Ograniczone możliwości finansowe, braki kadrowe oraz kwestie regulacyjne – to, zdaniem uczestników debaty zorganizowanej w ramach konferencji „Areopag energii odnawialnej”, najważniejsze bariery transformacji energetycznej na poziomie lokalnym.
Zdaniem Remigiusza Górniaka, starosty mińskiego w ostatnich latach nastąpiła wyraźna polaryzacja między samorządami, które pozostały na ścieżce rozwojowej, a tymi które bardzo mocno ucierpiały i mają obecnie niski potencjał rozwojowy. Jego zdaniem te słabsze jednostki bez pomocy państwa nie będą w stanie się rozwijać, w tym inwestować w transformację energetyczną.
„O ile duże ośrodki miejskie i bogate powiaty mają zdolności do generowania nadwyżek, dzięki którym mogą inwestować w OZE, o tyle zdecydowana większość samorządów bez wsparcia zewnętrznego nie może tego robić. Typowy samorząd powiatowy bez możliwości pozyskania dotacji na poziomie minimum 60-70 proc. kosztów inwestycji OZE nie wchodzi w taką inwestycję” – podkreślił Górniak.
Starosta wskazał przy tym, że potrzeby samorządów w zakresie energetyki odnawialnej są bardzo duże. „Można powiedzieć, że w OZE moglibyśmy zainwestować wielokrotność naszych rocznych budżetów, żeby tę lukę inwestycyjną i infrastrukturalną zlikwidować” – powiedział Górniak.
Dodał, że obciążeniem i wyzwaniem gmin i powiatów jest też nadal ogromna luka w zakresie infrastruktury podstawowej, czyli dróg, kanalizacji, odwodnienia terenów, czy modernizacji szkół i przedszkoli. W efekcie, jak zaznaczył starosta miński, „samorządy bardzo rzadko decydują się i mają niewielką motywację, żeby wchodzić w odnawialne źródła energii”.
„Bez bodźca w postaci dużych dotacji na poziomie 80-90 proc. kosztów kwalifikowalnych dalszy rozwój energetyki odnawialnej na poziomie samorządów będzie bardzo mocno ograniczony” – ocenił Górniak.
Z kolei Grzegorz Torebko, pełnomocnik wojewody warmińsko-mazurskiego ds. infrastruktury energetycznej zwrócił uwagę na problemy kadrowe samorządów.
„Obserwujemy niestety, że samorządy nie posiadają możliwości kadrowych żeby prowadzić skuteczną transformacje energetyczną. Na palcach można policzyć samorządy, które sobie z tym radzą same. Są to głównie duże miasta gdzie są wydziały i specjaliści dedykowani do tego zadania i oni nad tym pracują i wiedzą jak to zrobić” – powiedział Torebko.
Jego zdaniem brak specjalistów zwłaszcza w mniejszych samorządach przejawia się m.in. w postaci słabej jakości gminnych planach zaopatrzenia w energię elektryczną.
„Departamenty, które w związku z koniecznością aktualizacji tych dokumentów przez gminy opiniowały te plany jednoznacznie stwierdzają, że ich jakość jest coraz gorsza. One są albo powielane, albo zlecane na zewnątrz, bo nie ma kto się tym zająć. Takie plany dla gminy nic nie wnoszą, tam nie ma żadnej polityki energetycznej samorządu. To jest problem” – podkreślił Torebko.
Jego zdaniem żaden bez odpowiedniej kadry żaden wójt czy burmistrz nie poradzi sobie z wyzwaniem jakim jest transformacja energetyczna.
Według Andrzeja Kuliga, dyrektora Departamentu Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego barierą rozwoju energetyki odnawialnej są też kwestie regulacyjne.
„Brakuje nam uwarunkowań prawnych choćby w zakresie tworzenia lokalnych sieci energetycznych, czy możliwości zwykłego zarządzania na poziomie samorządów energią. Na przykład samorząd województwa poza możliwością finansowania, ma niewielki wpływ na ten obszar. Nie mamy realnej władzy. Z kolei samorządy gminne realnie nie czują się odpowiedzialne za gospodarkę energią, bo nie mają takiego obowiązku prawnego, a niestety muszą to robić, bo obywatele często oczekują od wójtów konkretnych rozwiązań” – powiedział Kulig.
„Areopag energetyki odnawialnej” stanowi płaszczyznę komunikacji, której zakres tematyczny oraz formuła odpowiadają za równo zapotrzebowaniu uczestników rynku, niezależnych ekspertów i organizacji eksperckich oraz przedstawicieli resortów odpowiedzialnych za kreowanie ram prawnych polskiego rynku odnawialnych źródeł energii i zrównoważonej transformacji energetycznej.
Serwis Samorządowy PAP objął wydarzenie patronatem medialnym.
mp/