Pomimo zapowiedzianego przez rząd wydłużenia terminu na uchwalenie przyszłorocznych budżetów prezydenci i burmistrzowie przedstawili projekty uchwał budżetowych na 2021 r. Większość włodarzy dużych miast deklaruje, że mimo trudności i niższych dochodów nie zamierza rezygnować z najważniejszych inwestycji.
Przedstawiamy założenia projektów budżetów na 2021 r. wybranych miast: Białegostoku, Łodzi, Poznania, Wrocławia, Gdańska, Kielc, Opola i Gorzowa Wielkopolskiego.
Prezydent Białegostoku: przyszłoroczny budżet miasta - budżetem przeżycia
Budżet pandemiczny, budżet przeżycia - takim określeniem opisał projekt budżetu miasta na 2021 rok prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Dochody, wydatki ale i deficyt mają być niższe, niż w tym roku.
Projekt budżetu Białegostoku na 2021 rok zakłada dochody na poziomie niespełna 2,15 mld zł, wydatki sięgające 2,27 mld zł i 123 mln zł deficytu. W projekcie budżetu na 2020 rok dochody były o 1,7 proc. a wydatki - o 3,7 proc. wyższe. Deficyt rok do roku ma być mniejszy o prawie 29 proc.
Tadeusz Truskolaski mówił, że to jego piętnasty projekt budżetu Białegostoku (jest prezydentem czwartą kadencję) ale pierwszy, z mniejszymi założonymi dochodami, niż w roku poprzedzającym. Zwrócił uwagę, że po dołożeniu do nominalnej różnicy w dochodach również poziomu inflacji na poziomie ok. 3-4 proc., realnie budżet na 2021 roku będzie mniejszy od tegorocznego o ok. 100 mln zł.
Według przedstawionych przez magistrat danych, od czterech lat deficyt budżetowy Białegostoku spada; w 2018 roku sięgał blisko 259 mln zł.
Odnosząc się do danych o strukturze dochodów i wydatków, prezydent mówił, że określenia budżetów z lat minionych, że budżet jest "inwestycyjny, proinwestycyjny, mega proinwestycyjny - to są już dane historyczne". Zaznaczył, że założenia mówią o 12 proc. przyszłorocznego budżetu na inwestycje, gdy dotąd było to na poziomie 20 proc.
Poinformował, że spadek dochodów majątkowych o ponad 151 mln zł (ponad 50 proc.) wynika głównie z niższej kwoty z funduszy europejskich, w związku z kończącą się perspektywą budżetową UE. Dotacja unijna na inwestycje w 2021 roku ma wynieść 69 mln zł, czyli o blisko 139 mln zł mniej, niż w tym roku. "Na tym tle można dziwić się przedstawicielom polskiego rządu, którzy chcą zawetować budżet europejski na kolejne lata" - dodał Truskolaski.
Łącznie na inwestycje miasto planuje wydać w przyszłym roku 208,2 mln zł; w tym roku to kwota 374,5 mln zł. Główne zadania, to budowa tzw. węzła intermodalnego (47,5 mln zł) i przebudowa kolejnych ulic w centrum, by poprawić dostępność komunikacji miejskiej (32,1 mln zł).
Prezydent Łodzi: budżet na 2021 rok najtrudniejszy w historii miasta
Nigdy jeszcze nie było tak źle. To jest najtrudniejszy budżet w historii naszego miasta – tak oceniła projekt budżetu na 2021 r. prezydent Łodzi Hanna Zdanowska. Dochody miasta zaplanowano na blisko 5,2 mld zł, a deficyt ma wynieść 293,4 mln zł. Jak dodała, "najgorsze być może jeszcze przed nami", ponieważ nikt nie wie, jak długo potrwa epidemia i jakie będą jej ostateczne skutki.
W przyszłorocznym budżecie Łodzi zaplanowano dochody na poziomie 5199,7 mln zł, czyli o 230 mln zł wyższym niż w mijającym roku. Wydatki mają zaś wynieść 5493,1 mln zł (o 286 mln zł więcej niż w 2020 r.), co oznacza deficyt na poziomie 293,4 mln zł.
Prezydent Łodzi oświadczyła, że mimo wyjątkowo trudnej sytuacji podjęła decyzję o kontynuowaniu największych, już rozpoczętych inwestycji i projektów, których przerwanie - jak tłumaczyła - przyniosłoby miastu ogromne straty.
