Globalizację w ujęciu ekonomicznym C. Primo Braga określa ją jako proces stopniowego zacierania się granic pomiędzy poszczególnymi gospodarkami narodowymi spowodowany intensyfikacją międzynarodowych przepływów handlowych, zwiększoną migracją kapitału, ludzi i technologii.

W aspekcie gospodarczym globalizację można określić zatem jako proces scalania się rynków krajowych i regionalnych w jeden globalny rynek towarów, usług i kapitału, w wyniku którego następuje poszerzanie i pogłębianie współzależności pomiędzy tymi krajami i regionami spowodowanych rosnącymi przepływami międzynarodowymi oraz zwiększającym się zakresem działalności korporacji międzynarodowych prowadzącymi do powstawania nowych jakościowo powiązań pomiędzy przedsiębiorstwami, rynkami i gospodarkami . 

Według P. Bożyka warunkiem istnienia globalizacji i jednocześnie jej skutkami jest unifikacja mechanizmów ekonomicznych w zakresie funkcjonowania rynków narodowych i międzynarodowych. Jej brak nie spowodowałby tworzenia się procesów globalizacyjnych, lecz jednocześnie bez globalizacji nie powstałby jednolity w skali świata mechanizm gospodarki  światowej oparty na dwóch fundamentach, tzn. mechanizmie wolnego handlu oraz wolnego rynku. 

Innego zdania jest R. Petrella, który uznaje trzy grupy czynników determinujących globalną gospodarkę, do których zalicza:

• globalizację rynków i strategii działania, której główną przyczyną jest przesunięcie się konkurencji w  wymiarze lokalnym na skalę światową, czego efektem jest rosnąca liczba przedsiębiorstw transnarodowych i związanych z nimi procesów integracyjnych,

• globalizację kapitału i finansów opartą m.in. na deregulacji rynków finansowych, zwiększonej mobilności kapitału oraz rosnącej liczbie fuzji i przejęć na runku kapitałowym,

• globalizację technologii oznaczającą możliwość budowy globalnej sieci w przez firmy dzięki wysoce zaangażowanemu rozwojowi technologii telekomunikacyjnych.

Bank Światowy wyodrębnia etapy globalizacji, które w okresie ostatnich 149 lat można podzielić na trzy przedstawione fale związane z przepływem ludzi, informacji, kapitału oraz towarów . 

Pierwsza fala globalizacji miała miejsce latach 1870-1914 i charakteryzowała się masową migracją ludności - około 60 milionów ludzi - głównie z Europy do Ameryki Północnej oraz relatywnie dużym wzrostem udziału eksportu w światowych obrotach w wyniku redukcji ceł oraz rozwoju transportu. Wśród najważniejszych cech charakteryzujących I falę globalizacji wymienia się zmiany w zakresie techniki oraz organizacji i zarzadzania. Czynnikiem sprzyjającym globalizacji był rozwój transportu morskiego oraz kolejnictwa opartego na konstrukcji silnika spalinowego i elektrycznego, sprawniejszych od silnika parowego, których zastosowanie w transporcie i przemyśle przyczyniło się do postępu technicznego. Stworzenie telefonii i radiokomunikacji sprzyjały rozwinięciu się szeroko rozumianej komunikacji.

Istotnym czynnikiem mającym wpływ na proces globalizacji w jej pierwszym etapie było również stworzenie waluty opartej na wymienialności na złoto, której upowszechnianie wśród krajów świata trwało do końca XIX wieku. System waluty złotej ułatwiał swobodny przepływ złota finansującego handel międzynarodowy w zakresie dóbr i usług. Procesy globalizacyjne zostały osłabione przez kryzys gospodarczy zapoczątkowany gwałtownym spadkiem cen spowodowanym wzrostem konkurencji międzynarodowej, w wyniku którego nastąpił spadek cen ziarna i produkcji rolniczej, co doprowadziło w efekcie końcowym do załamania produkcji przemysłowej.

