Na realizację projektów wybranych przez mieszkańców w ramach budżetów obywatelskich miasta wydały w ubiegłym roku 630,5 mln zł. W 2022 r. zorganizowano je w 43,5 proc. miast powyżej 5 tys. mieszkańców – wynika z raportu IRMiR „Barometr budżetu obywatelskiego. Edycja 2022”.
To już trzecia edycja raportu „Barometr budżetu obywatelskiego” tworzonego i publikowanego przez Obserwatorium Polityki Miejskiej Instytutu Rozwoju Miast i Regionów. Publikacja jest poświęcona budżetom obywatelskim (BO) z 2022 r. we wszystkich miastach powyżej 5 tys. mieszkańców.
Jak podkreślają autorzy publikacji, pomimo trudnej sytuacji gospodarczej, związanej przede wszystkim z wojną w Ukrainie, większość samorządów wciąż organizuje budżety obywatelskie. W 2022 r. przeprowadzono je w 43,5 proc. miast powyżej 5 tys. mieszkańców – to o 1 punkt procentowy więcej niż rok wcześniej. Na realizację projektów wybranych przez mieszkańców miasta zarezerwowały w sumie 630,5 mln zł.
W porównaniu z 2021 rokiem z organizacji budżetu obywatelskiego zrezygnowały 22 miasta, w tym 6 z 66 miast na prawach powiatu. które od końca 2018 r. miały obowiązek corocznego przeprowadzania BO. Były to: Bielsko-Biała, Dąbrowa Górnicza, Krosno, Olsztyn, Piotrków Trybunalski i Zielona Góra. W większości pozostałych miast BO organizuje się co roku.
„Samorządy niechętnie rezygnują z przeprowadzenia BO, a jeśli to robią, to z powodu obaw o stabilność lokalnych finansów” – podkreślili autorzy badania.
Z raportu wynika, że pomiędzy 2021 a 2022 r. tylko w 4 proc. ośrodków zmniejszono kwotę zarezerwowaną na BO. W 68 proc. miast jej wysokość się nie zmieniła, a w 28 proc. miast wzrosła – choć zazwyczaj poniżej poziomu inflacji.
Liczba złożonych w ramach BO projektów wzrosła w 28,4 proc. miast, spadła w 40,5 proc. ośrodków, a w pozostałych 30,9 proc. pozostała bez zmian. Średnia frekwencja w głosowaniach utrzymała się na podobnym poziomie co rok wcześniej i wyniosła ok. 11 proc.
Tradycyjnie większość wybranych przez mieszkańców do realizacji projektów dotyczyła zadań infrastrukturalnych - przede wszystkim na terenach zieleni i rekreacji, w pasach dróg oraz na działkach administrowanych przez placówki oświatowe. Autorzy badania zauważają jednak, że w 2022 r. wzrósł odsetek projektów „miękkich” w ramach BO - co czwarte wybrane do realizacji zadanie zakładało organizację wydarzeń i zajęć.
W raporcie zwrócono uwagę, że w najbliższych latach dużym wyzwaniem dla samorządów organizujących budżety obywatelskie będzie pogarszająca się sytuacja gospodarcza.
mam/