W czwartek w nocy Sejm uchwalił ustawę o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw. To tzw. tarcza antykryzysowa 4.0, w której oprócz rozwiązań mających wspierać przedsiębiorców, znalazły się także przepisy wprost odnoszące się do samorządów.

„Nasze propozycje wypracowaliśmy w dialogu z przedstawicielami pracowników. Jesteśmy też w stałym kontakcie z przedsiębiorcami czy samorządami” – podkreśla wicepremier Jadwiga Emilewicz.

Ministerstwo Rozwoju: osłona finansowa dla samorządów

Ministerstwo Rozwoju, które pilotuje rozwiązania wprowadzane kolejnymi ustawami w ramach Tarczy, wskazuje w komunikacie, na jakie ułatwienia będą mogą liczyć gminy czy powiaty.

Pakiet przewiduje m.in. podwojenie w okresie czerwiec-grudzień 2020 r. udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa. Teraz będzie trafiała do nich co druga, nie co czwarta złotówka.

Jakie możliwości daje samorządom Tarcza 4.0 – analiza Związku Miast Polskich

Ustawa wprowadza również w 2020 r. możliwość nierównowagi strony bieżącej budżetu JST dodatkowo o wartość faktycznego ubytku w dochodach podatkowych (z PIT, CIT, podatków lokalnych: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, opłaty skarbowej, PCC, opłaty uzdrowiskowej i miejscowej) będącego skutkiem wystąpienia COVID-19.

Tarcza łagodzi także w 2020 r. regułę fiskalną ograniczającą zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych jednostki, wynikającego z wystąpienia epidemii COVID-19.

Kolejne rozwiązanie to wprowadzenie możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych. Raty janosikowego, przypadające w czerwcu i lipcu 2020 r., miasta będą mogły zapłacić w równych częściach od sierpnia do grudnia 2020 r.

„Przykładowo Wrocław równowartość dwóch rat janosikowego (za czerwiec i lipiec), tj. 15 514 367,00 zł. czy Warszawa równowartość dwóch rat janosikowego (za czerwiec i lipiec), tj. 201 463 392,67 zł będą mogły zapłacić w równych częściach od sierpnia do grudnia 2020 r.” – wyjaśnia resort rozwoju.

Ponadto uchwalone przepisy uelastyczniają wydatkowanie środków z tzw. funduszu korkowego w 2020 r. Pieniądze z tego funduszu będzie można przeznaczyć na przeciwdziałanie i łagodzenie skutków COVID-19.

Po wejściu w życie przepisów samorządy będą mogły też liczyć na wprowadzenie możliwości wcześniejszego przekazywania w 2020 r. rat części oświatowej, wyrównawczej, równoważącej i regionalnej subwencji ogólnej, co poprawi płynność JST.

Samorządowcy: to za mało

O Tarczy 4.0 samorządowcy dyskutowali w środę podczas Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich pozytywnie ocenił przepisy luzujące możliwości zadłużania się JST. Podkreślał jednak, że nie są to rozwiązania wystarczające.

Jak mówił, strona samorządowa będzie domagać się czasowego zwolnienia z „janosikowego”, przynajmniej na czas znaczących ubytków w naszych dochodach, zmniejszenia tzw. potencjału dochodowego o ulgi i zwolnienia udzielone w związku ze skutkami pandemii. ZMP wskazał także na konieczność rekompensat ubytków spowodowanych nałożonymi przez rząd restrykcjami wobec gospodarki.

Takie poprawki samorządowcy będą zgłaszać w Senacie.

Związek Gmin Wiejskich RP zwrócił uwagę, że jest jeszcze wiele do zrobienia, by wesprzeć samorządy w kryzysie, także w zakresie propozycji niefinansowych. Wśród nich wymienił m.in. zmianę terminów na wyasygnowanie środków na fundusz sołecki czy na złożenie wniosku o środki z Funduszu Dróg Samorządowych. Jacek Brygman, wiceprzewodniczący ZGWRP zaapelował do Ministerstwa Rozwoju o spotkanie z przedstawicielami gmin wiejskich. Według MR miałoby się ono odbyć w przyszłym tygodniu.

aba/