Najbardziej zanieczyszczonym miastem w 2018 roku była Pszczyna - wynika z rankingu opublikowanego przez Polski Alarm Smogowy, który podsumował wyniki pomiarów dokonywane prze Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Mieszkańcy tej miejscowości oddychali zanieczyszczonym powietrzem aż przez jedną trzecią roku.

W Pszczynie liczba dni smogowych była prawie czterokrotnie większa od dopuszczalnej. Zaraz za Pszczyną uplasowały się Rybnik i Wodzisław Śląski, gdzie dni smogowych było po 110 (przy dopuszczalnych przez prawo 35). Niewielki Godów (1922 mieszkańców) miał w ub.r. powietrze o wyższym średniorocznym stężeniu pyłów PM10 niż uznawany za stolicę polskiego smogu Kraków czy  Katowice.

Z kolei niechlubnym liderem pod względem stężeń benzo(a)pirenu został Nowy Targ, gdzie ta rakotwórcza substancja o 1800 proc. przekraczała dopuszczalne normy. Niewiele lepiej było w Suchej Beskidzkiej oraz Rybniku, gdzie stężenie 13-krotnie przekraczało dopuszczalne normy. Polski Alarm Smogowy przeliczył stężenia wdychanego benzo(a)pirenu na ekwiwalent palonych papierosów. I tak mieszkańcy Nowego Targu „wypalają” w ten sposób aż 22 „papierosy” dziennie! Mieszkańcy Zakopanego i odwiedzający miasto turyści – 10 „papierosów” na dobę.

Z rankingu wynika, że w Polsce najbardziej zanieczyszczone są miasta małe i średniej wielkości. Wynika to ze spalania węgla i drewna w „kopciuchach”, które są podstawowym źródłem ciepła w ponad 4 milionach polskich domów. To właśnie emisja z ogrzewania gospodarstw domowych odpowiada za około połowę emitowanych w Polsce pyłów PM10 i aż 84 proc. rakotwórczego benzo[a]pirenu.

Dlatego też wdrożenie sprawnego programu dopłat do wymiany „kopciuchów” powinno stanowić podstawowe antysmogowe działanie rządu. Niestety - ocenia Polski Alarm Smogowy - Program Czyste Powietrze, który oferuje tego typu dopłaty, nie działa jak należy. Od uruchomienia programu we wrześniu 2018 roku podpisano jedynie 35 tys. umów na wymianę kotłów, realizując około 1 proc. celu. Rząd musi również pilnie uruchomić wsparcie do wymiany kopciuchów w domach wielorodzinnych – obecnie mieszkańcy kamienic nie mogą skorzystać z dotacji na wymianę ogrzewania, a w wielu miejscowościach z czołówki rankingu znaczna ilość „kopciuchów” znajduje się właśnie w domach wielorodzinnych.

"Jakość powietrza w naszym kraju podczas sezonu grzewczego jest wciąż dramatyczna – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. - Niestety, taka sytuacja jest powszechna nie tylko w dziesiątkach polskich miast i miasteczek, w których mierzona jest jakość powietrza, ale również w tysiącach tych, gdzie nie ma stacji pomiarowej. Nasz ranking nie służy temu by piętnować +rekordzistów+ ponieważ jesteśmy przekonani, że podobnych miejscowości jest w Polsce tysiące, z tą tylko różnicą, że nikt nie mierzy tam jakości powietrza".
 
Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu rakotwórczego benzo[a]pirenu w 2018 r. (wartość w ng/m sześć.; norma: 1 ng/m sześć.)
 
1. Nowy Targ - 18 (22 papierosy/dzień)
2. Sucha Beskidzka - 13 (16 papierosy/dzień)
3. Rybnik - 13 (16 papierosy/dzień)
4. Nowa Ruda - 11 (13 papierosy/dzień)
5. Nowy Sącz - 10 (12 papierosy/dzień)
6. Tuchów - 10 (12 papierosy/dzień
7. Wschowa - 10 (12 papierosy/dzień)
8. Zdzieszowice - 10 (12 papierosy/dzień)
9. Godów - 9 (11 papierosów/dzień)
10. Pszczyna - 9 (11 papierosów/dzień)
11. Sulęcin - 9 (11 papierosów/dzień)
12. Zakopane - 8 (10 papierosów/dzień)
13. Oświęcim - 8 (10 papierosów/dzień)
14. Żywiec - 8 (10 papierosów/dzień)
 


Miasta o najwyższej liczbie dni z powietrzem przekraczającym dopuszczalną normę średniorocznym stężeniu pyłów PM10 (dopuszczalna liczba dni - 35)
 
1. Pszczyna - 125
2. Rybnik - 110
3. Wodzisław Śląski - 110
4. Nowa Ruda - 107
5. Nowy Targ - 106
6. Myszków - 105
7. Zabrze - 103
8. Sucha Beskidzka - 101
9. Kraków - 96 (średnia ze stacji)
10. Żory - 94
11. Godów - 94
12. Katowice - 93 (średnia ze stacji)
13. Gliwice - 92
14. Lubań - 92
15. Oświęcim - 91



woj/