Artur Olszewski 

Autor jest doktorantem na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku oraz aplikantem sądowym
 
Artykuł 90 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w brzmieniu nadanym mu przez nowelę z 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz zmianie niektórych innych ustaw, ma siedem ustępów. Przepis ten określa przede wszystkim katalog podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji podmiotowej przewidzianej w tym artykule, zasady naliczania wysokości tej dotacji oraz sposób jej przekazywania podmiotom uprawnionym. Zgodnie z ustępem 4 art. 90, tryb udzielania i rozliczania ww. dotacji, uwzględniając w szczególności podstawę obliczania dotacji i zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o jej udzielenie, określa w drodze uchwały organ stanowiący właściwej ze względu na siedzibę szkoły jednostki samorządu terytorialnego, tj. gminy lub powiatu.

Mając powyższe na względzie, należy podzielić stanowisko wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego , iż samoistną podstawą prawną do wydania przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwały określającej zasady przekazywania dotacji, o której mowa w art. 90 ww. ustawy, jest art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty z zw. z art. 12 pkt 11 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (lub jego odpowiednik w ustawie o samorządzie gminnym). Niedopuszczalne jest więc powoływanie w podstawie prawnej uchwały innych przepisów, a w szczególności art. 118 ust. 3 ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, gdyż „przepisy te zawierają upoważnienie dla organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego do wydania aktów dotyczących odmiennych materii prawnych.

Przepis art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty upoważnia do szczegółowego określenia zasad udzielania dotacji, o których mowa w art. 90 ust. 1, 2, 3a i 3b, zaś drugi z wymienionych przepisów upoważnia te organy do określenia trybu postępowania i udzielania dotacji, sposobu jej rozliczania oraz sposobu kontroli wykonania zleconego zadania. Skoro kontrolowana uchwała dotyczyła «zasad udzielania dotacji niepublicznym szkołom i placówkom oświatowym posiadającym uprawnienia szkoły lub placówki publicznej», to jej podstawą prawną mógł być wyłącznie przepis art. 90 ust. 4. Gdyby organ Gminy zamierzał jednocześnie skorzystać z upoważnienia zawartego w art. 118 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, to przedmiotem swojego stanowienia powinien uczynić tryb postępowania o udzielenie dotacji, uregulowanej w ustawie o finansach publicznych, określić sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania, zapewniając - jak wymaga tego przepis - jawność postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczania. (...) omawianych przepisów nie można traktować zamiennie przy określaniu zasad udzielania dotacji niepublicznym szkołom i placówkom oświatowym, o których stanowi art. 90 ustawy o systemie oświaty. Przepisy tego artykułu w sposób ścisły i wyczerpujący określają zasady udzielania dotacji przewidzianych w ustawie o systemie oświaty, a wprowadzenie do tych regulacji elementów wyprowadzonych z innego aktu prawnego nosi znamiona próby obejścia przepisów ustawy o systemie oświaty”.

W celu uzupełnienia powyższego wywodu trzeba zaznaczyć, że art. 90 ustawy o systemie oświaty określa zasady przyznawania różnych (ze względu na podmiot uprawniony do ich uzyskania) dotacji. Dlatego też podzielam pogląd, że uchwałodawca samorządowy powinien przy określaniu trybu udzielania i rozliczania dotacji wyraźnie wskazać (poza ww. przepisami) także, których z wymienionych w ust. od 2a do 3b tego artykułu szkół lub placówek niepublicznych dotyczy zawarta w uchwale regulacja. Nie ma przy tym przeszkód prawnych zarówno w całościowym, jak i w częściowym unormowaniu tego zagadnienia .

