W ocenie zarządu ZGW RP, proponowane zmiany „są sprzeczne z treścią uzasadnienia, a przede wszystkim sprzeczne z wynikającą z Konstytucji RP zasadą niezależności regionalnych izb obrachunkowych od administracji rządowej”.

„Zakres zmian, szczególnie dot. pozycji kolegiów RIO i zasad powoływania prezesów izb, wskazuje na kolejny proces zmierzający do centralizacji państwa. Natomiast zmiany dotyczące JST w zakresie kontroli i nadzoru należy jednoznacznie ocenić jako kolejny krok w odbieraniu samorządom samodzielności, samorządności i niezależności od instytucji państwowych” – czytamy w opinii związku.

Samorządowcy podkreślili, że budżety JST i wszelkie składniki ich majątku z mocy prawa są odrębne od majątku Skarbu Państwa i budżetów jednostek państwowych.

MSWiA przedstawiło założenia reformy RIO. ZMP: prezesi izb utracą niezależność

Zdaniem przedstawicieli gmin wiejskich, nie można nakładać, ani tworzyć hierarchizacji działań nadzorczych i kontrolnych w stosunku do partnerów JST w ramach podmiotów z udziałem majątkowo-finansowym, którzy nie są jednostkami finansów publicznych, a kontrola nad nimi sprawowana jest przez inne organy kontrolne określone Konstytucją RP i ustawami.

„Projekt ustawy, jak wskazuje jej tytuł, odnosi się werbalnie do regionalnych izb obrachunkowych, a w swej istocie wkracza w obszary innych regulacji dotyczących np. ustawy o NIK, do Prawa o stowarzyszeniach, do Kodeksu spółek handlowych, itp.” – podkreślono w stanowisku.

Zarząd ZGWRP poinformował, że zapoznał się z opiniami i uwagami innych korporacji samorządowych wchodzących w skład Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, a odnoszących się do projektu ustawy i w pełni popiera zawarte w nich wnioski, opinie i uwagi.

Samorządowcy podkreślili ponadto, iż podczas procesu legislacyjnego w 2017 r. odnoszącego się także do regionalnych izb obrachunkowych, doszło ich zdaniem do znacznej zmiany zapisów wcześniej opiniowanej przez KWRiST i później wniesionej do Sejmu RP ustawy. „Dokonane zmiany w ustawie w procesie jej procedowania i później uchwalonej przez Sejm RP, były na tyle istotne i ustrojowe, że strona samorządowa zwróciła się do prezydenta RP (Andrzeja Dudy - red.) o jej zawetowanie. Co istotnie miało miejsce. Powrót do prac nad zmianą ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych wzbudza uzasadnione obawy, że może dojść do powtórki sytuacji z 2017 roku” – czytamy w opinii związku.

Na początku grudnia br. MSWiA przekazało organizacjom samorządowym w ramach prekonsultacji, projekt nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Regulacja, jak zaznaczono, opiera się na rozwiązaniach projektu zawetowanego w 2017 r. przez prezydenta RP, który został teraz odpowiednio zmodyfikowany.

Projekt ustawy o RIO zakłada zwiększenie zakresu i uprawnień kontrolnych RIO, a także zmianę zasad powoływania i odwoływania prezesów izb oraz członków kolegiów. Zaproponowano m.in., aby komisję konkursową przeprowadzającą konkurs na prezesa izby powoływał Prezes Rady Ministrów. Przewidziano też objęcie działalnością kontrolną RIO stowarzyszeń województw, stowarzyszeń powiatów i województw oraz stowarzyszeń gmin i województw. Kontroli podlegać miałyby też spółki komunalne, w których udziały posiadają samorządy.

kic/