Największą osobliwość turystyczną Iwonicza-Zdroju stanowi centrum uzdrowiska, tworzące zabytkowy zespół przestrzenno architektoniczny o wyjątkowo dużej wartości zabytkowej. Iwonicz-Zdrój to jedyny w Polsce autentyczny zespół uzdrowiskowy o wyjątkowych walorach i pięknym obliczu artystycznym.

Architektura centrum iwonickiego uzdrowiska, stanowi obecnie bodajże jedyny w swoim rodzaju przykład zwartego zespołu drewnianej zabudowy uzdrowiskowej w Polsce, pochodzącej w swym zasadniczym kompleksie z połowy XIX wieku. Stanowi ona jakby swoistą syntezę rozpowszechnionego wówczas w całej Europie stylu szwajcarskiego w późno klasycystycznym nurtem rodzinnej architektury polskiej. Drewniana architektura Iwonicza - Zdroju, wzbudza podziw zarówno wśród znawców balneologii, jak też odwiedzających uzdrowisko kuracjuszy.

Na zabytkowy zespół przestrzenno-architektoniczny składają się:

STARY PAŁAC

Budynek zbudowany w 1837 roku przez właścicieli Iwonicza Amelię i Karola Załuskich. Pełnił on rolę pałacu letniego. Znajduje się w centrum Iwonicza-Zdroju, przy deptaku i parku zdrojowym. Dwukondygnacyjny w układzie palladiańskim, z czterokolumnowym portykiem w fasadzie frontowej, ustawionym na wysokości pierwszego piętra na grubych filarach, połączonych u góry arkadami. Obecnie mieści się tu Dyrekcja Uzdrowiska Iwonicz S.A.

DOM ZDROJOWY

Drewniany budynek  z 1860 roku, bryłą przypominający XVIII wieczny pałac, z podcieniami w stylu mauretańskim. W pięknej sali balowej obecnie mieści się Kino Wczasowicz. We wnętrzu mieści się się również Gminny Ośrodek Kultury, Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji oraz Centrum Informacji Turystycznej.

BAZAR

Jedną z najbardziej charakterystycznych budowli Iwonicza - Zdroju jest Bazar. Drewniany budynek z lat 1876-1880 z charakterystyczna wieżą zegarową, wyremontowaną w 2009 roku. Dzięki renowacji przywrócono jej pierwotny kształt, tak wewnątrz jak i na zewnątrz. Na nowo cieszy swym oryginalnym wyglądem, zegar pokazuje czas i wybija godziny, a jej pomieszczenia zostały udostępnione zwiedzającym. Wnętrze wieży bazarowej stało się również galeria wystawienniczą,  w której obecnie są prezentowane stare pocztówki i zdjęcia.

STARE ŁAZIENKI

Budynek murowany z lat 1870 - 1875, wg projektu Feliksa Księżarskiego. Zlokalizowany w centrum uzdrowiska, przy deptaku. Od południa znajduje się Plac Karola i Józefa od północy Plac Dietla. Długi piętrowy obiekt z trzema piętrowymi ryzaliami. Obecnie mieści się tu sanatorium.

PIJALNIA WÓD MINERALNYCH (dawniej Łazienki Borowinowe)

Pierwotnie budynek drewniany, przebudowany w 1922 roku jako murowany z krytym deptakiem. Wnętrze Pijalni z 1998 roku wg projektu Wrzesława Żuławskiego. Najbardziej znane wody dostępne Pijalni to: Iwonicz II, Iza 19, Klimkówka 27, Elin 7, Karol 2, Zofia 6. Na piętrze Galeria „Pasaż".

PAWILON NAD ŹRÓDŁAMI

Drewniana altana w kształcie gloriety z 1838 roku, z ustawionymi na kamiennych postumentach ośmioma kolumnami. Obok, na zboczu Góry Przedziwnej rzeźba Matki Boskiej Przedziwnej z 1891 roku, miejsce wielkiego kultu mieszkańców i kuracjuszy.

KRAKOWIAK

Willa pierwotnie drewniana, w stylu szwajcarskim, z przeszkloną werandą z 1860 roku. Odbudowana w 2007 r. po pożarze, obecnie mieści się tu restauracja.