Jak wynika z powyższego, art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty stanowi zarówno formalną podstawę do wydania stosownej uchwały przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, jak i określa granice takiego upoważnienia. Z artykułu tego wynika, iż przedmiotem uchwały jednostki samorządu terytorialnego mogą być wyłącznie postanowienia odnoszące się do trybu udzielania i rozliczania dotacji. Mimo że nie wynika to expressis verbis z treści cytowanego przepisu, za powszechnie akceptowalne należy uznać stanowisko, iż jednostka samorządu terytorialnego może w uchwale określić wyłącznie techniczne elementy udzielania i rozliczania dotacji. Pogląd taki wyraził między innymi Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 grudnia 2001 r., wskazując, iż „zawarte w art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty upoważnienie nie może być rozumiane jako prawo do ustalania dodatkowych, pozaustawowych warunków otrzymania dotacji” . Powyższe stwierdzenie trzeba odnieść, co oczywiste, również do etapu rozliczania dotacji.

Mimo że wyżej prezentowane stanowisko jest ugruntowane zarówno w orzecznictwie regionalnych izb obrachunkowych, jak i Naczelnego Sądu Administracyjnego, nadal olbrzymia większość uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego wykracza poza ramy ustawowego upoważnienia zawartego w art. 90 ust. 4 ustawy i z tych przyczyn jest uchylana bądź w wyniku podjęcia stosowanych procedur kontrolnych przez regionalne izby obrachunkowe lub wojewodów, bądź w wyniku skarg wnoszonych przez podmioty uprawnione do wojewódzkich sądów administracyjnych.

Po dokonaniu wnikliwej analizy orzecznictwa sądowego, regionalnych izb obrachunkowych, a także tekstów uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, trzeba stwierdzić, że błędy te odnoszą się przede wszystkim do następujących kwestii:
1. Określenia zasad przyznania dotacji.
2. Określenia wysokości dotacji należnej podmiotom uprawnionym.
3. Oceny charakteru prawnego „umów” zawieranych pomiędzy beneficjentem dotacji a organem wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego.
4. Zakresu kompetencji kontrolnych organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego.

Ad 1.
Artykuł 90 ustawy o systemie oświaty wprowadza zasadniczo tylko jeden warunek, od którego spełnienia uzależnione jest przyznanie dotacji, a mianowicie „przekazanie przez osobę prowadzącą szkołę lub inną placówkę, o której mowa w art. 90, organowi właściwemu do udzielenia dotacji informacji o planowanej liczbie uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji” (ust. 2a in fine, ust. 2b in fine, ust. 3 in fine, ust. 3a in fine). Treść wyżej przytoczonych przepisów w związku z treścią ustępu 4 art. 90 musi prowadzić do konkluzji, iż zakres danych zawartych we wniosku o udzielenie dotacji określa w uchwale organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Brak ścisłego sprecyzowania przez ustawodawcę zakresu wymaganych informacji prowadzi w praktyce do wielu wątpliwości. Przepis ten powinien być interpretowany w duchu przytoczonego wyżej wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 grudnia 2001 r. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może się domagać od wnioskodawcy udzielenia jakichkolwiek informacji ponad te, które są niezbędne do jej otrzymania. Za całkowicie zasadny i prawidłowy należy uznać pogląd, iż możliwe jest w takiej sytuacji zastosowanie per analogiam załącznika do rozporządzenia Ministra Kultury z 31 grudnia 2003 r. w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji niepublicznym szkołom artystycznym (DzU z 2004 r. nr 11, poz. 100). Zgodnie z ww. rozporządzeniem, jedynymi informacjami, do udzielenia których jest zobowiązany wnioskodawca, są:
- wskazanie nazwy i siedziby szkoły,
- wskazanie nazwy i siedziby organu prowadzącego szkołę,
- numer i data wydania zaświadczenia o wpisie do ewidencji szkół i placówek niepublicznych,
- numer i data decyzji nadającej uprawnienia szkoły publicznej,
- wskazanie planowanej liczby uczniów od 1 stycznia do 31 sierpnia oraz od 1 września do 31 grudnia,
- zobowiązanie do wskazania zmian liczby słuchaczy,
- wskazanie numeru rachunku bankowego na który ma być przekazywana dotacja.

