Nowela Prawa wodnego oraz niektórych innych ustaw wdraża unijną dyrektywę Rady 91/271/EWG dotyczącą oczyszczania ścieków komunalnych. Ustawa ma umożliwić zamknięcie postępowania toczącego się wobec Polski w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego oraz uniknięcie ewentualnych kar w przypadku skierowania przez Komisję Europejską sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Procedurą naruszeniową objętych jest 1285 aglomeracji na 1587 ujętych w piątej aktualizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK).

Dlatego z uwagi na poważne konsekwencje tych naruszeń i grożące Polsce kary finansowe, w nowym Prawie wodnym przewidziano wprowadzenie administracyjnej kary pieniężnej dla gmin w aglomeracji, które do 31 grudnia 2027 r. nie spełniają wymogów do funkcjonowania aglomeracji, wynikających z przepisów dyrektywy 91/271/EWG. Chodzi m.in. o posiadanie sieci kanalizacyjnej, która zbiera co najmniej 98 proc. ładunku zanieczyszczeń z obszaru aglomeracji oraz spełniającej odpowiednie standardy oczyszczania ścieków. Wysokość ewentualnych sankcji będzie ustalana w odniesieniu do skali występujących naruszeń i wyniesie wielokrotność kwoty 200 zł za jeden RLM (równoważna liczba mieszkańców). Kara będzie więc obliczana tak samo jak ustalane są kary przez KE z tytułu naruszenia dyrektywy 91/271/EWG. 

W przypadku braku usunięcia naruszenia kara będzie nakładana w każdym roku zamiast jednorazowo. 

Wpływy z kar będą w 90 proc. stanowiły przychody budżetu państwa, a w 10 proc. PGW Wody Polskie, które mają zapewnić odpowiednie środki na obsługę procesu nakładania tych kar.

Projektowana regulacja zakłada też administracyjne kary pieniężne, za brak przekazania lub przekazanie niekompletnych lub nieprawidłowych sprawozdań z KPOŚK i ankiet zawierających aktualne dane o aglomeracji na potrzeby opracowania KPOŚ. Ich stawka wyniesie 10 tys. zł.

Ponadto ustawa zawiera przepisy doprecyzowujące zakres i procedury przyjmowania wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych w samorządach. Precyzuje dotychczasowe obowiązki gmin, m.in. jeśli chodzi o ewidencjonowanie i sprawozdawczość dotyczącą gospodarowania nieczystościami ciekłymi, w tym z instalacji przydomowych oczyszczalni ścieków. Określa zasady dotyczące postępowania z nieczystościami ciekłymi z instalacji przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy.

Ustawa reguluje też powiązania KPOŚK z wieloletnimi planami rozwoju modernizacji urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych.

Projekt ustawy został negatywnie zaopiniowany przez stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Powodem były zapisy dotyczące karania gmin w przypadku niewywiązania się z dyrektywy ściekowej. Zdaniem samorządowców problemem jest to, że ustawa przewiduje kary dla JST w przypadku niewykonania przyłączy do konkretnych odbiorców, co jest zadaniem mieszkańców.


mp/