Sejm uchwalił przepisy ustaw, które wprowadzają szczególne rozwiązania w związku z epidemią koronawirusa w Polsce. Wśród nich m.in. możliwość prowadzenia zdalnych sesji i koło ratunkowe dla samorządowych budżetów, a także zmiany w Kodeksie wyborczym.
W sobotę rano odbyło się głosowanie w sprawie przygotowanej przez rząd ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Za ustawą było 343 posłów, przeciw - 73, a 19 wstrzymało się od głosy.
W myśl nowych przepisów wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, a także zarząd powiatu lub zarząd województwa uzyskają większą władzę w zakresie budżetu i wieloletniej prognozy finansowej. Do końca tego roku organy wykonawcze JST będą mogły m.in.:
dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym przeniesień wydatków między działami klasyfikacji budżetowej oraz dokonywać zmian w wieloletnich prognozach finansowych i w planie wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego związanych z wprowadzeniem nowych inwestycji lub zakupów inwestycyjnych przez jednostkę (z zastrzeżeniem że zmiana ta nie może pogorszyć wyniku budżetu jednostki).
Wójtowie będą mogli także dokonywać zmian przeznaczenia rezerwy celowej bez konieczności uzyskania opinii komisji właściwej do spraw budżetu organu stanowiącego tej jednostki, a także tworzyć nową rezerwę celową bez uzyskania takiej opinii.
Zyskają także uprawnienia do dokonywania zmian limitu zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych, w związku z możliwością podwyższenia limitu zobowiązań na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
W roku 2020 wydatki bieżące budżetu JST będą mogły być wyższe niż dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki - o wydatki bieżące ponoszone w celu realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 w części, w jakiej zostały sfinansowane środkami własnymi.
Tzw. tarcza antykryzysowa wprowadzi ponadto możliwość stuprocentowego dofinansowania z budżetu państwa zadań inwestycyjnych szkół i placówek oświatowych.
Ustawa przewiduje możliwość zdalnego obradowania i podejmowania rozstrzygnięć przez kolegialne organy w jednostkach samorządu terytorialnego (rady, sejmiki i zarządy) oraz w regionalnych izbach obrachunkowych oraz samorządowych kolegiach odwoławczych (kolegium). Zdalny tryb obradowania będzie mógł być prowadzony z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość oraz korespondencyjnie.
W ustawie znalazł się też przepis na wypadek choroby wójta. W przypadku "przemijającej przeszkody w wykonywaniu zadań i kompetencji wójta" w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, spowodowanej niezdolnością do pracy z powodu choroby trwającej do 30 dni, jego zadania i kompetencje przejmie na ten czas zastępca, a w gminach, w których powołano więcej niż jednego zastępcę – pierwszy zastępca.
Zgodnie z nowymi przepisami wojewoda będzie mógł zmienić lub wyłączyć wymagania dotyczące selektywnego zbierania odpadów komunalnych, określone w regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminie. Będzie mógł także, na wniosek wójta zmienić częstotliwość odbierania odpadów komunalnych.
Wśród przyjętych przez Sejm poprawek do specustawy dot. koronawirusa znalazła się zmiana Kodeksu wyborczego, umożliwiająca głosowanie korespondencyjne osobom na kwarantannie i ponad 60-letnim.
Zamiar głosowania korespondencyjnego trzeba będzie zgłosić komisarzowi wyborczemu do 15 dnia przed wyborami, a jeśli ktoś jest na kwarantannie, do 5 dnia przed dniem wyborów.
W ustawie znalazły się rozwiązania, które mają wesprzeć polskie firmy m.in. zwolnienie ze składek na ZUS przez 3 miesiące dla pracujących w mikrofirmach a także osób samozatrudnionych. Przewiduje się także wypłacanie świadczenia postojowego dla zleceniobiorców (umowa zlecenia, agencyjna, o dzieło) i samozatrudnionych, a także dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i uelastycznienie czasu pracy - dla firm w kłopotach. Ponadto wprowadzono przepisy umożliwiające gminom odstąpienie od pobierania podatku od nieruchomości od firm, które przez epidemię koronawirusa utraciły płynność finansową.
Ustawa to część tzw. tarczy antykryzysowej rządu, która opiera się na pięciu filarach. Są to: obrona przed utratą miejsc pracy, wsparcie dla służby zdrowia, bezpieczeństwo systemu finansowego, wsparcie dla przedsiębiorców i inwestycji publicznych. W realizację pakietu będą zaangażowane takie instytucje jak m.in. Polski Fundusz Rozwoju i Agencja Rozwoju Przemysłu. Pakiet jest odpowiedzią rządu na kryzys wywołany panującą epidemią koronawirusa.
Marszałek Senatu Tomasz Grodzki zapowiedział, że przyspieszy prace w Senacie nad tarczą antykryzysową maksymalnie jak to możliwe Jeśli w sobotę wieczorem otrzymamy dokumenty z Sejmu, w poniedziałek rano odbędą się posiedzenia komisji, a po południu posiedzenie plenarne Senatu – oświadczył.
aba/