Sprawa dotyczyła skargi mieszkańca na uchwałę rady gminy w przedmiocie ponaglenia w zakresie rozpatrzenia skargi na działalność organu administracji publicznej w zakresie organizacji ruchu na drogach gminnych.

WSA w Warszawie kilkakrotnie wzywał pełnomocnika urzędu gminy do przekazania w terminie 7 dni na adres skrzynki ePUAP sądu całości dokumentacji elektronicznej zgromadzonej w sprawie oraz skargi sporządzonej w formie dokumentu elektronicznego, stanowiącej wymóg paczki eADM.

W odpowiedzi na wezwania gmina tłumaczyła, że nie ma technicznej możliwości wykonania paczki eADM. Samorząd wskazał, że prowadzi akta w formie papierowej i w takiej też formie przekazał je do sądu. Powołał się również na atak hakerski, który skutkował utratą danych w systemie EZD. Zwrócił się również do sądu o wyjaśnienie, w jaki sposób może utworzyć paczkę eADM poza systemem EZD lub w systemie ePUAP.

Ostatecznie WSA w Warszawie wymierzył urzędowi gminy grzywnę w wysokości 300 zł wskazując, że pomimo czterokrotnego wezwania i upływu zakreślonych terminów, urząd gminy nie wykonał zarządzeń sądu.

Gmina złożyła zażalenie na decyzję do NSA. Samorząd wyjaśnił, że urząd prowadzi obieg dokumentów w formie papierowej, choć część dokumentów pochodzi ze skrzynki ePUAP. Skrzynka ta nie posiada jednak funkcjonalności tworzenia paczek ePUAP. Takiej możliwości nie dawało również posiadane przez gminę EZD. Zdaniem gminy, sąd w uzasadnieniu wybiórczo opisał stan faktyczny. Nie odniósł się do braku technicznej możliwości sporządzenia paczki eADM podnoszonej przez gminę.

NSA w postanowieniu z października br. uchylił karę nałożoną na urząd gminy uzasadniając to tym, że grzywna może zostać nałożona na organ administracji publicznej, którego działanie zostało zaskarżone. W tym przypadku organem tym była rada gminy. Grzywna została natomiast nałożona na urząd gminy. 

„Urząd gminy nie jest organem administracji publicznej w rozumieniu art.5 § 2 pkt 3 i 6 k.p.a. Urząd gminy nie posiada podmiotowości prawnej, jest jedynie jednostką organizacyjną obsługującą Radę Gminy i Gminę. Wobec tego nie może być na niego nałożona grzywna z art. 112 p.p.s.a., co samo w sobie przesądzało o konieczności uchylenia zaskarżonego postanowienia” – czytamy w uzasadnieniu postanowienia NSA.

NSA zwrócił też uwagę, że to właśnie do urzędu gminy kierowane były wszystkie wezwania do przesłania akt w formie paczki eADM. Zdaniem sądu urząd – jako nieposiadający podmiotowości prawnej – nie mógł wykonać ww. wezwań.

NSA dodał też, że przesłanką wymierzenia grzywny jest uchylanie się organu od zastosowania się do postanowienia sądu lub zarządzenia przewodniczącego podjętych w toku postępowania. Z kolei o uchylaniu się można mówić wtedy, kiedy organ, mimo braku przeszkód faktycznych lub prawnych, świadomie nie stosuje się do postanowienia sądu lub zarządzenia przewodniczącego (B. Dauter [w:] A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, B. Dauter, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, wyd. II, LEX/el. 2021, art. 112). 

„Na gruncie niniejszej sprawy wyjaśnienia wymagałoby, czy organ – gdyby został prawidłowo wezwany do przedłożenia akt administracyjnych w formie paczki eADM – miałby faktyczną możliwość wykonania tego zarządzenia. Należałoby przy tym mieć na uwadze konsekwentnie podnoszone przez pełnomocnika organu argumenty o niemożności wykonania takiego wezwania” – napisano w uzasadnieniu.

mp/