Powyższy katalog jest zamknięty, a więc żądanie przez jednostkę samorządu terytorialnego jakichkolwiek dodatkowych informacji trzeba uznać za naruszenie dyspozycji art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Takie stanowisko zostało wyrażone między innymi w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Dolnośląskiego z 30 lipca 1999 r., w którym to postanowienia Rady Powiatu S. zobowiązujące do przedłożenia w celu udzielenia dotacji (zgodnie z § 1 ust. 3 uchwały): arkusza organizacyjnego placówki, sprawozdania z nadzoru pedagogicznego, planu dochodów i wydatków placówki, sprawozdań z ww. planów oraz informacji o zasadach płacenia i wysokości czesnego w danej placówce, uznane zostały za naruszenie art. 90 ustawy o systemie oświaty, gdyż „ustawa nie wskazuje żadnych innych warunków, od których spełnienia zależy możliwość otrzymania dotacji. Dlatego też wypełnienie (niewypełnienie) powyższego warunku należy uznać za jedyną okoliczność uzasadniającą przyznanie (nieprzyznanie) dotacji. Co więcej, przekazanie dotacji szkole (placówce) wymienionej w art. 90 ust. 1 i 2 nie jest powiązane z uznaniem organu właściwej jednostki samorządu terytorialnego, lecz jest jej obowiązkiem” .

Niedopuszczalne jest również zobowiązywanie wnioskodawcy do przedstawienia „sprawozdań z liczby uczniów, złożonych we właściwym miejscowo oddziale Głównego Urzędu Statystycznego”. Takie postanowienie jest niezwykle często stosowane jako pozaustawowa forma ograniczenia wysokości wypłacanej dotacji. Jako przykład można wskazać uchwałę Rady Powiatu w Opolu Lubelskim , zobowiązującą do przedstawienia „kopii sprawozdań z liczby uczniów, złożonej we właściwym miejscowo oddziale GUS”, przy czym „dane zawarte w sprawozdaniach GUS określają górny pułap liczby uczniów objętych dotacją” (§ 4 ust. 3 w zw. z § 5 ust. 2 uchwały). W świetle cytowanego już wyżej wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 grudnia 2001 r. takie postanowienie uchwały trzeba uznać za niezgodne z prawem .

Z podobną oceną musi się spotkać regulacja prawna zawarta w uchwale Rady Powiatu Sokólskiego z 28 stycznia 2005 r., zgodnie z którą na mocy § 6 ww. uchwały Rada Powiatu przyjęła, że dotacja, o której mówi ustawa o systemie oświaty, zostanie wypłacona proporcjonalnie do liczby uczniów faktycznie zapisanych na 10 września roku poprzedzającego rok otrzymania dotacji . Stanowi to ewidentne naruszenie dyspozycji art. 90 ustawy o systemie oświaty, który zgodnie z przytoczonymi wyżej orzeczeniami może stanowić podstawę wyłącznie do określenia technicznych elementów wypłaty dotacji, a nie może wpływać bezpośrednio bądź pośrednio na jej wysokość.

Trzeba tu podkreślić ponadto, że dotacja udzielana jest na każdego ucznia do końca roku szkolnego, tj. do 31 sierpnia, a jej łączna kwota powinna uwzględniać również uczniów ostatnich klas. Powyższe oznacza, że art. 90 ustawy o systemie oświaty stanowi podstawę i nakłada na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek wypłaty dotacji również w miesiącach letnich, i to z uwzględnieniem absolwentów tych szkół .

