W dniu 25 maja 2007r. w Janowie Lubelskim odbyło się XX Zwyczajne Sprawozdawczo –Wyborcze Zgromadzenie Regionalne Związku Gmin Lubelszczyzny.

Przewodniczącym Zarządu Związku został jednogłośnie wybrany Zdzisław ANTOŃ, Wójt Gminy Niedrzwica Duża.
Na członków Zarządu wybrani zostali:
1. Zdzisław Antoń – Przewodniczący Zarządu (Wójt Gminy Niedrzwica Duża)
2. BUJEK Andrzej (Wójt Gminy Żyrzyn)
3. GOŁAWSKA Kazimiera (Wójt Gminy Łuków)
4. KOŁTYŚ Krzysztof (Burmistrz Janowa Lubelskiego)
5. KORCZYŃSKI Janusz (Wójt Gminy Krasnystaw)
6. ŁĄTKA Krzysztof (Sekretarz Miasta Lublin) zgodnie z § 23 ust. 3a Statutu Związku
7. MICHALUK Roman (Wójt Gminy Międzyrzec Podlaski)
8. MOŁODECKI Jan (Wójt Gminy Hrubieszów)
9. RADZIKOWSKI Roman (Wójt Gminy Łaziska)
10. SKIBA Jan (Burmistrz Zwierzyńca)
11. TOKARSKA Genowefa (Wójt Gminy Biszcza)
12. WAWRYCA Antoni (Wójt Gminy Tomaszów Lubelski)
Na członków Komisji rewizyjnej Związku wybrani zostali:
1. CIEŚLA Andrzej (Wójt Gminy Zakrzówek)
2. DEC Michał (Zastępca Burmistrza Biłgoraja)
3. DRAGAN Piotr (Wójt Gminy Wisznice)
4. HOFA Włodzimierz (Wójt Gminy Wólka)
5. JANKOWSKI Marek (Wójt Gminy Niedźwiada)

Podczas Zgromadzenia obecni byli: Wicewojewoda Lubelski - Grzegorz Jawor, oraz prof. Zbigniew Zaleski – Poseł do Parlamentu Europejskiego.

Zabrani na XX Zwyczajnym Zgromadzeniu Regionalnym Związku dyskutowali nad stopniem wdrażania środków strukturalnych UE na lata 2007 – 2013 i ich wykorzystania na rzecz rozwoju naszego Regionu. W tym kontekście stwierdzili, że wielkość dostępnych środków UE przeznaczonych na wsparcie rozwoju Lubelszczyzny w latach 2007 – 2013 jest zdecydowanie niewystarczająca. Poziom alokacji środków na poziomie regionalnym (w ramach RPO i PROW) nie pozwoli na pozyskanie środków finansowych przez wszystkie gminy Lubelszczyzny, tym samym negując zasadę zrównoważonego rozwoju.

Dodatkowo, w kontekście przygotowań do Euro 2012, pojawiły się postulaty zmniejszenia poziomu alokacji tych środków dla regionów w których nie są planowane rozgrywki, których ewentualne spełnienie w oczywisty sposób jeszcze bardziej zmarginalizuje Lubelszczyznę. Jednocześnie analizy stanu wykorzystania środków UE w latach 2004-2006 ze ZPORR pokazują, że popyt na dofinansowanie inwestycji w infrastrukturze technicznej (drogi, wodociągi, kanalizacja, oczyszczalnie ścieków) oraz oświatowej (szkoły, sale gimnastyczne, baseny), w ogromnym stopniu przerastał podaż. Duża ilość środków publicznych została wydana na przygotowanie projektów, które powodu niewystarczającego poziomu alokacji nie otrzymały dofinansowania.

Aż 120 gmin z Lubelszczyzny (56%) nie pozyskało ani eurocenta na przedsięwzięcia infrastrukturalne (z czego 2/3 gmin złożyło co najmniej jeden wniosek i nie otrzymało dofinansowania). Tylko co trzeci projekt, który znalazł się na listach rankingowych (poprawny pod względem formalnym i merytorycznym) został zrealizowany dzięki funduszom UE. Biorąc powyższe pod uwagę, zebrani na XX Zgromadzeniu Regionalnym Związku zaapelowali o jak najszybsze opracowanie kryteriów przyznawania środków alokowanych na lata 2007-2013, aby zapobiec marnotrawieniu publicznych pieniędzy, związanemu z nieskutecznym składaniem wniosków oraz wdrożenia zasady preselekcji projektów składanych do RPO i PROW i przekazanie informacji na temat wymaganych załączników do wniosków.

Samorządowcy podkreślili, że już teraz z całą pewnością można stwierdzić, iż ilość środków dostępnych dla samorządów Lubelszczyzny w nowym okresie programowania jest zbyt mała wobec potrzeb wynikających z wieloletnich zapóźnień i zaniedbań w rozwoju infrastruktury. Dlatego zarówno samorząd województwa jak i potencjalni beneficjenci powinni dołożyć wszelkich starań aby w sposób efektywny wykorzystać dostępne środki pamiętając, że każda pozyskana z zewnątrz złotówka powinna być swoistymi „drożdżami rozwojowymi” – każda zrealizowana na terenie gminy inwestycja powinna stymulować jej rozwój.

