W ostatnich tygodniach współpracownicy RPO prowadzili korespondencję z MSWiA ws. potencjalnych zmian w art. 49 i art. 49a Kodeksu postępowania administracyjnego. Chodzi o umożliwienie zastąpienia indywidualnych doręczeń w tymże postępowaniu publicznymi ogłoszeniami.

"Ze stanowiska Departamentu Prawnego MSWiA (opartego także na konsultacjach z Ministerstwem Rozwoju i Technologii oraz Ministerstwem Infrastruktury) wynika, że nie dostrzega on potrzeby zmian" - wskazał RPO.

Jak podkreślił Rzecznik, zgadza się z argumentacją resortu, że zastąpienie obwieszczeń doręczeniami elektronicznymi mogłoby prowadzić do zniweczenia jednego z celów regulacji, jakim jest swoiste zwolnienie organu z dokonywania przedłużających postępowanie czynności materialno-technicznych przy uczestnictwie w postępowaniu setek, a nawet tysięcy stron.

Zawiadamianie o postępowaniu administracyjnym w formie obwieszczeń. RPO apeluje o zmiany

Niemniej RPO nie podziela opinii MSWiA o braku uzasadnienia dla zmian w systemie. 

"Instytucja doręczenia na gruncie przepisów regulujących proces administracyjny jest uznawana za urzeczywistnienie zasady czynnego udziału strony w postępowaniu. Umożliwia zapoznanie się z czynnościami organu i innych uczestników postępowania albo uczestniczenie w nich. W tym kontekście nie sposób określić art. 49 i art. 49a K.p.a. - pozwalających na odstąpienie od dokonywania doręczeń niektórym stronom postępowania i zastąpienie ich publicznymi ogłoszeniami - inaczej niż ograniczeniem uprawnień procesowych niektórych stron postępowania" - wskazał RPO.

Rzecznik podkreślił również, że ograniczenie to musi pozostać w odpowiedniej proporcji do celu, a nie określać jedynie do konieczność realizacji chronionych prawem wartości.

"O ile w latach 80. ograniczenie obwieszczenia do wywieszania ogłoszeń w urzędzie można było uznać za środek proporcjonalny, o tyle w trzeciej dekadzie 21. wieku - już niekoniecznie" - poinformował RPO.

Rzecznik Praw Obywatelskich zaznaczył, że - w dobie informatyzacji administracji publicznej i powszechnego dostępu do technologii informatycznych - zamieszanie obwieszczeń na stronie internetowej BIP powinno być obligatoryjnym minimum. Łącznie z ogłoszeniem w witrynie BIP strony uczestniczące w postępowaniu powinny być powiadamiane o tej publikacji w sposób teleinformatyczny w postaci newslettera.

"Rzecznik zwraca się do min. Tomasza Siemoniaka o podjęcie prac nad dostosowaniem art. 49 i art. 49a K.p.a. do aktualnych uwarunkowań społecznych i technologicznych. Prosi o poinformowanie o podjętej decyzji" - podał RPO.

Czy prezydent miasta może zakazać pracownikom udzielania informacji mediom? RPO ma wątpliwości i prosi o wyjaśnienia

O piśmie, które ma trafić do MSWiA, Rzecznik Praw Obywatelskich informował pod koniec września br. Apelował wówczas, że sposób zawiadamiania stron o przebiegu procesu administracyjnego w formie publicznych obwieszczeń, ogłoszeń lub udostępnienia w BIP jest krytycznie oceniany ze względu na nieprzyjazną dla obywateli formę.

Zgodnie z art. 49. § 1 K.p.a., na który powołał się RPO, jeżeli przepis szczególny tak stanowi, zawiadomienie stron o decyzjach i innych czynnościach organu administracji publicznej może nastąpić w formie publicznego obwieszczenia, w innej formie publicznego ogłoszenia zwyczajowo przyjętej w danej miejscowości lub przez udostępnienie pisma w BIP na stronie podmiotowej właściwego organu administracji publicznej.

Zawiadomienie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia, w którym nastąpiło publiczne obwieszczenie, inne publiczne ogłoszenie lub udostępnienie pisma w BIP.

mk/