Ad 2.
Artykuł 90 ustawy o systemie oświaty określa wysokość należnej dotacji posługując się sformułowaniem „nie niższej niż” (ust. 2b - nie niższej niż 75%, nie niższej niż kwota przewidziana...; ust. 3 - nie niższej niż 50%; wyjątkowo ust. 3a - w wysokości równiej średnim wydatkom...). Takie ukształtowanie treści tego artykułu prowadzi do wniosku, iż to do kompetencji organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego (i wyłącznie jego) należy określenie wysokości wypłacanej dotacji. Wartość ta nie może być niższa niż wskazana w ustawie. Górna granica wypłacanej dotacji nie jest określona i jej ustalenie będzie uzależnione wyłącznie od możliwości finansowych danej jednostki samorządu terytorialnego. Wysokość należnej dotacji musi być jednoznacznie określona w uchwale. Nie jest dopuszczalne dosłowne przeniesienie regulacji ustawowej zawartej w stosownym ustępie art. 90 do uchwały jednostki samorządu terytorialnego przez przejęcie w tejże uchwale postanowienia, że wysokość dotacji „na jednego ucznia w szkołach, w których jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, jest równa sumie określonej w budżecie powiatu wydatków bieżących ponoszonych w szkołach publicznych tego samego typu i rodzaju, a w innych szkołach nie niższej niż 50% tej kwoty”, gdyż „organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, stosownie do postanowień art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty, ustalając podstawę obliczenia dotacji, powinien jednoznacznie tę wysokość określić” .

Ustępy 2b, 3 i 3a posługują się pojęciem „wydatków bieżących ponoszonych w (...)”. Na tle niniejszej regulacji pojawiło się wiele wątpliwości i problemów prawnych. Po pierwsze, ustawa o systemie oświaty nie określa pojęcia „wydatków bieżących”, co doprowadziło do sytuacji, w której niektóre jednostki samorządu terytorialnego w swoich uchwałach określały enumeratywnie katalog wydatków, traktowanych jako bieżące, a więc stanowiących podstawę do wyliczenia dotacji. Stanowisko takie trzeba uznać za niedopuszczalne i sprzeczne z art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Mając powyższe na względzie, należy podzielić stanowisko wyrażone w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z 18 lutego 2004 r., iż „brakuje podstaw do ograniczenia przez radę miasta podstawy obliczenia dotacji przekazywanej podmiotowi prowadzącemu niepubliczne przedszkole poprzez enumeratywne określenie wydatków, które stanowią podstawę do obliczenia dotacji, oraz takich, które z tej podstawy zostają wyłączone. Podstawą obliczenia dotacji są wszystkie wydatki bieżące uwzględnione w budżecie gminy” .

Trzeba ponadto stwierdzić, że przy braku w ustawie o systemie oświaty pojęcia wydatków bieżących należy stosować przepisy ogólne, tj. art. 69 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, wskazujące, że do tego katalogu należą między innymi: wynagrodzenia oraz składki od nich naliczane, inne świadczenia na rzecz osób fizycznych, a także zakupy towarów i usług oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych lub realizacją ich statutowych zadań . „A zatem, brak jest podstaw do zawężania «wydatków bieżących» dla celów określania podstawy do ustalenia dotacji poprzez wyłączenie z nich określonych rodzajów wydatków” . Ponadto trzeba podkreślić, że zgodnie z art. 124 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy o finansach publicznych, w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego wydatki bieżące powinny być wyodrębnione w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji budżetowej, tak więc ustalenie faktycznej wysokości wydatków bieżących w budżecie samorządu dla danego typu i rodzaju szkoły w przeliczeniu na jednego ucznia nie powinno stanowić żadnego problemu.

Ustęp 3 art. 90 ustawy o systemie oświaty w zdaniu drugim stanowi, że w przypadku braku na terenie gminy lub powiatu szkoły publicznej danego typu i rodzaju podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę lub powiat na prowadzenie szkoły publicznej danego typu lub rodzaju. Użycie przez ustawodawcę w ww. przepisie sformułowania „najbliższa gmina lub powiat” przy braku jego definicji prowadzi do wielu wątpliwości. Jest bowiem oczywiste, że każda gmina lub powiat „sąsiaduje” z co najmniej kilkoma powiatami lub gminami. W związku powyższym pojawia się pytanie, czy podstawę do wyliczenia wysokości dotacji powinna stanowić średnia wydatków bieżących ponoszonych przez wszystkie sąsiednie gminy lub powiaty, czy też tylko jeden z nich, a jeżeli tak, to który. Na pełną aprobatę, moim zdaniem, zasługuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 grudnia 2004 r., stanowiący, że „gramatyczna wykładnia powyższego przepisu, a w szczególności użyte w nim określenie «przez najbliższą gminę lub powiat» w liczbie pojedynczej wskazuje, że podstawę do ustalenia dotacji stanowią wydatki bieżące ponoszone tylko w jednym, a nie w kilku najbliższych powiatach na prowadzenie szkoły publicznej danego typu lub rodzaju.

