24 i 25 września w Warszawie odbędzie się ósma edycja Krajowego Kongresu Sekretarzy. Jakie tematy będą podejmowane podczas debat i paneli?

Andrzej Wojewódzki, przewodniczący zarządu Krajowej Rady Forów Sekretarzy JST: Tegoroczny, VIII Krajowy Kongres Forów Sekretarzy JST realizujemy pod hasłem: Rozwój kompetencji i usług dla mieszkańców, jako priorytet administracji samorządowej w dynamicznym i wymagającym otoczeniu. W tym roku zagadnienia będą oscylować wokół tematów związanych z realizacją procesów administracyjnych, jak również świadczenia usług na rzecz mieszkańców przez administrację samorządową, oczywiście w korelacji z administracją rządową, jak również z parlamentem, który tworzy prawo, i który ma też ogromny wpływ na możliwość realizacji zadań przez samorząd terytorialny. Będziemy poruszać najważniejsze tematy z obszarów zarządzania jednostką samorządu terytorialnego i planowania jej działań, prawa i prawidłowego stosowania przepisów oraz współpracy pomiędzy organami nadzoru, jednostkami samorządu terytorialnego, instytucjami rządowymi, jak również społecznością lokalną. 
Będziemy mówić o zagadnieniach, które są w trakcie wdrażania bądź też niedawno zostały wprowadzone. Mam tu na myśli chociażby wdrożenie ustawy o e-doręczeniach, czy wdrożenia procedur z ustawy o ochronie sygnalistów. Omówimy tematy dotyczące cyfryzacji, cyberbezpieczeństwa – w tym bezpieczeństwa i udostępniania informacji publicznej, ochrony danych osobowych. Chodzi o przestrzeganie i stosowanie przepisów w tym zakresie i ochronę samorządów i obywateli związku z globalnym niebezpieczeństwem zarówno w zakresie cyberbezpieczeństwa, jak i ochrony przed wyłudzeniem danych. Samorządy podzielą się też dobrymi praktykami związanymi z sekretami zarządzania w konkursie Dobre Praktyki Organizacji i Zarządzania w Administracji Publicznej, który ma na celu propagowanie i upowszechnianie najlepszych doświadczeń praktycznych w zakresie zarządzania organizacją, zarządzania zasobami ludzkimi i obsługi mieszkańców w administracji samorządowej. 

Od kilku miesięcy trwają prace nad nowym systemem finansowania jednostek samorządu terytorialnego, czy ten temat również będzie omawiany podczas kongresu?

Od wielu lat mówimy, że samorządy są niedofinansowane. Jesteśmy obecnie w przeddzień finalizowania prac legislacyjnych w zakresie nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Przygotowana, w uzgodnieniu ze stroną samorządową i procedowana obecnie w Sejmie RP ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jest priorytetowa dla przyszłości samorządu terytorialnego. Z jednej strony po to by zagwarantować możliwość świadczenia przez samorządy najwyższej jakości usług publicznych, a z drugiej po to by mogły one realizować projekty prorozwojowe uwzględniając dynamiczne zmiany cywilizacyjne i uwarunkowania społeczno-gospodarcze w długookresowej perspektywie. Propozycje zmian systemowych, stabilizujących dochody własne JST, które odbudują potencjał ekonomiczny samorządów do realizacji zadań publicznych oraz umożliwią realne, długoterminowe planowanie finansowe zostały przyjęte przez stronę samorządową z uwagą i nadzieją, że doprowadzą do uporządkowania i stabilności tych dochodów. 
Wiążemy z nią wiele nadziei, przede wszystkim w kontekście stabilności finansowej i niezależności od różnego rodzaju działań politycznych. Uważamy bowiem, że jeżeli samorząd będzie silną administracją realizującą zadania na rzecz swoich wspólnot samorządowych, to również będzie to silne państwo. Jeżeli samorząd będzie posiadał określone trwałe dochody zapewniające finansowanie wydatków oraz jasne zasady finansowania wszystkich realizowanych zadań, w tym szczególnie w zakresie finansowania oświaty i wychowania oraz zadań zleconych, to będzie mógł realizować na bardzo wysokim poziomie wszystkie zadania przypisane do realizacji JST. Finansowanie zadań z budżetu państwa realizowanych przez JST będzie przewijał się prawie we wszystkich wystąpieniach i panelach w trakcie Krajowego Kongresu. 

