Wiele lokali wyborczych nadal pozostaje niedostępnych dla osób z różnymi niepełnosprawnościami, należy to zmienić - pisze Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek do organów samorządu lokalnego i wskazuje, że pieniądze na ten cel można pozyskać z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
RPO zwraca samorządowcom uwagę, że problem niedostatecznej dostępności lokali wyborczych dla osób z niepełnosprawnościami ma charakter systemowy i nie chodzi tylko o tzw. bariery architektoniczne, ale o samą organizację lokalu wyborczego, np. oznakowanie przeszkód czy sposób przygotowania miejsc do tajnego głosowania.
Rzecznik przypomina przy tym ustalenia z kontroli przeprowadzonej przed wyborami parlamentarnymi w 2019 r. kiedy to różne uchybienia stwierdzono w 78 proc. wizytowanych lokali wyborczych.
Dokonano wówczas oceny dostępności lokali wyborczych w oparciu o wymogi techniczne określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych.
Uchybienia stwierdzono w 121 lokalach wyborczych. Niemal w co trzecim (30 proc.) kontrolowanym lokalu obwodowej komisji wyborczej stwierdzono trzy i więcej uchybień, a najczęściej identyfikowane problemy to:
- brak oznakowania krawędzi stopni schodów,
- brak oznakowania przegród szklanych w lokalu,
- niedostosowane miejsce zapewniające tajność głosowania (niewłaściwa wysokość blatów), brak dodatkowego oświetlenia, niewłaściwa szerokość i głębokość miejsca,
- zbyt wysokie progi drzwi wejściowych,
- niewłaściwe rozmieszczenie informacji i obwieszczeń PKW,
- śliska posadzka (bez właściwości przeciwpoślizgowych).
"Zlikwidowanie tych uchybień i zapewnienie stanu zgodnego z kryteriami wskazanymi w rozporządzeniu MI może być przeprowadzone dość szybko i nie powinno nastręczać znaczących obciążeń organizacyjnych i technicznych" - pisze w wystąpieniu do samorządów RPO.
Wśród dodatkowych działań zwiększających dostępność lokalu wyborczego Rzecznik wskazuje na dobre praktyki jak np. wyposażanie lokali wyborczych w szkła powiększające do użytku wyborców, czy przygotowanie i oznaczenie toalet przystosowanych dla osób z niepełnosprawnościami. RPO zwraca też uwagę na kwestię, której nie reguluje rozporządzenie - dostępność bezpośredniego otoczenia lokalu wyborczego.
"Nierzadko bowiem nawet najlepiej dostosowane lokale są w praktyce trudno dostępne z powodu przeszkód w otoczeniu budynku czy braku dostosowanego miejsca parkingowego" - zauważa Rzecznik.
Marcin Wiącek zwraca się do "przedstawicieli organów samorządu lokalnego - na których bezpośrednio spoczywa obowiązek organizacji i zapewnienia dostępności lokali wyborczych" - o poprawę dostępności lokali i zwraca uwagę, że można na ten cel uzyskać pozyskać pieniądze z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
"Podczas debaty w BRPO Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych zapewnił, że zwiększenie dostępności lokali wyborczych mieści się wśród celów funduszu i zachęcił samorządy do aplikowania o środki w ramach programu „Dostępna przestrzeń publiczna". Termin składania wniosków w ramach tego programu upływa 15 lipca 2023 r." - wskazuje RPO.
js/
.