Kluczową zmianą, jaką przewiduje projekt, ma być utworzenie sieci Branżowych Centrów Umiejętności (BCU), które będą ośrodkami kształcenia, szkolenia i egzaminowania, dostępnymi dla uczniów, studentów, doktorantów, pracowników branż i innych osób uczących się.

Jak wyjaśniono w dołączonej do projektu Ocenie Skutków Regulacji, istniejące obecnie centra kształcenia zawodowego oraz centra kształcenia ograniczają swoje wsparcie do zawodów szkolnictwa branżowego, nie doskonalą też nauczycieli.

Branżowe Centra Umiejętności - nowa jednostka w oświacie; w MEiN trwają prace nad ustawą

BCU ma mieć status placówki systemu oświaty stąd będzie w nich miała zastosowanie większość regulacji dotyczących m.in. zatrudniania nauczycieli, specjalistów niebędących nauczycielami, powołania dyrektora, czy kwalifikacji osób zatrudnionych w BCU.

Publiczne BCU będą mogły być zakładane i prowadzone przez:

- powiat;

- inne JST niż powiat, po zawarciu stosownego porozumienia z powiatem;

- osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą JST, w tym organizację branżową właściwą dla danej dziedziny zawodowej, w zakresie której BCU będzie funkcjonowało i prowadziło swoją działalność, na podstawie zezwolenia powiatu jako właściwej JST, do której zadań własnych będzie należało zakładanie i prowadzenie BCU

- ministra właściwego dla zawodu szkolnictwa branżowego

Prowadzenie publicznych BCU zakładanych i prowadzonych przez ministrów będzie mogło być przekazywane w drodze porozumienia zawieranego między właściwym ministrem, a jednostką samorządu terytorialnego, na tych samych zasadach, które dotyczą publicznych szkół i placówek zakładanych i prowadzonych przez ministrów.

Niepubliczne BCU będzie mogła założyć osoba fizyczna albo osoba prawna niebędąca jednostką samorządu terytorialnego, w tym organizacja branżowa właściwa dla danej dziedziny zawodowej, w zakresie której BCU będzie funkcjonowało i prowadziło swoją działalność.

Założenie i prowadzenie zarówno publicznego jak i niepublicznego BCU będzie możliwe wyłącznie po nawiązaniu porozumienia między jego organem prowadzącym, a organizacją branżową właściwą dla danej dziedziny zawodowej.

Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, nie rzadziej niż raz na pięć lat, będzie ogłaszał konkurs dla organów prowadzących publiczne i niepubliczne BCU, mający na celu wyłonienie branżowych centrów umiejętności, tworzących ogólnopolską sieć.

W każdym BCU obowiązkowo będzie działała rada BCU, a w jej skład wejdą m.in. przedstawiciele: powiatowej i wojewódzkiej rady rynku pracy, organizacji pracodawców, samorządu gospodarczego.

FINANSOWANIE BCU

Po zakończeniu realizacji projektów finansowanych ze środków KPO, przewiduje się, że BCU będą finansowane z dotacji celowej, udzielanej powiatom,oraz z części oświatowej subwencji ogólnej.

W przypadku subwencjonowania, dofinansowanie będzie odbywało się na podstawie danych systemu informacji oświatowej. Subwencjonowaniem, tak jak i w przypadku udzielania dotacji celowej, byłyby objęte BCU, funkcjonujące w ogólnopolskiej sieci BCU ogłoszonej w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Projekt nowelizacji zakłada też inne zmiany w systemie oświaty niezwiązane z wprowadzeniem BCU, a wśród nich:

Język łaciński na egzaminie maturalnym

Projekt ustawy przewiduje zmianę polegającą na uzupełnieniu katalogu języków obcych, z których jest przeprowadzanyegzamin maturalny (w części obowiązkowej), o język łaciński. Egzamin maturalny z języka łacińskiego będzie przeprowadzany począwszy od roku szkolnego 2026/2027 tylko na poziomie podstawowym i tylko w części pisemnej. Na poziomie rozszerzonym (tak jak dotychczas) uczniowie będą mogli przystąpić do egzaminu maturalnego z przedmiotu język łaciński i kultura antyczna.

Ocena z projektu realizowanego na przedmiocie biznes i zarządzanie na poziomie rozszerzonym na świadectwie dojrzałości

Jednym z kluczowych elementów realizacji wprowadzanego od roku szkolnego 2023/2024 przedmiotu biznes i zarządzanie na poziomie rozszerzonym będzie opracowanie zespołowego projektu przedsięwzięcia biznesowego lub społecznego. W związku z tym, w projekcie ustawy proponuje się, aby w przypadku absolwenta, który realizował w szkole ten przedmiot na poziomie rozszerzonym i przystępuje do egzaminu maturalnego z tego przedmiotu, na świadectwie dojrzałości uwzględnić również ocenę uzyskaną w szkole za zrealizowany projekt.

Język łaciński w katalogu przedmiotów, w przypadku których zespoły nauczycieli mogą przedstawić dyrektorowi szkoły propozycję więcej niż jednego podręcznika lub materiału edukacyjnego

W związku z wprowadzeniem, począwszy od roku szkolnego 2023/2024, możliwości nauczania w szkołach języka łacińskiego zamiast drugiego języka obcego nowożytnego, proponowane w projekcie ustawy zmiany obejmują również dostosowanie brzmienia art. 22ab ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, określającego przypadki, w których zespoły nauczycieli mogą przedstawić dyrektorowi szkoły propozycję więcej niż jednego podręcznika lub materiału edukacyjnego (możliwość ta będzie dotyczyła również języka łacińskiego).

Egzamin ósmoklasisty i zawodowy

- możliwość zwolnienia przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej z obowiązku przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty ucznia, który ze względu na szczególne przypadki zdrowotne nie będzie mógł w ogóle przystąpić do tego egzaminu zarówno w terminie głównym, jak i w terminie dodatkowym;

- wprowadzenia możliwości zwolnienia ucznia lub słuchacza z obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego ze względu na szczególne przypadki zdrowotne.

Projekt nowelizacji trafił do uzgodnień resortowych.

js/