"Dlatego będziemy rewitalizować centrum i Księży Młyn, zmodernizujemy torowiska, kupimy nowe tramwaje, dokończymy inwestycje sportowe. Rozpoczniemy też modernizację ul. Wojska Polskiego. Jednocześnie musiałam zamrozić realizację wielu przedsięwzięć bliskich mojemu sercu, m.in. tych z Planu dla Osiedli. Było to bardzo trudne, ale jedyne możliwe rozwiązanie" – wskazała.
Największą inwestycją zaplanowaną na 2021 r. będzie rewitalizacja obszarowa centrum Łodzi obejmująca Plac Wolności, Stary Rynek, Park Staromiejski i Pasaż Schillera, co ma pochłonąć 309,5 mln zł. Kolejne 166,8 mln zł ma zostać przeznaczone na kompleksowy program integracji sieci niskoemisyjnego transportu publicznego (w tym zakup taboru i modernizacja zajezdni), 43,1 mln zł na budowę i przebudowę linii tramwajowej na ul. Wojska Polskiego, 42,9 mln zł na inwestycję na obiektach sportowych (w tym trwającą rozbudowę stadionu przy al. Unii), a 32,3 mln zł na rewitalizację Księżego Młyna.
Ogólnie wśród wydatków bieżących najwięcej pieniędzy - ponad 1288 mln zł (23,5 proc.) - ma być przeznaczone na oświatę i wychowanie; ponad 1203 mln zł (21,9 proc.) - na pomoc społeczną, a ponad 971 mln zł (17,7 proc.) na transport i łączność. Ponad 217 mln zł (4 proc.) mają zaś wynieść wydatki na kulturę.
Nadwyżka operacyjna - czyli dodatnia różnica między bieżącymi dochodami i bieżącymi wydatkami - wyniesie 280 mln zł, przy 320 mln zł w 2020 r.
Poznań: prawie 1,2 mld zł na inwestycje w 2021 roku
Prawie 1,2 mld zł na inwestycje przewiduje projekt budżetu Poznania na 2021 rok. Dochody budżetu miasta zaplanowano na 4,3 mld zł - więcej, niż w planie z ubiegłego roku; deficyt ma wynieść 681 mln zł.
Poznański magistrat poinformował, że mimo niepewności związanej z rozwojem i skutkami pandemii koronawirusa miasto nie zamierza rezygnować z dużych inwestycji.
Najwięcej, 1,54 mld zł miasto wyda na drogi i komunikację zbiorową. To ponad 336 mln zł więcej w porównaniu z planem tegorocznym. Na oświatę trafi niemal 1,4 mld zł. Ponad 990 mln zł Poznań wyda na politykę społeczną, zdrowotną i rodzinną, niemal 216 mln zł zaplanowano na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska.
"Na tzw. rezerwy ogólne i celowe zaplanowano ponad 97 mln zł. To ważna kwota, ponieważ właśnie z niej w dużej mierze miasto może czerpać środki na walkę z koronawirusem. Nie da się precyzyjnie przewidzieć dalszego przebiegu pandemii, trudno więc wskazać, ile pieniędzy będzie potrzebne na przeciwdziałanie wirusowi w 2021 roku" – podało miasto.
Do listopada tego roku Poznań wydał na walkę z koronawirusem ponad 11,5 mln zł oraz stracił w związku z pandemią ok. 200 mln zł m.in. z tytułu utraconych wpływów z biletów komunikacji miejskiej, PIT i CIT czy podatku od nieruchomości.
Na 2021 rok zaplanowano liczne inwestycje drogowe. Są wśród nich m.in. budowa ul. Św. Wawrzyńca (31,7 mln zł) i ul. Hodowlanej (7,3 mln zł), a także węzła Nowa Naramowicka (65,5 mln zł) oraz zintegrowanego węzła transportowego przy ul. Grunwaldzkiej (7 mln zł).
W projekcie budżetu znalazła się przebudowa wiaduktu w ciągu ul. Kurlandzkiej (16,2 mln zł) połączona z przebudową układu drogowego oraz modernizacja wiaduktu w ciągu ul. Gołężyckiej (7 mln zł).
Trwać będą prace związane z pierwszym i drugim etapem Programu "Centrum" - z budową torowiska w ul. Ratajczaka (20 mln zł), przebudową tras tramwajowych wraz z uspokojeniem ruchu w centrum Poznania (45,2 mln zł) oraz z budową trasy na Naramowice, na którą miasto wyda w 2021 roku 194,4 mln zł.
13,7 mln zł zaplanowano na odnowę płyty Starego Rynku, ponad 19,7 mln zł - na ukończenie przebudowy Rynku Łazarskiego. Wśród inwestycji kulturalnych i sportowych zaplanowano m.in. modernizację obiektów kompleksów na Golęcinie (6 mln zł), na Malcie (1,4 mln zł) i Termach Maltańskich (1,1 mln zł). Trwać będą prace związane z budową Muzeum Enigmy (ponad 8 mln zł).
