Zgodnie z nowymi przepisami od 1 stycznia 2022 r. maksymalna wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obliczanej na podstawie metody „od ilości zużytej wody” nie będzie mogła przekroczyć 7,8% dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za gospodarstwo domowe, czyli ok. 150 zł.

Podczas czwartkowej konferencji wiceminister podkreślił, że jest zadowolony, „że udało się zamknąć etap drożyzny i zablokować gigantyczne stawki, które były niedopuszczalne”.

„Nie mogliśmy na to patrzeć, jak te dramaty rodzin są wynikiem złej polityki prowadzonej przez władze samorządowe. Dlatego regulacja ustawowa w tym wypadku była uzasadniona” – dodał Ozdoba. 

Wiceminister wyjaśnił, że nowa regulacja dotyczy szczególnie mieszkańców gmin, które wybrały metodę naliczania opłaty za śmieci od ilości zużytej wody. Przy czym, jak podkreślił, „tą drożyznę szczególnie było widać w Warszawie, która była wynikiem decyzji władz samorządowych pana prezydenta Trzaskowskiego i Platformy Obywatelskiej”. 

Wiceminister przywołał artykuły prasowe informujące o rachunkach za śmieci sięgających 700 – 1000 zł, jakie płacili seniorzy i rodziny. 

„Podobne sygnały napływały do ministerstwa także z innych miejsc, w tym od spółdzielni mieszkaniowych” – mówił wiceminister. Dlatego, jak zaznaczył, resort postanowił temu zapobiec.

Ozdoba wyjaśnił, że samorządy mają kilka miesięcy na dostosowanie uchwał do nowych przepisów, bo już od 1 stycznia 2022 r. najwyższa opłata za śmieci w przypadku metody od zużytej wody nie będzie mogła przekroczyć 150 zł. 

Ozdoba zaznaczył, że nie oznacza to wzrostu stawek do 150 zł. „To nie jest tak, że te koszty wzrosną do 150 zł. My wprowadzamy taki bufor awaryjny w sytuacjach niestandardowych, np. dużych rodzin, aby nie było sytuacji takich gigantycznych rachunków. Mieszkańcy zapłacą mniej, ale mają też gwarancję, że ten koszt miesięczny nie będzie przekraczał danej kwoty zapisanej w regulacjach ustawowych” – tłumaczył wiceszef MKiŚ.

Ozdoba zwrócił też uwagę na inny przepis znowelizowanej ustawy, który znosi zasadę samobilansowania systemu odpadowego w gminach. 

„Ustawa zakłada możliwość dofinansowania systemu. Pan prezydent (Trzaskowski – red.) może przesunąć środki z tych wszystkich działań ideologicznych i może dofinansować system gospodarki odpadowej, samemu podejmować decyzje. Dajemy jak największą możliwość uelastycznienia systemu gospodarki odpadowej, żeby samorząd sam decydował, organizował w jaki sposób system powinien wyglądać. Dostosowywał to w taki sposób, aby spełniać poziomy recyklingu i, co dla mnie najważniejsze, dbać o mieszkańców. Nie mówimy tu tylko o Warszawie, ale też o tych wszystkich samorządach” – podkreślił Ozdoba. 

Najważniejsze rozwiązania ustawy z dnia 11 lipca 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach:

-  Ustalono maksymalną wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obliczanej na podstawie metody „od ilości zużytej wody” w wysokości 7,8% dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za gospodarstwo domowe (ok. 150 zł);
-   Podwyższona została maksymalna stawka opłaty za odpady komunalne dla nieruchomości niezamieszkałych- 1,3% dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za pojemnik lub worek o pojemności 120L, co umożliwi efektywne rozłożenie kosztów systemu pomiędzy nieruchomości zamieszkałe i niezamieszkałe;
 - Władze samorządowe będą mogły zadecydować o rzadszym odbiorze bioodpadów i niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych z gmin wiejskich oraz części wiejskiej gmin miejsko-wiejskich;
 - Umożliwiono  gminom weryfikowanie informacji z deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, poprzez korzystanie z różnych źródeł informacji będących w posiadaniu gminy (np. w celu potwierdzenia liczby osób zamieszkujących  w danym gospodarstwie domowym);
 - Właściciele nieruchomości rekreacyjno-letniskowych będą mogli rozliczać się z opłaty za odpady komunalne, jak właściciele nieruchomości niezamieszkałych, czyli
od pojemnika;
- Minister Klimatu i Środowiska będzie mógł zezwolić w drodze decyzji  na wniosek wójta,  burmistrza lub prezydenta miasta, na odstępstwa dla poszczególnych gmin, jeśli chodzi o  sposób selektywnego zbierania odpadów komunalnych (możliwość zbierania w jednym pojemniku: tworzyw sztucznych + metali + szkła).
- Mieszkańcy budynków wielolokalowych będą mogli być indywidualne rozliczani z obowiązku selektywnego zbierania odpadów (gmina w porozumieniu z właścicielem nieruchomości będzie mogła wdrożyć systemy, które pozwolą na rozlicznie poszczególnych mieszkańców np. bloku z obowiązku selektywnego zbierania odpadów-  możliwe będzie odejście od tzw. odpowiedzialności zbiorowej za nieselektywne zbieranie);
 - Umożliwiono gminom dopłacanie ze środków własnych do systemu gospodarowania odpadami. Gminy będą mogły skorzystać z tego rozwiązania w szczególności, w sytuacjach nadzwyczajnych, np. w przypadku znacznego wzrostu cen za zagospodarowanie odpadów (brak możliwości pokrycia wszystkich kosztów z pobranych od mieszkańców opłat, konieczność znacznego podwyższenia pobieranych opłat).
 - Wprowadzono rozwiązania, które usprawnią funkcjonowanie instalacji przetwarzających odpady komunalne:
·       umożliwiono dłuższe magazynowanie odpadów;
·       skrócono czas na podjęcie działalności objętej zezwoleniem z dwóch lat do roku;
·       zniesiono obowiązek prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów. Dotyczy to podmiotów gospodarujących odpadami niepalnymi, które nie są odpadami niebezpiecznymi.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów.

Terminy na wdrożenie dostosowanie uchwał gmin

 Uchwała rady gminy podjęta przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, w której rada gminy dokonała wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie ilości zużytej wody z danej nieruchomości, dla nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, zachowuje moc do dnia wejścia w życie nowej uchwały, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2021 r.

W przypadku, gdy rada gminy podjęła uchwałę, w której objęła nieruchomości niezamieszkałe gminnym systemem przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, właściciele tych nieruchomości pozostają objęci systemem do dnia, w którym zacznie obowiązywać następna umowa w sprawie zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy.

Uchwała rady gminy podjęta na podstawie art. 6k ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowuje moc do dnia wejścia w życie nowej uchwały, nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2022 r.

mp/