Podczas Zgromadzenia przedstawiciele gmin wyrazili zaniepokojenie planami Ministerstwa Finansów dotyczącymi destrukcji systemu finansowania ochrony środowiska poprzez likwidację wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) oraz Funduszy Ochrony Gruntów Rolnych (FOGR). Zdaniem samorządowców, likwidacja wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej zachwieje tempem i poziomem dostosowania Polski i polskich samorządów do norm środowiskowych określonych w stanowisku akcesyjnym Polski z Unią Europejską.

Nie ma obecnie żadnej realnej i dobrej alternatywy do planu likwidacji wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Przeniesienie środków do budżetów województwa samorządowego, czy budżetu państwa spowoduje rozdanie tych środków w przeciągu paru lat w systemie dotacji i dopłat (budżety nie mogą udzielać pożyczek). Ich likwidacja oznacza więc radykalne załamanie poziomu finansowania ochrony środowiska.

Centralizacja rozdysponowywania środków będących obecnie w dyspozycji wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz funduszy ochrony gruntów rolnych spowoduje zmniejszenie finansowania małych lokalnych inwestycji, których realizacja ma olbrzymi wpływ na stan środowiska, i na realizację zobowiązań Polski zawartych w Traktacie Akcesyjnym z Unią Europejską. Przy jednoczesnej niewystarczającej alokacji środków UE w ramach nowego okresu programowania nastąpi realna groźba zahamowania realizacji najbardziej potrzebnych inwestycji.

Konieczne jest wzmocnienie roli wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej jako regionalnych instytucji finansów publicznych zarządzających środkami krajowymi z dotychczasowych źródeł i wdrażających projekty w ramach bezzwrotnej pomocy z UE służących realizacji polityki ekologicznej państwa i regionu. Delegaci Zgromadzenia Regionalnego Związku stwierdzili, że zamiast burzyć sprawdzone instytucje należy dążyć do ich sprawniejszego funkcjonowania, aby w pełni mogły wykorzystać posiadany potencjał ludzki oraz wieloletnie doświadczenie w realizacji powierzonych zadań.

Jedno z podejmowanych podczas Zgromadzenia stanowisk dotyczyło polityki oświatowej Rządu. Wśród zgłoszonych postulatów znalazły się m.in.: zwiększenie środków na oświatę w budżecie państwa, opracowanie standardów edukacyjnych obiecanych przez Rząd RP w 2006 roku, przy braku wypracowania koncepcji standardów edukacyjnych, jednoznaczne określenie definicji „małych szkół” (standaryzacja) i zapewnienia środków finansowych na ich funkcjonowanie, pilna nowelizacji Karty Nauczyciela, a szczególnie podwyższenia pensum dydaktycznego do co najmniej 20 godzin tygodniowo, likwidacja dodatku wiejskiego i mieszkaniowego, uzależnienie statusu zawodowego nauczyciela od rzeczywistych osiągnięć dydaktycznych i wychowawczych nauczyciela, uzależnienie wynagrodzenia nauczyciela od typu szkoły, w której pracuje (niższe w przedszkolu niż w gimnazjum), ograniczenie dotychczasowej roli Kuratora Oświaty w procesie racjonalizacji sieci szkół a także bezwzględne utrzymanie uzasadnionych preferencji dla gmin wiejskich w systemie finansowania polskiej oświaty, z uwzględnieniem wielkości wiejskich oddziałów oraz uznaniem, że obok nauczyciela i klasy, autobus szkolny i świetlica to integralne składniki wiejskiej szkoły, oraz subwencjonowanie ucznia 6-cio letniego i promocja i wsparcia alternatywnych form edukacji przedszkolnej dla dzieci w wieku 3-5 lat.

Samorządowcy wyrazili zaniepokojenie wobec braku środków na podwyżki dla nauczycieli. Kwota 1,4 mld złotych, o którą zwiększono środki na oświatę w budżecie państwa, jest o ok. 1 mld złotych za mała, w stosunku do rzeczywistych skutków finansowych, którym sprostać muszą samorządy wypłacające podwyżki nauczycielom. W małych gminach wiejskich, przy malejącej ilości dzieci i zmniejszającej się subwencji oświatowej, wypłata podwyżek grozi poważnymi problemami z zabezpieczeniem środków na ten cel. Oczekujemy, że następstwem ustaleń zespołu rządowo-samorządowego, powołanego przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego w celu obliczenia rzeczywistych skutków nauczycielskich podwyżek, będzie stosowna rekompensata finansowa dla samorządów.

Zebrani na XX Zgromadzeniu Regionalnym Związku oczekują od Rządu RP i Parlamentu całościowego spojrzenia na problemy polskiej oświaty i uznania, że samorządy lokalne, stanowiąc integralną część władzy publicznej, są najważniejszym partnerem w kształtowaniu systemu edukacji w Polsce.

(doc [Stanowisko ws. oswiaty 25.05.2007])

(doc [Stanowisko ws. rozw.region. 25.05.2007])

(doc [Stanowisko ws. ochrony srodowiska 25.05.2007])

Magdalena Komaniecka
Dyrektor Biura Związku Gmin Lubelszczyzny