Przepis ten, stanowiąc o posiłkowaniu się danymi z najbliższego powiatu, nie wskazuje, że za miarodajną podstawę do ustalenia wysokości dotacji należy przyjąć średnią wydatków ze wszystkich najbliższych powiatów lub wydatków w tym powiecie, który ma największą liczbę liceów ogólnokształcących dla pracujących. Ustawodawca nie zamieścił w analizowanym przepisie takiego kryterium, lecz respektując wyrażoną w art. 165 ust. 2 Konstytucji RP zasadę samodzielności powiatu, pozostawił organom samorządu powiatowego swobodę w ustalaniu wysokości dotacji dla szkół, z uwzględnieniem sytuacji ekonomicznej powiatu i z zastrzeżeniem, że dotacje te przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 50% ustalonych w budżecie powiatu wydatków bieżących ponoszonych w szkołach publicznych tego samego typu lub rodzaju” . Co w konsekwencji oznacza, że wskazanie właściwego dla określenia podstawy naliczania dotacji powiatu lub gminy będzie należało do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego.

Ad 3.
Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego stanowi samodzielną podstawę do wypłaty dotacji na rzecz podmiotu uprawnionego. W praktyce jednak olbrzymia większość gmin i powiatów upoważnia swoje organy wykonawcze do zawierania z beneficjentami umów względnie porozumień określających szczegółowe zasady przekazywania dotacji. Charakter prawny takiej umowy oraz konsekwencje jej niewykonania budzą w praktyce istotne wątpliwości. Podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej kwestii ma cytowany już wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 grudnia 2001 r., wskazujący, że w obecnym stanie prawnym „brak jest obowiązku do zawierania umów cywilnoprawnych w zakresie udzielania dotacji dla podmiotów, o których mowa w art. 90 ustawy o systemie oświaty. Wniosek taki dodatkowo uzasadnia treść art. 71 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, w którym określono, że jednostki niezaliczone do sektora finansów publicznych mogą co prawda na podstawie umów zawartych z dysponentem części budżetowej otrzymać dotację, lecz dotacje celowe na realizację zadań zleconych, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 lit. d) ustawy, a nie obligatoryjne dotacje podmiotowe.

Podzielić przy tym trzeba stanowisko prezentowane w piśmie Ministra Finansów z 3 kwietnia 2001 r., znak ST 5-4802/05-13b/2001, iż powyższe nie oznacza, że strony nie mogą dokonać ustaleń (w formie np. porozumienia, protokołu, notatki) zasad wynikających z przepisów prawa i uchwały, o której mowa w art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Zasady te dotyczyć powinny jednak zasad współdziałania i zapewnienia prawidłowości udzielania i rozliczania dotacji” . Jak więc wynika z powyższego, umowa zawierana przez organ wykonawczy z beneficjentem dotacji nie ma charakteru prawnokształtującego i jej wykonanie nie wpływa na uzyskanie względnie utratę prawa do dotacji. Jednostka samorządu terytorialnego zobowiązana jest do wypłaty dotacji nawet w przypadku niepodpisania takiej umowy, gdyż wymogu takiego nie formułuje art. 90 ustawy o systemie oświaty. Umowa taka, co oczywiste, nie może również zawierać żadnych postanowień wykraczających poza ramy ustawy o systemie oświaty, a także stanowiącej podstawę jej wydania uchwały jednostki samorządu terytorialnego.