Planowana jest dalsza rozbudowa budynku Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego i Rehabilitacji Medycznej przy ul. Mogileńskiej (23,1 mln zł) oraz nowej siedziby DPS na Strzeszynie (25,4 mln zł). Zaplanowano też pieniądze na zapewnienie właściwej infrastruktury technicznej Wielospecjalistycznego Szpitala Miejskiego im. J. Strusia (6,4 mln zł).
Wrocław: ponad miliard na inwestycje w 2021 r.
Ponad miliard zł na inwestycje zakłada projekt budżetu Wrocławia na 2021 r. Wydatki zaplanowano na poziomie 5,9 mld zł, a dochody na poziomie 5,4 mld zł. W piątek podczas sesji rady miejskiej odbyło się pierwsze czytanie projektu budżetu.
Skarbnik miasta Marcin Urban, prezentując w piątek założenia budżetowe na przyszły rok, podkreślił, że Wrocław, podobnie jak większość największych miast, nie chce w żaden sposób ograniczać planów inwestycyjnych i stara się bronić za wszelką cenę budżetów inwestycyjnych. „Natomiast jeśli chodzi o budżety bieżące, to są one najczęściej prognozowane na poziomie początku roku 2020. To wynika oczywiście z faktu ograniczenia wpływów po stronie dochodów naszego miasta” – tłumaczył.
Projekt budżetu miasta na 2021 rok przewiduje dochody na poziomie 5,4 mld zł. Największe wpływy będą stanowiły dochody własne w wysokości 3,5 mld zł. Obejmują one m.in. wpływy z podatków i opłat, dochody z majątku, z usług oraz udziały w PIT i CIT.
Wydatki natomiast będą kształtowały się na poziomie 5,9 mld zł. Niespełna 4,8 mld zł. stanowią wydatki bieżące, czyli stałe koszty funkcjonowania miasta. To pieniądze przeznaczone m.in. na funkcjonowanie placówek oświatowych i wynagrodzenia dla nauczycieli, obsługę komunikacji zbiorowej, wypłatę świadczeń, utrzymanie dróg i oczyszczanie miasta, działalność instytucji kultury i utrzymanie zieleni.
Planowany deficyt wyniesie 525 mln zł. „Deficyt, czyli kwota planowanego dodatkowego długu, który w trakcie roku zaciągniemy, jest związana w całości z realizacją inwestycji. To finansowanie tych inwestycji wymusza na nas oraz na innych miastach pewien rygor związany z wydatkami bieżącymi” – wskazał Urban.
Na inwestycje Wrocław chce przeznaczyć łącznie 1,047 mld zł, czyli o ponad 300 mln zł więcej niż w roku 2020. Kwota ta zostanie przeznaczona na kontynuację i realizację nowych inwestycji na terenie miasta, w tym m.in. budowę Alei Wielkiej Wyspy – 88 mln zł, trasy tramwajowej na Popowice – 105 mln zł, Trasy Autobusowo-Tramwajowej na Nowy Dwór – 93 mln zł, Osi Zachodniej – 56 mln zł czy budowę i przebudowę szkół oraz przedszkoli – 88 mln zł.
Gdańsk: 565,2 mln zł deficytu w projekcie budżetu miasta na 2021 r.
Ponad 4,3 mld zł wydatków i blisko 3,8 mld zł dochodów zakłada projekt budżetu miasta Gdańska na 2021 r. Planowany deficyt ma sięgnąć 565,2 mln zł. Główne tego przyczyny to: rosnące wydatki dotyczące edukacji, kolejne zmiany w PIT, epidemia COVID-19, niższe dochody z komunikacji miejskiej i utrzymane wysokie wydatki na najważniejsze miejskie inwestycje.
"Wielokrotnie, w różnych dyskusjach na temat finansów publicznych słyszymy o tym, że dochody gmin, dochody miast rosną. I to jest prawda, co do zasady rosną. Ale nieproporcjonalnie szybciej rosną wydatki. Te rozjeżdżające się nożyce są powodem, po pierwsze deficytu, ale po drugie trudnej sytuacji samorządów w skali całej Polski" - powiedziała na konferencji prasowej, prezentującej projekt budżetu na przyszły rok, Dulkiewicz.
Podatki i opłaty lokalne, które są ustalane przez samorząd przyniosą do budżetu Gdańska 535,7 mln zł, czyli nieco ponad 6 procent więcej w porównaniu do 2020 r.
