Kancelaria Prezesa Rady Ministrów opublikowała w czwartek program strategii migracyjnej na lata 2025-2030 „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo”, która ma zapewnić bezpieczeństwo państwa na wszystkich poziomach i wprowadzić „odpowiedzialną strategię migracyjną”, także w edukacji.

Zmiany w systemie edukacji dla uczniów niepełnoletnich

Zgodnie z przyjętą przez rząd strategią, każde dziecko cudzoziemskie będzie musiało mieć zapewniony dostęp do edukacji na terenie Polski, w tym do wsparcia w procesie integracji w środowisku szkolnym. Jak poinformowano w dokumencie, rząd nie planuje kontynuowania i tworzenia systemów alternatywnych, takich jak nauczanie zdalne, z którego w ostatnich latach korzystali m.in. uczniowie szkół ukraińskich. Zmiany mają nie dotyczyć tzw. szkół sobotnich prowadzonych przez różne grupy narodowościowe mieszkające w Polsce.

„Szybkie i sprawne włączanie dzieci cudzoziemskich do polskiego systemu edukacji jest koniecznością, niezależnie od preferencji (czy wygody) rodziców”-  zaznaczono w dokumencie.

Dodatkowo szkoły mają otrzymać dodatkowe wsparcie w procesie włączania i integracji cudzoziemców, w tym dzieci, rodziców i opiekunów. W tym celu ma być rozwijany program asystentów międzykulturowych w szkołach.

Zmiany w systemie szkolnictwa wyższego

Więcej zmian rząd chce wprowadzić w systemie szkolnictwa wyższego. Jak podkreślono, modyfikacja obecnego systemu rekrutacji obcokrajowców jest konieczna „w trosce o utrzymanie wysokiej jakości polskiej oferty edukacyjnej i prestiżu polskiego dyplomu”, co ma przyciągnąć na polskie uczelnie osoby o ponadprzeciętnych zdolnościach.

Rząd zaproponował, by instytucją odpowiedzialną za kompleksowe podejście w zakresie dostępu cudzoziemców do edukacji była Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej.

„Docelowo powinna ona koordynować, monitorować i nadzorować działania państwa oraz innych podmiotów w zakresie rekrutacji, podejmowania studiów oraz prowadzenia badań naukowych przez cudzoziemców w Polsce” – wyjaśniono.

Zmianie mają też ulec zasady rekrutacji cudzoziemców na studia wyższe. Jednym z wymogów ma być znajomość języka wykładowego, czyli najczęściej polskiego lub angielskiego. 

„Opracowany zostanie katalog certyfikatów, które będą stanowiły podstawę do uznania poziomu znajomości języka do studiowania w Polsce. Każdorazowo będzie musiała również odbyć się rozmowa rekrutacyjna (także w formie zdalnej) w danym języku wykładowym” - napisano w dokumencie.

Kandydaci z innych krajów chcąc studiować na polskiej uczelni będą też musieli potwierdzić zakończenie kształcenia na poziomie uprawniającym do podjęcia studiów w Polsce. Potwierdzenie będzie musiało być dostarczone wraz z innymi dokumentami niezbędnymi w procesie rekrutacji.

Rząd rozważa też możliwość wprowadzenia limitów rekrutacyjnych w zakresie przyjmowania cudzoziemców na różnych kierunkach studiów, zwłaszcza na kierunkach związanych z bezpieczeństwem państwa. Jednocześnie zaznaczono, że limity będą mogły być zwiększane na kierunkach, w których istnieją prognozowane, długofalowe potrzeby polskiego rynku pracy.

Ze względu na wysoki odsetek rezygnacji ze studiów lub ich niepodejmowania po otrzymaniu pozytywnej decyzji o zakwalifikowaniu w przypadku cudzoziemców ma również zostać wprowadzone rozliczenie półroczne zamiast rocznego. 

„Pozwoli to szybciej niż dotychczas unieważniać wizę udzieloną w celu odbycia studiów. Jednocześnie podmioty szkolnictwa wyższego będą w większym stopniu niż obecnie odpowiedzialne za weryfikację legalności pobytu studentów w czasie studiów w Polsce” – zaznaczono.

Zmianie mogą też ulec zasady wpisywania podmiotów szkolnictwa wyższego na listę podmiotów mających prawo do rekrutacji studentów cudzoziemskich. Rząd chce uszczegółowić kryteria, na podstawie których będzie można ubiegać się o wpis na tę listę i przyjmować studentów cudzoziemskich.

„Określone zostaną zasady monitorowania działania uczelni wpisanych na listę oraz procedury ich usuwania w przypadku udowodnienia łamania prawa. Pozwoli to stworzyć transparentną listę podmiotów, w przypadku których cudzoziemcy, którzy pozytywnie przeszli proces rekrutacji, będą mogli otrzymać wizy studenckie” – wyjaśniono.

Proponowane zmiany mogą też objąć pracowników naukowych. Zgodnie z przyjętą przez rząd strategią zostanie wprowadzony system wydawania wiz dla naukowców zrekrutowanych do realizacji grantów przyznawanych przez prestiżowe agencje grantowe, takie jak Narodowe Centrum Nauki czy Europejską Radę do Spraw Badań Naukowych.

„Z tej szybkiej ścieżki będą mogli korzystać również naukowcy zrekrutowani do podmiotów szkolnictwa wyższego, które w danej dyscyplinie naukowej otrzymały ocenę ewaluacyjną A+, przyznawaną przez Komisję Ewaluacji Nauki działającą przy ministrze właściwym do spraw nauki”- wyjaśniono.

Strategia migracyjna powstała w ramach prac międzyresortowego Zespołu ds. Migracji, którego obsługę zapewnia Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Efektem wdrożenia dokumentu ma być stworzenie przejrzystych i bezpiecznych zasad imigracji do Polski, kontrolowanej przez instytucje państwowe.

Jak przekazała KPRM, uchwała został przyjęta ze zdaniem odrębnym wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego, szefowej MRPiPS Agnieszki Dziemianowicz-Bąk oraz minister do spraw równości Katarzyny Kotuli i ministra nauki Dariusza Wieczorka.

mc/

Czytaj też:

Rząd opublikował tekst strategii migracyjnej na lata 2025-2030. Co się może zmienić w samorządach? (dokument)