W latach 1950-1980 nastąpiła druga fala globalizacji, która zapoczątkowała szeroką eliminację barier handlowych umożliwiającą rozwój wymiany międzynarodowej pomiędzy krajami Zachodu. Podjętych zostało wiele działań przez społeczność światową, których celem było stworzenie warunków umożliwiających stabilny rozwój gospodarczy na świecie. Druga fala globalizacji ukształtowana była przez działania polityczne a w szczególności powołanie organizacji międzynarodowych, takich jak: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju czy Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu.

Kolejne działania przyczyniające się do globalizacji obejmują powstawanie organizacji mających na uwadze tworzenie się zrębów funkcjonowania gospodarek w zakresie funkcjonowania wspólnego rynku, do których należą. Przykładem może być powstanie w 1958 roku Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej – EWG (ang. European Economic Community - EEC), w skład której wchodziły: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN oraz Włochy. Wśród celów Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej wyróżnić można m.in.: koordynację polityki w sferze zatrudnienia i finansów, realizację wspólnej polityki rolnej i transportowej, zniesienie wewnętrznych barier w postaci ceł i kontyngentów oraz restrykcyjnych praktyk w handlu czy też liberalizację transferu osób, kapitału i płatności.
 

W  1959 roku  pod auspicjami Wielkiej Brytanii kolejne państwa obejmujące: Austrię, Danię, Norwegię, Portugalię, Szwajcarię, Szwecję i Wielką Brytanię, powołały do życia Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (ang. European Free Trade Association – EFTA), którego celem był wzrost gospodarczy państw członkowskich realizowany przez znoszenie ograniczeń w zakresie wymiany handlowej . W 1960 roku wysoko rozwinięte gospodarczo kraje powołały do życia Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Cooperation and Development – OECD) służącą wspieraniu rozwoju gospodarczego państw członkowskich głównie poprzez liberalizację przepływów kapitałowych oraz wprowadzanie wypracowanych standardów w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
 

Trzecia fala globalizacji rozpoczęła się około 1980 roku i trwa do dziś. Niewątpliwie siłą napędową współczesnej fazy globalizacji są osiągnięcia naukowo-technologiczne oraz rozwój sektora ICT  kształtujące gospodarkę światową. Procesom integracji i liberalizacji gospodarek towarzyszą dynamiczne zmiany w wolumenie światowego handlu oraz przepływów finansowych.

W minionych prawie czterech dekadach nastąpiła zmiana sytuacji gospodarczej i politycznej w Europie, otwarcie się gospodarek Chin i Indii oraz państw Ameryki Łacińskiej, które zaczęły odgrywać znaczącą rolę w procesie globalizacji. Korzyści z globalizacji rozkładają się nierównomiernie wśród poszczególnych krajów. Największymi beneficjentami globalizacji są m.in. kraje Azji Wschodniej (ASEAN), kraje należące do BRIC, czyli Brazylia, Rosja, Indie i Chiny oraz Korea Południowa, Meksyk, Republika Południowej Afryki.
 

Współczesna fala globalizacji ma swoje źródło głównie w następujących czynnikach : 

• wykorzystaniu na dużą skalę kontenerów w transporcie i w innowacjach w dziedzinie informatyki i telekomunikacji (wykorzystanie internetu i komputeryzacja wielu dziedzin życia gospodarczego i społecznego), 

• gwałtownym rozwoju nowoczesnych technologii w przemyśle i rolnictwie,

• rozwoju internetu i technologii telekomunikacyjnych, co umożliwia szybkie i tanie przekazywanie potencjalnym kontrahentom informacji o oferowanych towarach, intensywną promocję na rynku oraz realizację rzeczywistych transakcji za pośrednictwem aukcji, giełd i sklepów internetowych oraz przekazywanie zapłaty drogą elektroniczną, 

• postępującej liberalizacji życia gospodarczego w wielu krajach świata, w tym szczególnie liberalizacji międzynarodowych przepływu towarów, usług i czynników produkcji, do czego istotnie przyczyniły się międzynarodowe organizacje gospodarcze: GATT, WTO, MFW, Bank Światowy i inne, 

• dynamicznym rozwoju korporacji transnarodowych, które mają dominujący udział w światowych przepływach technologii, towarów i kapitału w formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych, 

• procesach regionalnej integracji gospodarczej zachodzących na świecie, 

• transformacji gospodarczej w krajach postsocjalistycznych i reformach rynkowych w wielu krajach rozwijających się, co sprzyja rozwojowi w tych krajach otwartej gospodarki rynkowej.