Wyższe wpływy zaplanowano także z tytułu sprzedaży majątku, czyli m.in. miejskich działek. W bieżącym roku, z uwagi na sytuację pandemiczną sprzedaż została wstrzymana, a zatem w roku 2021 r. w budżecie miasta powinno się znaleźć dodatkowo 92 mln zł z tego tytułu.
O blisko 20 proc. wzrośnie budżet komunikacji miejskiej. Na ten cel Gdańsk planuje wydać blisko 305 mln zł. To oznacza, że blisko 74 proc. budżetu ZTM pochodzi z budżetu miasta, a ze sprzedaży biletów zaplanowano wpływy na poziomie 109 mln zł, czyli mniej niż 1/3 całego budżetu na komunikację.
Spore będą wydatki miasta na "janosikowe" czyli fundusz, na który składają się bogate samorządy. Gdańsk musi oddać z tego tytułu 58,9 mln zł, czyli o 20 proc. więcej w porównaniu do ubiegłego roku.
Z kolei wydatki inwestycyjne miasto Gdańsk planuje na poziomie 745,6 mln zł.
Wśród największych inwestycji 2021 roku są: kompleksowa modernizacja energetyczna budynków – 87,1 mln zł, dofinansowanie budowy 217 mieszkań przez gdańskie TBS-y – 60,6 mln zł, Nowa Warszawska – 60,1 mln zł, rewitalizacja dzielnic – 51,7 mln zł, program przeciwpowodziowy – 33,5 mln zł, węzły integracyjne przy dworcu Gdańsk Główny i Wrzeszcz – 33,5 mln zł, modernizacje obiektów oświatowych – 29,1 mln zł, rewaloryzacja ulic Głównego Miasta – 25,1 mln zł i rozbudowa ul. Kartuskiej – 19,3 mln zł.
Kielce: w 2021 r. zadłużenie wzroście o 70 mln zł
Z projekt budżetu wynika, że o około 70 milionów złotych wzrośnie zadłużenie miasta i wyniesie 1.130 mln zł, co stanowi 77,4 proc. w stosunku do planowanych dochodów. Zadłużenie miasta na koniec roku 2020 oszacowano na 1.060 mln zł.
Ogółem budżet Kielc na 2021 zamyka się kwotą 1 586 mln zł. Dochody to 1 460 mln zł, a wydatki 1 565 mln zł. Deficyt ma wynieść 105,5 mln zł.
W stosunku do 2020 roku, projekt zakłada spadek dochodów o ponad 18,9 proc. "Jest to związane z kończącą się perspektywą finansową Unii Europejskiej na lata 2014-2020 oraz finalizowaniem podjętych przez miasto do realizacji zadań współfinansowanych z budżetu UE" – napisano w dokumencie.
Władze miasta tłumaczą, że: "Trudna, choć obecnie stabilna sytuacja budżetu Miasta Kielce wynika z trwającego stanu pandemii, jak również z zaplanowanych w latach poprzednich zbyt optymistycznie dochodów (m.in. z wpływu z podatków od nieruchomości, gruntów w Obicach) oraz z konieczności zaciągania zobowiązań kredytowych celem finansowania inwestycji podjętych jeszcze w latach poprzednich".
Wydatki majątkowe w przyszłorocznym budżecie kształtują się na poziomie ok. 224 mln zł. Największa część dotyczy inwestycji w infrastrukturę drogową m.in. dokończenia remontu ul. Witosa i Zagnańskiej. Władze miasta, w projekcie przyszłorocznego budżetu, zarezerwowały także ponad 23 miliony złotych na modernizację ulicy Domaszowskiej.
Ponadto miasto zamierza rozpocząć adaptacje budynków powięziennych przy ul. Zamkowej na potrzeby Teatru Lalki i Aktora „Kubuś”. Na ten cel w przyszłym roku zarezerwowano prawie 13 mln złotych.
W budżecie przewidziano wydatki na program wymiany, tzw. „kopciuchów” na ekologiczne źródła ciepła, wprowadzenie w mieście wypożyczalni rowerów elektrycznych, oraz przygotowanie dokumentacji technicznych dla szeregu inwestycji planowanych do wykonania w nowej perspektywie unijnej.
Opole: 207 mln zł deficytu w projekcie budżetu na 2021 rok
Według założeń zarządu miasta Opole projekt przyszłorocznego budżetu zakłada 207 mln złotych deficytu. Jak poinformowano na poniedziałkowej konferencji prasowej, planowane wydatki miasta to 1,35 mld złotych, przy 1,14 mld złotych dochodu.