Kongres będzie się odbywał w cieniu klęski żywiołowej, która dotknęła wiele samorządów na południu i zachodzie kraju. Czy zagadnienia związane z powodzią również znajdą się w agendzie? 

Ten temat będzie na pewno poruszony podczas Krajowego Kongresu. Kiedy pod koniec ubiegłego roku rozpoczynaliśmy przygotowania do ósmego Kongresu, to oczywiście byliśmy świadomi, że stoimy przed określonymi wyzwaniami, również takimi globalnymi, związanymi z doświadczeniem i zarządzaniem sytuacją kryzysową, w tym dotyczących klimatu. Nie spodziewaliśmy się że kilka dni przed rozpoczęciem kongresu południowo-zachodnia część kraju zostanie dotknięta takim kataklizmem, powodzią i taką tragedią ludzi. Zatem na pewno będziemy mówić na ten temat nie tylko w odrębnym panelu, który odbędzie podczas drugiego dnia kongresu ale również podczas innych wystąpień. 
Będziemy rozmawiać generalnie o kryzysach i zagrożeniach, które stoją przed Polską, chociażby z uwagi na epidemię, wojnę w Ukrainie jak również powódź, czy inne zagrożenia związane np. z usuwaniem niewybuchów po drugiej wojnie światowej i ich wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców, zapewnienie ciągłości funkcjonowania samorządu i realizacji zadań. Ta dyskusja będzie dotyczyła zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom naszego kraju i planowanym działaniom w zakresie tworzenia prawa, również w kontekście projektu ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, który został przez Radę Ministrów skierowany do Sejmu RP.

Debata otwierająca kongres będzie dotyczyła wyzwań stojących przed samorządem terytorialnym. Co, Pana zdaniem, jest dziś największym wyzwaniem dla JST?

Wyzwań na pewno jest wiele, natomiast najważniejsze jest wzmacnianie samodzielności samorządów terytorialnych w zakresie realizacji zadań oraz trwałości finansowania zarówno zadań obligatoryjnych, jak również fakultatywnych oraz zleconych. Ważne jest też dążenie do utrzymania wysokiego poziomu życia mieszkańców, w tym poprawy życia w dziedzinie mieszkalnictwa komunalnego i pomocy społecznej. Dalsze wzmacnianie uspołeczniania procesów decyzyjnych. 
Konieczna jest stabilność finansowania zadań zleconych, tym również nowych zadań, które są wdrażane chociażby z uwagi na działania osłonowe państwa będące odpowiedzią na kryzys ekonomiczny czy związane ze wsparciem obywateli Ukrainy.
Wyzwanie przed którymi w tej chwili stoimy, to konieczność większej determinacji w zakresie ochrony klimatu i ochrony środowiska, gospodarki wodnościekowej oraz gospodarki odpadami. 
Krajowa Rada Forów Sekretarzy i fora regionalne to 830 zrzeszonych sekretarzy, więc jest to duży potencjał, który chcemy nadal wykorzystywać do pracy i działań w zakresie rozwoju samorządu terytorialnego oraz współpracy z przedstawicielami administracji publicznej. Chcemy dotrzeć ze swoimi propozycjami, działaniami, wymianą doświadczeń do innych samorządów i do innych sekretarzy, którzy nie są w forach regionalnych i dzielić się swoimi propozycjami i działaniami w zakresie stanowienia prawa samorządowego, wymianą doświadczeń i dobrych praktyk. Do takiej współpracy namawiamy przez cały rok, a Krajowy Kongres jest najważniejszym wydarzeniem podsumowującym pracę Forów Regionalnych i Krajowej Rady. 

Krajowy Kongres Sekretarzy odbędzie się w dniach 24 i 25 września w Warszawie w Warsaw Presidential Hotel. Będą to dwa dni wykładów, prelekcji, dyskusji i spotkań z praktykami, ekspertami, przedstawicielami instytucji rządowych i samorządowych. Organizatorem wydarzenia jest Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, a współorganizatorem Krajowa Rada Forów Sekretarzy JST. 

Rozmawiała Monika Rozalska

mr/