Ad 4.
Artykuł 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty upoważnia jednostkę samorządu terytorialnego do określenia w stosowanej uchwale szczegółowych zasad rozliczania dotacji. Rozliczenie takie może być dokonywane zasadniczo w trzech trybach:
- rozliczenie comiesięczne,
- rozliczenie wykorzystania dotacji za okres od początku roku do końca miesiąca następnego po miesiącu udzielenia dotacji,
- rozliczenie roczne.
Analiza uchwał jednostek samorządu terytorialnego prowadzi do wniosku, że praktykowane są wszystkie trzy modele, z przewagą jednak modelu drugiego (co należy uznać za właściwe).

Przyznanie przez ustawodawcę jednostkom samorządu terytorialnego prawa do rozliczania przyznanych dotacji wiąże się również z problemem zakresu kompetencji kontrolnych oraz wskazania organu właściwego do realizacji ww. uprawnień. Organem wyłącznie kompetentnym do kontroli wykonania uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego jest jej organ wykonawczy. Trzeba więc podzielić stanowisko wyrażone w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 29 grudnia 2004 r., iż „w art. 18a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym ustawodawca określił zakres funkcji kontrolnej rady gminy, która sprowadza się do kontroli działalności wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy. Funkcję tę sprawuje przede wszystkim komisja rewizyjna. Uprawnienie kontrolne przysługuje również innym komisjom powołanym przez radę gminy (art. 18a ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym). Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań wójta należy m.in. wykonywanie uchwał rady. Zatem rada gminy nie może scedować na swoje komisje spraw należących do organu wykonawczego (w omawianym wyżej przypadku spraw dotyczących rozliczania dotacji)” .

Uprawnienia kontrolne wynikające z art. 90 ustawy o systemie oświaty są bardzo ograniczone. Za całkowicie zasadny należy uznać pogląd, że „jednostka samorządu terytorialnego nie jest upoważniona do szczegółowego ingerowania w sposób wydatkowania dotacji”, tak więc niedopuszczalne jest żądanie udzielenia „informacji o sposobie wydatkowania dotacji oraz przeprowadzanie kontroli w zakresie merytorycznego i finansowego wydatkowania przekazanej dotacji” . Zaakceptowanie powyższego stanowiska musi prowadzić do uznania za niezgodne z przepisami prawa zobowiązanie beneficjenta dotacji do udzielenia jakichkolwiek informacji poza liczbą słuchaczy. A zatem, słuszne jest stanowisko wyrażone w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z 20 lutego 2002 r., iż „rozliczenie dotacji, którego tryb ustala, na podstawie art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, może dotyczyć wyłącznie faktycznej liczby uczniów lub wychowanków. Bez umocowania prawnego jest natomiast żądanie od szkoły i placówki niepublicznej przedstawienia wykorzystania dotacji, z podaniem rodzajów poniesionych z nich wydatków” .

Podsumowując, obowiązującą regulację prawną w przedmiocie zasad udzielania i rozliczania dotacji dla szkół i placówek niepublicznych należy uznać za właściwą. Obowiązujące przepisy prawa przy zachowaniu funkcji gwarancyjnych umożliwiają dostosowanie technicznych zasad przekazywania dotacji do realiów lokalnych, spełniając tym samym zasadę decentralizacji i samostanowienia jednostek samorządu terytorialnego. Stwierdzane w praktyce uchybienia wynikają zasadniczo z błędnej wykładni obowiązujących przepisów ustawy o systemie oświaty. Błędy te, moim zdaniem, wynikają z nieznajomości orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, wojewódzkich sądów administracyjnych oraz regionalnych izb obrachunkowych, które wprawdzie nie tworzą prawa precedensowego, aczkolwiek stanowią bardzo wyraźny sygnał skierowany do uchwałodawcy samorządowego, bądź stanowią wyraz celowych działań organów uchwałodawczych zmierzających do ograniczenia wysokości wypłacanych dotacji.

więcej na http://www.czasopisma.pwp.pl/st.xml

kkż/