Narodowe Centrum Kultury (NCK) ogłosiło ranking samorządów zaangażowanych w kulturę 2018 r. Publikujemy pełną listę laureatów
Narodowe Centrum Kultury (NCK) ogłosiło ranking samorządów zaangażowanych w kulturę 2018 r. Na liście zwycięzców znalazło się dwanaście samorządów w zależności od poziomu zamożności i typu gminy. Publikujemy pełen ranking.
Jak poinformował nas dr Tomasz Kukołowicz, kierownik Działu Badań NCK, „ranking został oparty o dane z lat 2015-2016, uwzględniając zarówno dane finansowe, jak również dane na temat życia kulturalnego w poszczególnych gminach”.
Ranking opracowany został dla dwunastu kategorii gmin wyróżnionych ze względu na kryterium typu gminy (wiejskie, miejsko-wiejskie, miejskie i miasta na prawach powiatu) oraz kryterium zamożności (mała, średnia i duża).
Na liście zwycięzców wśród gmin wiejskich znalazły się Padew Narodowa, Sadowne oraz Mielnik. W kategorii gminy miejsko-wiejskie pierwsze miejsca uzyskała Praszka, Frombork oraz Międzyzdroje. Wśród gmin miejskich najbardziej zaangażowane w kulturę są Sejny, Człuchów oraz Podkowa Leśna. Miasta na prawach powiatu najbardziej zaangażowane w kulturę to Jelenia Góra, Katowice i Kraków.
Wśród składowych rankingu znalazły się: „działalność i uczestnictwo w kulturze” (waga 0,5); „wydatki na kulturę per capita” (waga 0,25) oraz „udział kultury w budżecie” (waga 0,25).
Jak tłumaczą badacze Narodowego Centrum Kultury, w składowej „działalność i uczestnictwo w kulturze” mieszczą się m.in. imprezy oświatowe w muzeach ogółem na 1000 mieszkańców (waga 0,143); zwiedzający muzea i oddziały na 1000 mieszkańców (waga 0,143); uczestnicy imprez artystyczno – rozrywkowych na 1000 mieszkańców (waga 0,143); uczestnicy imprez w domach kultury na 1000 mieszkańców (waga 0,143); grupy artystyczne w domach kultury na 1000 mieszkańców (waga 0,143); czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności (waga 0,143), czy wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach (waga 0,143).
W rankingu brano pod uwagę zamożność gmin: małą – 25 proc. gmin o najniższym dochodzie per capita (dla danego typu gminy); średnią – 50 proc. gmin o średnim dochodzie per capita (dla danego typu gminy), dużą – 25 proc. gmin o najwyższym dochodzie per capita (dla danego typu gminy).
Wśród najbardziej zamożnych miast na prawach powiatu zwyciężył Kraków. „Kultura była i jest podstawowym atutem naszego miasta, jego najistotniejszą marką. Z jednej strony konsekwentnie, od lat rozwijana jest marka Krakowa jako miasta festiwali, czego swoistym ukoronowaniem może być uzyskany w 2016 roku tytuł „Najlepsze Miasto Festiwalowe Świata”. Z drugiej, pielęgnowane są lokalne tradycje, a edukacja regionalna stanowi istotny wątek edukacji kulturowej” – skomentował wyniki rankingu dla Serwisu Samorządowego PAP prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
„Sukcesem Krakowa, na który chcę zwrócić szczególna uwagę, było utworzenie Parku Kulturowego Stare Miasto – jako wzorcowego, pionierskiego w skali kraju, rozwiązania dla miast zabytkowych, mającego na celu poprawę estetyki i ochronę zabytków” – dodał.
W Krakowie działa 37 samorządowych instytucji, w tym 28 prowadzonych lub współprowadzonych przez Gminę Miejską Kraków. W 2016 roku na działalność bieżącą miejskich instytucji kultury Kraków przeznaczył ponad 158 mln zł. Było to 5 proc. więcej niż w 2015 roku.
Natomiast Padew Narodowa okazała się najbardziej zaangażowaną gminą w kulturę spośród gmin wiejskich o najniższych dochodach. „Bardzo się cieszymy z tego wyróżnienia. Inwestując w kulturę - inwestujemy w ludzi , a przede wszystkim w młode pokolenie stwarzając warunki do różnych form aktywności (czytelnictwo, zajęcia wokalne, taneczne, teatralne, plastyczne)” – skomentowała sekretarz gminy Padew Narodowa Anna Wiącek. „W świecie zaawansowanej technologii cyfrowej funkcjonowanie form szeroko rozumianej kultury, stanowi swoistą przeciwwagę wobec braku potrzeby kontaktów międzyludzkich, współpracy w grupie, rekreacji i zabawy” – zaznaczyła.
Gminę Padew Narodową (woj. podkarpackie) zamieszkuje 5449 mieszkańców. W 2015 r. wydatki gminy na kulturę wyniosły 839 486,86 zł, co stanowiło niecałe 6 proc. wszystkich wydatków budżetu gminy. Natomiast w 2016 r wydatki gminy na kulturę wyniosły 768 839,34 zł, co stanowiło ponad 4 proc. w wydatkach budżetu gminy.
"Nasza gmina nie likwidowała bibliotek, mamy jedną bibliotekę, ale z 5 filiami. Corocznie zapewniamy środki na zakup zbiorów. Mamy prężny ośrodek kultury, który też wszechstronnie działa” – podkreśliła sekretarz gminy Padew Narodowa. „Biblioteki nie czekają tylko na środki z budżetu gminy, ale jeśli pojawia się możliwość pozyskania środków zewnętrznych, to również piszą wnioski. Biblioteka skorzystała ze środków Programu Rozwoju Bibliotek. Pomieszczenia bibliotek zostały wyremontowane i wyposażone w sprzęt informatyczny z dostępem do Internetu” – dodała sekretarz.
Jednym z laureatów rankingu jest też miasto Bolesławiec, które zajęło 3. miejsce w kategorii gmin miejskich. W Bolesławcu wydatki na kulturę w 2015 r. wyniosły 15,3 mln zł, w 2016 r. to kwota 8,8 mln zł, a w przeliczeniu na jednego mieszkańca w tym okresie (lata 2015-2016) - 613,5 zł. Udział wydatków na kulturę w budżecie miasta stanowi 8,66 proc.
"Chcemy z roku na rok poszerzać ofertę kulturalną. W Bolesławcu najnowszą inwestycją w kulturę jest aktualnie powstające „Centrum wiedzy”. Zależy nam na ambitnym przedsięwzięciu, które będzie miejscem spędzania czasu wolnego, relaksu i aktywności kulturalnej oraz będzie umożliwiało docieranie do pokładów wiedzy mieszkańcom Bolesławca i regionu. Takie w zamierzeniach ma być „Centrum wiedzy” – mówi prezydent Bolesławca Piotr Roman.
Badacze Działu Badań i Analiz NCK opracowali ranking w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego oraz Ministerstwa Finansów za lata 2015-2016.
W 2016 roku Zespół ds. Statystyki Kultury NCK opracował ranking gmin pod względem wydatków na kulturę (w oparciu o dane z lat 2010-2014).
Ranking samorzadów zaangażowanych w kulturę publikujemy poniżej.
amk/