mieszkańców, prowadzący do dodatkowego obniżenia poziomu rekompensaty M.st. Warszawy, a w przypadku subwencji rozwojowej także innych miast oraz powiatu poznańskiego” – podkreślono.

W stanowisku UMP zaznaczono, że celem rekompensaty powinno być wprowadzenie przejrzystego i prostego mechanizmu, który zapewniłby stałe i systematyczne uzupełnianie dochodów jednostek samorządu terytorialnego. „Sposobem osiągnięcia tego celu jest podniesienie udziału samorządu w podatku PIT” – czytamy.

W celu zrekompensowania ubytku w związku z wprowadzeniem Polskiego Ładu Unia Metropolii zaproponowała zwiększenie udziału w PIT o 12,8 punktów procentowych, czyli z 50,19 proc. do 63,97 proc. Dla rekompensaty skutków programu Polski Ład oraz zmian w podatku PIT, uchwalonych w 2019 i 2020 r., zdaniem UMP udział w tym podatku powinien być zwiększony o 23,6 punktów procentowych, czyli z 50,19 proc. do 74,78 proc.

„Zaproponowane w opiniowanym projekcie metodologie wyliczenia rekompensat nie spełniają swojego charakteru, jakim powinien być prosty mechanizm zapewniający adekwatność wyrównania utraconych dochodów, które są niezbędne dla utrzymania założonych inwestycji i niepogorszenia standardu usług dla naszych mieszkańców. W związku z powyższymi uwagami - Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza opiniuje projekt negatywnie" - oświadczono w stanowisku.

jjk