Zespół złożony z ok. 30 przedstawicieli komórek finansowo-podatkowych gmin zrzeszonych w Śląskim Związku Gmin i Powiatów przedłożył do Ministerstwa Finansów propozycje kluczowych zmian w prawie podatkowym. Chodzi o dostosowanie do wymogów konstytucyjnych przepisów dotyczących definicji budowli i niektórych aspektów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, które zostały zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny.

Samorządowcy zauważyli, że w związku z przyjętą koncepcją „przeniesienia” definicji określających przedmiot opodatkowania do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (upol) konieczne jest zdefiniowanie obiektu budowlanego. Zdaniem ekspertów ŚZGiP taka definicja oowinna objąć swoim zakresem budynki i budowle. Natomiast sam grunt nie wymaga zdefiniowania w upol. 

Samorządowcy zaproponowali, aby w definicji obiektu budowlanego, oprócz wskazania, że w zakresie tego pojęcia mieszczą się budynki i budowle, dodać dodatkową przesłankę, zgodnie z którą ma on być „wykonany lub zmontowany w określonym miejscu”. 

Eksperci zauważyli, że w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 grudnia 2017 r. (sygn. akt SK 48/15) danego obiektu budowlanego nie można kwalifikować jednocześnie jako budynku i budowli. Powoduje to próby kwalifikacji jako budynki wszystkich tych obiektów, które są trwale związane z gruntem, posiadają przegrody, fundament i dach, mimo że nie spełniają one podstawowej funkcji budynku – nie służą do korzystania z powierzchni użytkowej obiektu. 

Dotyczy to takich obiektów jak silosy, zbiorniki, czy oczyszczalnie ścieków, w przypadku których orzecznictwo nakazuje ustalanie, czy w danym przypadku cechą charakterystyczną obiektu jest powierzchnia użytkowa, czy pojemność. 

„W związku z powyższym proponuje się wprowadzenie w definicji budynku wskazania na pierwszeństwo kwalifikacyjne budowli. Pozwoli to na uniknięcie sporów dotyczących kwalifikacji obiektów, które spełniają techniczne wymogi budynku, ale nie służą celom, jakim ma służyć budynek, czyli korzystaniu z powierzchni użytkowej. Natomiast odstępstwa od tej kwalifikacji dla obiektów niejednorodnych w sytuacjach oczywistych (jak np. stacje benzynowe, w ramach których występują budowle i budynki) winny zostać zawarte w załączniku do ustawy, zawierającym wykaz budowli” – czytamy w stanowisku ŚZGiP.  

W przypadku budowli eksperci odstąpili od próby stworzenia ogólnej definicji na rzecz sporządzenia wykazu konkretnych obiektów w załączniku do ustawy. Ich zdaniem nie ma możliwości stworzenia ogólnej definicji budowli, która spełniałaby wymóg dostatecznej określoności regulacji podatkowych. Wynika to ze zróżnicowania obiektów i braku możliwości ustalenia ich cech wspólnych.  

Stąd zdecydowano się na wymienienie poszczególnych budowli w załączniku do ustawy, przy czym obok nazwy danej budowli w kolumnie „objaśnienia” zostały wskazane istotne cechy lub elementy budowli, albo ich konkretne przykłady – w przypadku tych obiektów, co do których uznano to za potrzebne. 

Przy ustalaniu katalogu obiektów zaliczonych do budowli kierowano się obecną definicją budowli zawartą w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego, załącznikiem do Prawa budowlanego zawierającym wskazania poszczególnych rodzajów budowli, definicją urządzenia budowlanego (art. 3 pkt 9) które w świetle art. 1a ust. 1 pkt 2) stanowi obecnie budowlę w rozumieniu upol, a także zasadami opodatkowania budowli wypracowanymi przez orzecznictwo sądów administracyjnych (np. w zakresie opodatkowania budowli w podziemnych wyrobiskach górniczych).

W marcu wiceminister finansów Jarosław Neneman poinformował, że trwają prace nad nową definicją budowli w podatku od nieruchomości oraz nad ujednoliceniem opodatkowania garaży w budynkach wielomieszkaniowych. Dodał, że projektowane zmiany mają być gotowe do końca listopada br. 

Wiceminister dodał, że celem tych prac „jest wprowadzenie do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (upol) autonomicznej definicji, która nie będzie odwoływała się do przepisów pozapodatkowych”. Resort rozważa też określenie zamkniętego katalogu obiektów podlegających opodatkowaniu w nowym załączniku do ustawy.

mp/