Przedstawiciele Związku Miast Polskich wyrazili zdziwienie i niepokój planami ministra klimatu i środowiska w zakresie zniesienia zasady samobilansowania się systemu gospodarki odpadami w gminach. W piątek Zarząd ZMP przyjął krytyczne stanowisko w tej sprawie.
Chodzi o słowa wiceministra klimatu Jacka Ozdoby, który w wywiadzie dla Dziennika Gazety Prawnej wspomniał o planowanych zmianach w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach umożliwiających samorządom dotowanie zbiórki i przetwarzania odpadów.
Jak wynika z informacji gazety, projekt może zostać wniesiony jako inicjatywa poselska lub poprawka do procedowanych właśnie w Sejmie rozwiązań. W takim przypadku mógłby zostać uchwalony jeszcze przed końcem wakacji i wejść w życie w tym roku.
Przedstawiciele ZMP zwrócili uwagę, że zmiany te były nie były konsultowane z powołanym w ministerstwie klimatu zespołem doradczym do spraw systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami i „pozostają w oczywistej sprzeczności z zasadą samobilansowania się systemu odpadowego”.
Samorządowcy przypomnieli, że „obowiązywanie i znaczenie tej zasady było w ostatnim czasie podkreślane przez przedstawicieli resortu, którzy wskazywali, że „system gospodarowania odpadami komunalnymi zorganizowany przez gminę powinien się samofinansować, a dopłacanie do tego systemu z innych środków gminy nie powinno mieć miejsca i może zostać uznane za dopuszczalne jedynie w sytuacji wyjątkowej, przejściowej.
Przedstawiciele Zarządu ZMP wskazali też, że zapowiadane ograniczenie wysokości ustalanych przez rady gmin opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi – przy jednoczesnym braku realnych działań umożliwiających finansowanie systemów gminnych z innych źródeł (zwłaszcza w ramach ROP) oraz braku działań powodujących obniżenie kosztów funkcjonowania systemu – „oznaczać będzie, że wbrew powyższej zasadzie gminy będą nadal zmuszone dopłacać do systemu z innych źródeł”.
Dotyczyć to będzie w szczególności gmin, które zdecydowały się ustalać opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w oparciu o ilości zużytej wody z uwagi na nieskuteczność innych metod, zwłaszcza przy dużej liczbie turystów, studentów czy pracowników tymczasowych (także z zagranicy).
Jednocześnie ZMP wyraził zdecydowany sprzeciw wobec formułowanych przez przedstawicieli ministerstwa klimatu twierdzeń dotyczących „nieuzasadnionego wzrostu opłat dla mieszkańców za gospodarowanie odpadami”.
W stanowisku podkreślono, że uchwały rad gminy w sprawie wysokości stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi podlegają nadzorowi wyspecjalizowanych w sprawach finansowych organów administracji publicznej jakimi są regionalne izby obrachunkowe oraz kontroli ze strony sądów administracyjnych. Orzecznictwo organów nadzoru nie potwierdza prawdziwości powyższego zarzutu.
Co więcej, pozostaje on w oczywistej sprzeczności z założeniami systemu odpadowego, które uniemożliwiają przeznaczanie środków pochodzących z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na cele niezwiązane z tym systemem.
ZMP ponowił też apel o jak najszybsze wprowadzenie skutecznych rozwiązań prawnych – wzorowanych na rozwiązanych obowiązujących w innych krajach UE - dotyczących Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta oraz o urealnienie maksymalnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszczanych przez właścicieli nieruchomości niezamieszkanych, a także o przywrócenie obowiązujących do 2019 r. zasad obejmowania tych nieruchomości zorganizowanym przez gminy systemem odbioru odpadów komunalnych.
mp/