Charakteryzując proces globalizacji należy uwzględnić jej pozytywne, jak i negatywne efekty. Do korzyści procesu globalizacji w ujęciu gospodarczym zalicza się m.in.:

• wzrost jakości wyrobów i usług, 

• spadek kosztów komunikacji i produkcji,  

• podniesienie poziomu życia, 

• wzrost gospodarczy, 

• nowe miejsca pracy, 

• pobudzenie eksportu,  

• dostęp do nowoczesnych technologii i informacji,  

• dopływ kapitału zagranicznego,  

• transfer kapitału do słabo rozwiniętych gospodarek, 

• likwidacja barier handlowych, 

• wzrost nakładów na badania i rozwój, 

• wzrost zagranicznych inwestycji bezpośrednich, 

• poprawa bilansów płatniczych, 

• standaryzacja pracy i płacy,

• międzynarodowy podział pracy, 

• obniżanie cen dóbr konsumpcyjnych, 

• zmniejszenie ubóstwa. 

Wśród kosztów globalizacji wymienić można:

• niekontrolowaną prywatyzację sektora i przestrzeni publicznej,

• koncentrację władzy wokół jednego hipermocarstwa,

• szybkie rozprzestrzenianie się kryzysów na zintegrowanych rynkach,

• wzrost bezrobocia,

• zaostrzenie agresywnej konkurencji,

• niszczenie rodzinnego przemysłu dla państw przyjmujących kapitał zagraniczny,

• niekontrolowany rozwój korporacji ponadnarodowych, 

• negatywny wpływ potęg gospodarczych na interesy krajów rozwijających się, 

• spowolnienie sektorów niekonkurencyjnych,

• wzrost bezrobocia w tradycyjnych sektorach gospodarki, 

• degradację środowiska naturalnego, 

• wzrost migracji, ekspozycję  różnic  kulturowych, 

• zmniejszenie znaczenia rynków narodowych na rzecz rynków lokalnych, 

• dewaluację wartości narodowych.

Proces globalizacji należy do kluczowych kierunków zmian ekonomicznych w ostatnich kilkudziesięciu latach. Jest to proces dynamiczny i z tego powodu trudno jest jednoznaczne określić kierunki dalszego rozwoju globalizacji. Globalizacja stanowi wyzwanie dla państw, społeczeństw i pojedynczych ludzi otwierając nowe możliwości ich rozwoju i funkcjonowania we współczesnym świecie. Jednakże uwarunkowania rozwoju procesu globalizacji niosą za sobą zagrożenia. Postępowi procesu globalizacji mogą zaszkodzić następujące czynniki: 

• tendencje izolacyjne gospodarki USA, które były uznawane za dotychczasowego lidera globalizacji. Zaliczyć tu można wycofanie się USA z Transpacyficznego Partnerstwa o Wolnym Handlu, które miało obejmować USA i 11 państw znad Pacyfiku, wytwarzających łącznie 40% światowego PKB . Ponadto zapowiedziane zostało renegocjowanie Północno Amerykańskiego Porozumienia o Wolnym Handlu. Stany Zjednoczone zarzucają Chinom naruszanie zasad uczciwej konkurencji m.in. poprzez utrzymywanie kursu juana na zaniżonym poziomie, co może doprowadzić do wprowadzenia karnych ceł na importowane samochody, stal i towary chińskie ,

• antyglobalną postawę wyraziły Stany Zjednoczone Światowym Forum Ekonomicznym w Davos w styczniu 2017 roku. Orędownikiem globalizacji były Chiny, które pretendują do przywództwa w globalizacji. Chiny wyprzedziły USA już w 2014 roku pod względem wielkości PKB mierzonego według parytetu siły nabywczej, ale ustępują im pod względem potencjału militarnego, finansowego, technologicznego i atrakcyjności kulturowej,

