Zdaniem RIO w Szczecinie rządowa uchwała ws. funduszu dla gmin popegeerowskich nie określa w sposób jednoznaczny katalogu odbiorców tych środków. Gminom, które planują przeznaczyć je na mienie, którego nie są właścicielem, RIO sugeruje uchwalenie programu umożliwiającego przekazanie stosownej dotacji.
W związku z naborem wniosków do programu wsparcia gmin popegeerowskich z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych wójt gminy Świdwin zwrócił się do RIO w Szczecinie z pytaniem, czy gmina może ponosić nakłady na mienie, którego nie jest właścicielem (właścicielem jest spółdzielnia).
W odpowiedzi RIO w Szczecinie zwróciła uwagę, że w uchwale nr 102 Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie wsparcia na realizację zadań inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego (M. P. z 2020 r. poz. 662, z późn. zm.) określono w drodze katalogu otwartego zakres przedmiotowy potencjalnych inwestycji, które mogą być realizowane przy udziale środków funduszu dla gmin popegeerowskich.
Izba przypomniała, że w katalogu wskazano m.in. możliwość realizacji inwestycji polegających na budowie, rozbudowie lub przebudowie wodociągów, kanalizacji, dróg, chodników, obiektów użyteczności publicznej, a także oświetlenia wewnątrz miejscowości.
RIO zwróciła jednak uwagę, że zarówno ustawodawca, jak również naczelny organ administracji rządowej nie określił zakresu podmiotowego realizowanych inwestycji. Dlatego według RIO, w celu przyznania środków na realizację zadań na rzecz jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych niezbędne jest ustalenie właściwej podstawy prawnej.
„Przepisy uchwały Rady Ministrów nie określają w sposób jednoznaczny katalogu odbiorców środków umożliwiających realizację zadań wymienionych we wskazanej uchwale” – zaznaczyła Izba.
RIO zwróciła jednak uwagę, że w uzasadnieniu do uchwały Rady Ministrów określono, że środki Funduszu Przeciwdziałania Covid-19 mogą być przeznaczane nie tylko dla beneficjentów zaliczanych do sektora publicznego, ale również z tych środków mogą być realizowane zadania na rzecz beneficjentów zaliczanych do sektora prywatnego, w tym: spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, mieszkańców gminy.
„W celu zatem umożliwienia dystrybuowania przedmiotowych środków z Funduszu Przeciwdziałania Covid-19 niezbędne jest określenie w drodze aktu prawa miejscowego, posiadającego umocowanie ustawowe, programu umożliwiającego udzielnie dotacji na rzecz wskazanych podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych, w drodze którego realizowane będzie zadanie publiczne o zasięgu lokalnym” – podkreśliła RIO.
Jako przykład takiego aktu prawnego Izba wymieniła uchwałę podejmowaną na podstawie art. 403 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219, z późn. zm.), na mocy której określa się zasady udzielania dotacji celowej na zadania związane z finansowaniem ochrony środowiska, które należy do zadań własnych gmin w rozumieniu art. 403 ust. 1 ww. ustawy oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Prezes RIO w Szczecinie Bogusław Staszewski w rozmowie z Serwisem Samorządowym PAP przyznał, że sprawa jest dość skomplikowana i eksperci długo zastanawiali się nad tym problemem. Zwrócił uwagę, że trudno byłoby wskazać obecnie mienie popegeerowskie, którego właścicielem jest gmina, ponieważ samorządy w większości sprzedały ten majątek. Jego zdaniem gminy powinny mieć możliwość skorzystania z tych środków. Natomiast, jak zaznaczył, o tym ostatecznie zdecydują wojewodowie.
mp/