Zgodnie z założeniami, dochody Opola na 2021 rok powinny wynieść około 1,14 mld złotych przy wydatkach na poziomie 1,35 mld złotych. Deficyt budżetu wyniesie około 207 mln złotych, a zadłużenie miasta dojdzie do ponad 617 mln złotych.
Prezydent Opola poinformował, że m.in. ze względu na epidemię COVID-19 i jej negatywny wpływ na gospodarkę, postanowiono przygotować projekt budżetu pozwalające na realizację głównych inwestycji oraz zapewnienie miejsc pracy w jednostkach miejskich. Do największych zagrożeń dla finansów samorządu zaliczył wysoką inflację, rosnące koszta energii i mediów oraz narzucone przez rząd podwyżki wynagrodzeń minimalnych, przy braku rekompensat w przyznawanych przez rząd subwencjach.
Prezydent Opola wskazał, że przychody z PIT w 2021 roku będą na poziomie 2019 roku (około 236 mln złotych). Planowane dochody z CIT mogą być niższe od tegorocznych o dwa mln złotych (18 mln złotych w 2020 r).
Na inwestycje w przyszłym roku Opole zamierza wydać 348,7 mln złotych. Wśród nich znajdzie się m.in. kontynuacja budowy Centrum Przesiadkowego przy Dworcu Głównym PKP i przebudowy węzła komunikacyjnego przy dworcu Opole Wschodnie, budowa Centrum Usług Publicznych (inwestycja wspólna z Krajową Administracją Skarbową), czy budowa polderu przeciwpowodziowego Żelazna. W planach wydatków znalazło się także prawie 20 mln złotych na zakup pięciu autobusów elektrycznych.
Gorzów Wlkp.: 382 mln zł na inwestycje w 2021 r.
382 mln zł na inwestycje zakłada projekt budżetu Gorzowa Wielkopolskiego na 2021 r. Wydatki określono na prawie 1,15 mld zł, a dochody samorządu mają wynieść niespełna 949 mln zł - poinformował rzecznik Urzędu Miasta Gorzowa Wlkp. Wiesław Ciepiela.
Zgodnie z projektem przyszłorocznego budżetu, wydatki Gorzowa będą wyższe od tegorocznych o 41 mln zł, natomiast dochody będą niższe o 7 mln zł.
Do największych inwestycji w 2021 r. będą należały: kontynuacja budowy Centrum Edukacji Zawodowej, kontynuacja projektu dot. zrównoważonego transportu miejskiego, rozbudowa drogi krajowej nr 22 w ciągu ul. Walczaka, kolejny etap przebudowy ulicy Spichrzowej, modernizacja stadionu lekkoatletycznego, a także modernizacja deptaku przy ul. Hawelańskiej i budowa drogi pomiędzy ulicami Myśliborską i Londyńską.
Zaplanowano też zakup autobusów elektrycznych wraz z niezbędną infrastrukturą do ich ładowania oraz budowę węzła przesiadkowego przy dworcu PKP.
Na wydatki w ramach Budżetu Obywatelskiego, który również jest ujęty w inwestycjach, zapisano w projekcie budżetu prawie 6,7 mln zł.
„Budżet miasta sprzyja rozwojowi. Władze miasta uważają, że w czasie kryzysu należy inwestować. Inwestycje przyciągają przedsiębiorców i dają miejsca pracy. To szczególnie ważne w tych trudnych czasach” - powiedział Ciepiela.
W 2021 r. dochody miasta z tytułu podatków i opłat lokalnych wyniosą prawie 140 mln zł, udziały w podatkach ponad 181 mln zł, środki z UE ponad 131 mln zł, a dochody z majątku mają przekroczyć 25 mln zł. Subwencja ogólna wyniesie ponad 209 mln zł, a prawie 219 mln zł mają stanowić dotacje i środki niepodlegające zwrotowi.
Na oświatę i wychowanie miasto zaplanowało w budżecie przeszło 305 mln zł, a zadania z zakresu pomocy społecznej - 249 mln zł. Na transport i usługi miasto zarezerwowało 63,5 mln zł.
Na gospodarkę mieszkaniową i komunalną Gorzów wyda w przyszłym roku prawie 35 mln zł, zaś administrację - ponad 53 mln zł. Około 18 mln zł to kwota ujęta w projekcie budżetu na kulturę, a na sport i turystykę zapisano w nim ponad 13 mln zł.
Deficyt budżetowy sięgający prawie 200 mln zł zostanie pokryty zaciągniętymi kredytami na 138,5 mln zł, wolnymi środkami wynikającymi z rozliczeń kredytów i pożyczek z lat ubiegłych oraz pozostałymi przychodami.
rof/ rpo/ rop/ lena/ bap/ godl/ ato/ wdz/ masz/ mp/