• zagrożeniem dla współczesnej globalizacji są również konflikty polityczne na Bliskim Wschodzie i konflikt ukraiński25, które mogą doprowadzić do wojen o dużym zasięgu ,

• wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej spowodowało wzrost niepewności gospodarczej na całym świecie o czym świadczyć mogą między innymi takie fakty jak: wzrost ceny rynkowej złota o więcej niż 4% w dzień po referendum,  spadek notowań akcji i brytyjskich obligacji czy deprecjacja funta brytyjskiego, którego wartość spadła 11,2% do dolara amerykańskiego i 8,2% w stosunku do euro w ciągu dwóch dni od referendum.
 

Według J. Steinberg’a, wykorzystującego dynamiczne modele równowagi ogólnej, całkowite koszty spowodowane Brexit’em będą wynosić pomiędzy 7 000 a 19 000 funtów szterlingów w przeliczeniu na jednego mieszkańca Wielkiej Brytanii, niezależnie od formy przyszłej relacji z Unią Europejską, to znaczy twardego bądź łagodnego Brexitu.

• do czynników hamujących procesy globalizacyjne zaliczają się również tendencje protekcjonistyczne w zakresie międzynarodowych przepływach towaru i kapitału. Przykładem może być fiasko trwającej od 2001 roku Rundy z Doha, w ramach Światowej Organizacji Handlu, której celem była dalsza liberalizacja handlu międzynarodowego. Przedmiotem negocjacji stało się około 40 różnych obszarów tematycznych, wśród których wymienić można: towary przemysłowe, rolnictwo, usługi, subsydia, dumping, handel elektroniczny, ochrona własności intelektualnej, polityka konkurencji oraz ochrona środowiska naturalnego. W celu uzyskania konsensusu państwa członkowskie Światowej Organizacji Handlu w grudniu 2013 roku uzgodniły wielostronne porozumienie w postaci umowy o ułatwieniach handlu (ang. Trade Facilitation Agreement – TFA). Układ ten wszedł w życie w 2017 roku po ratyfikowaniu go przez dwie trzecie krajów członkowskich Światowej Organizacji Handlu. Jednakże wymagane są dalsze prace w zakresie niwelowania protekcjonizmu w międzynarodowych obrotach gospodarczych, gdyż wiele krajów wprowadza narzędzia polityki handlowej sprzecznych z zasadami wolnego rynku w postaci między innymi pakietów pomocowych ze strony rządu, barier taryfowych i pozataryfowych oraz innych ograniczeń. Tylko w okresie od września 2013 roku do listopada 2014 roku ich liczba wzrosła o 1383. W latach 2008-2015 najwięcej instrumentów utrudniających wolny handel międzynarodowy wprowadziły Indie - 504, Rosja – 478 oraz   USA - 377,

• czynnikami spowalniającymi globalizację są również wzrastające nierówności ekonomiczne w społeczeństwie między poszczególnymi krajami oraz wewnątrz nich. Globalizacja w zakresie liberalizacji handlu światowego ma na celu zwiększanie dochodu kraju poprzez wpływ na przesunięcie zasobów z zastosowań mniej produktywnych do bardziej produktywnych. Jednakże zdarza się, że taka alokacja nie przyczynia się do wzrostu bogactwa danego kraju, gdyż liberalizacja handlu prowadzi często do likwidacji miejsc pracy poprzez zamykanie niewydajnych przedsiębiorstw i branż pod naciskiem konkurencji zagranicznej. Zgodnie z założeniami MFW bardziej produktywne miejsca pracy będą powstawały w miejsce nieefektywnych. Tymczasem tworzenie nowych przedsiębiorstw i miejsc pracy wymaga zaangażowania kapitału oraz przedsiębiorczości, co jest często niemożliwe w krajach niżej rozwiniętych o niskim poziomie edukacji i braku kapitału . Przykładem mogą być nasilające się migracje w skali świata kierujące się do Europy Zachodniej z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, do USA z Ameryki Łacińskiej oraz z wielu innych regionów geograficznych o niższym poziomie życia do państw bardziej zamożnych.