BIAŁY ORZEŁ

Drewniany budynek wzniesiony w 1912 roku w stylu secesji szwajcarskiej, z balkonami i facjatkami w fasadzie głównej oraz płaskorzeźbą orła białego nad centralnym balkonem. Obecnie sanatorium.

BELWEDER

Niegdyś  letnia rezydencja Załuskich. Po wojnie budynek  ten przez ponad 50 lat był siedzibą szkoły średniej w Iwoniczu-Zdroju.

PLAC DIETLA

Z XIX wiecznym wodotryskiem na środku i niedużym wzniesieniem z wychodnymi skałkami piaskowca od zachodu, na którym usytuowana jest muszla koncertowa. Plac jest miejscem promenady, koncertów i spotkań towarzyskich.

BEŁKOTKA

Pomnik przyrody i historii uzdrowiska, źródło znajdujące się w czworobocznym ocembrowaniu, z którego ulatnia się gaz ziemny, wywołując bełkot wody. Uważana w minionych latach za najcenniejsze źródło lecznicze. Opisywana była jako curiosum przez lekarzy krajowych i zagranicznych, sławiona przez poetów. Jest miejscem wycieczek i spotkań kuracjuszy. Nad źródłem płaskorzeźba głowy Wincentego Pola z wierszem Bełkotka. Do źródła znajdującego się w lesie na zachód od centrum uzdrowiska prowadzi malownicza Aleja Wincentego Pola.

STARY KOŚCIÓŁ (Kaplica Zdrojowa)

Drewniany z 1895 roku, Fundacji rodziny Załuskich, wg projektu austriackiego architekta Favorgera, Trójnawowy, bazylikowy kościół konstrukcji szkieletowej, typowej dla realizacji zachodnioeuropejskich, z kamienna podmurówką, ściany szalowane deskami. Zbudowany został na planie prostokąta, bez wyodrębnionego prezbiterium. Wyjątkowy charakter nadaje wnętrzu odsłonięta, dekoracyjnie ukształtowana więźba dachowa. Świątynia stanowi unikalny przykład drewnianego kościoła zdrojowego o cechach neogotyckich. Ołtarz główny z rzeźbą Matki Boskiej Uzdrowienia Chorych. Boczne ołtarze pochodzą z wcześniejszej kaplicy stojącej w miejscu upamiętnionym obeliskiem stojącym nad Iwonickim Potokiem koło przystanku autobusowego.

EXCELSIOR

Szpital uzdrowiskowy na zboczach Góry Przedziwnej , wybudowany w latach 30-tych XX wieku   w stylu modernistycznym.

Miasto Iwonicz-Zdrój oprócz wielu zabytków i miejsc zabytkowych wartych poznania, zachęca do aktywnej formy spędzania wolnego czasu. Na miłośników wędrówek czekają liczne znakowane szlaki turystyczne, ścieżki spacerowe, śródleśne drogi. Przez teren gminy przebiegają m.in. takie szlaki turystyczne jak: Główny Szlak Beskidzki, Szlak Świątyń Karpackich, Szlak Architektury Drewnianej, transgraniczny Szlak Naftowy, Szlak Papieski, rowerowy Szlak Między Zdrojami, transgraniczny Szlak rowerowy Beskidzkie Muzea.

Każda pora roku ma tutaj niepowtarzalny urok zamknięty w otaczających barwach i zapachu powietrza. Stwarza to możliwość wypoczynku w ciągu całego roku. Walory przyrodniczo-krajobrazowe pozwalają ponadto na uprawianie innych form turystyki czynnej, jak np.: jazda konna, pobyty myśliwskie, narciarstwo, saneczkarstwo. Ukształtowanie terenu sprzyja również górskiej turystyce rowerowej. Zimą można skorzystać z wyciągu narciarskiego oraz trasy biegowej, latem natomiast z kortów tenisowych, kompleksu boisk sportowych. Przez uzdrowisko przebiega główny szlak beskidzki a także piesze i rowerowe szlaki tematyczne, trasy spacerowe.

Ze szczytów wzgórz okalających Iwonicz - Zdrój można podziwiać wspaniałą panoramę pasma Beskidu Niskiego, Bieszczadów, Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego, a przy dobrej widoczności także Tatry.

Z Iwonicza-Zdroju poprowadzone są również oznakowane ścieżki spacerowe. Wszystkie rozpoczynają się przy Centrum Informacji Turystycznej obok przystanku PKS dla wysiadających,    i prowadzą do najciekawszych widokowo i historycznie miejsc. Czas dojścia do tych miejsc wynosi 1 - 3 godzin marszu.

Z myślą o swoich gościach Iwonicz - Zdrój co roku oferuje ciekawe imprezy kulturalne, sportowe i turystyczne. Wiele z nich ma charakter cykliczny np.: Dni Iwonicza, Imieniny Miasta, Festiwal Karpacki, Polonijny Festiwal Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej „Ars Musica", Festiwal Kultury Romskiej „Romane Dyvesa", Plener malarski, Podkarpacki Festiwal Rekreacji i Zabawy, Festiwal im. Księcia Michała Kleofasa Ogińskiego. Wspomnieć również należy o organizowanych imprezach sportowych takich jak: zawody narciarskie „O Puchar Burmistrza", Masowy Bieg Uliczny z Dukli do Iwonicz - Zdroju, Międzynarodowy Wyścig Kolarski „O Puchar Uzdrowisk Karpackich". Ponadto w ciągu całego roku odbywa się szereg imprez kameralnych i rozrywkowych. Jednym słowem życie kulturalne i rozrywkowe tętni w iwonickich lokalach, kafejkach oraz na iwonickim deptaku. Źródłem radości jest tu różnorodna muzyka.

Mimo ciągłej rozbudowy i rozwoju, uzdrowisko Iwonicz - Zdrój zachowało dawny, kameralny charakter, jakże różny od popularnych hałaśliwych kurortów. Panuje w nim cisza i spokój, atmosfera sprzyjająca leczeniu i wypoczynkowi. Toteż Iwonicz - Zdrój cieszy się rosnącą popularnością.

Życie kulturalne i towarzyskie uzdrowiska to bogata tradycja w historii europejskich kurortów od czasów starożytnej Grecji i Rzymu przez epoki odrodzenia, oświecenia do dnia dzisiejszego. Iwonicz - Zdrój kontynuuje tę tradycję. Przez cały rok w sali widowiskowo-kinowej Domu Zdrojowego (dawna sala balowa) odbywają się liczne koncerty, recitale, występy zespołów teatralnych, estradowych i folklorystycznych. W tej sali znajduje się również kino „Wczasowicz'. Kuracjusze i wczasowicze mogą uczestniczyć w wielu ciekawych spotkaniach autorskich i prelekcjach. W sezonie letnim odbywają się liczne imprezy i koncerty na Placu Dietla, w muszli koncertowej i na estradzie oraz przy ogniskach na stokach wzgórz Winiarskiej i Borowinowej Góry. Na terenie uzdrowiska działa kilkanaście kawiarni. W większości z nich odbywają się dancingi, fajfy i wieczorki taneczne z udziałem zespołów muzycznych lub muzyki mechanicznej. W pasażu nad Pijalnią Wód Mineralnych, przez cały rok eksponowane są wystawy artystyczne, malarstwa, grafiki, rzeźby, fotografiki, przyrodnicze, historyczne oraz krajoznawcze. W sezonie letnim uzdrowisko Iwonicz - Zdrój jest miejscem plenerów malarzy, grafików i rzeźbiarzy.

Baza noclegowa Iwonicza - Zdroju składa się z ośrodków sanatoryjno-wypoczynkowych, hoteli, pensjonatów, kwater prywatnych i gospodarstw agroturystycznych.

Więcej o noclegach na stronie www.noclegi-podkarpacie.pl

Wiele zmodernizowanych i wyspecjalizowanych obiektów posiada w swojej ofercie profesjonalną organizację konferencji, obsługę szkoleń i imprez okolicznościowych. Miejscowe biuro turystyczne organizuje ciekawe wycieczki piesze i autokarowe m.in.  na Słowację, do Węgier, Lwowa, Łańcuta, w Bieszczady.

Iwonicz-Zdrój to miejsce wyjątkowe. Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia i skorzystania z jego uroków. Specyficzny mikroklimat, atmosfera wypoczynku i relaksu, bogata oferta usług sprzyjają poprawie zdrowia i urody.


Zam. /tb/