- Przy obliczaniu dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla nauczycieli nie uwzględnia się jednorazowego dodatku uzupełniającego, o którym mowa w art. 30a ustawy – Karta Nauczyciela – uważa MEN.

Nasi czytelnicy pytali w styczniu m.in. czy wypłacony jednorazowy dodatek dla nauczycieli wlicza się do ustalenia tzw. „13” pensji. Na pytania odpowiadają pracownicy Departamentu Strategii MEN.

Maria: Czy dodatek uzupełniający, wypłacony nauczycielom w 2010 roku stanowi zobowiązanie do roku 2009 (tak jak ,,13" wypłacana w 2010 roku za 2009r.) oraz czy będzie wchodził do podstawy naliczenia ,,13" za 2010 rok?

Dodatkowe wynagrodzenie roczne przysługuje pracownikom zatrudnionym w szkołach i placówkach oświatowych na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080, z późn. zm.). Ustawa ta określa zasady nabywania prawa oraz ustalania wysokości i wypłacania tego wynagrodzenia, również nauczycielom, o czym przesądza art. 48 ustawy - Karta Nauczyciela.

Do ustalenia wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego przyjmuje się zatem składniki określone w ww. ustawie oraz inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy określone w:
- rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (Dz. U. Nr 71, poz. 737, z późn. zm.) - w przypadku nauczycieli;
- rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14, z późn. zm.) - w przypadku pozostałych pracowników.

Zgodnie z powołanymi przepisami, w przypadku obliczania dodatkowego wynagrodzenia rocznego nauczycieli, należy uwzględnić wynagrodzenie zasadnicze, dodatki (za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny, za warunki pracy), wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej, wynagrodzenie za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wykonywane w dniu wolnym od pracy, wynagrodzenie za pracę w święto, dodatek za uciążliwość pracy, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy - Karta Nauczyciela, wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy (bez świadczenia urlopowego wypłacanego z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych), wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Do obliczenia wysokości trzynastki nie przyjmuje się zatem m.in. wynagrodzenia za czas choroby, zasiłków z ubezpieczenia społecznego (zasiłku macierzyńskiego) oraz świadczenia urlopowego wypłacanego z ZFŚS.

Jak wynika z powyższego, przy obliczaniu dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla nauczycieli nie uwzględnia się również jednorazowego dodatku uzupełniającego, o którym mowa w art. 30a ustawy – Karta Nauczyciela.
 

Agnieszka: Jednorazowy dodatek uzupełniający przysługuje nauczycielom zatrudnionym na podstawie ustawy - Karta Nauczyciela. Czy można uwzględnić do średnich wynagrodzeń nauczyciela, z którym nawiązano innych rodzaj stosunku pracy niż Karta Nauczyciela?

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 6, poz. 35) ma zastosowanie wyłącznie do nauczycieli zatrudnionych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.).

Zgodnie z treścią przepisów rozporządzenia, dla celów kalkulacyjnych nie uwzględnia się osób zatrudnionych na podstawie art. 7 ust. 1a i 1d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).

Elżbieta: Proszę o wyjaśnienie czy osoba będąca na III roku kolegium Języków Obcych zatrudniona w szkole na stanowisku nauczyciela języka angielskiego za zgodą kuratora (kurator powołał się na art.10 ust.9 KN) powinna otrzymać jednorazowy dodatek uzupełniający, o którym mowa w art.30a ust.3KN. Moim zdaniem ta osoba nie jest nauczycielem i powinna być zatrudniona na podstawie art.7 ust.1a ustawy o systemie oświaty.

Zgodnie z art. 10 ust. 7 ustawy – Karta Nauczyciela w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym, z nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony.

W przypadku, o którym mowa powyżej, jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia osoby posiadającej wymagane kwalifikacje, można za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny zatrudnić nauczyciela, który nie posiada kwalifikacji wymaganych do zajmowania danego stanowiska. Jak wynika z powyższego, przepisy ustawy – Karta Nauczyciela w szczególnych przypadkach dopuszczają możliwość zatrudnienia nauczyciela nieposiadającego wymaganych kwalifikacji.

Nauczyciel zatrudniony na podstawie art. 10 ust. 9 ustawy – Karta Nauczyciela może otrzymać jednorazowy dodatek uzupełniający, wypłacany zgodnie z art. 30a ust. 3 ustawy – Karta Nauczyciela.

Beata: Czy jednorazowy dodatek uzupełniający stanowi składnik podstawy L-4?

W myśl art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z późn. zm.) podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Wynagrodzenie to przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe (art. 3 pkt 3 ww. ustawy). Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku.

W świetle art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy – Karta Nauczyciela jednorazowy dodatek uzupełniający, jako inne świadczenie wynikające ze stosunku pracy, jest składnikiem wynagrodzenia nauczycieli.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 6, poz. 35) jednorazowy dodatek uzupełniający jest ustalany proporcjonalnie do okresu zatrudnienia, w którym nauczyciel pobierał wynagrodzenie, w tym wynagrodzenie chorobowe.

Dodatek ten jest zatem wypłacany za okres pobierania wynagrodzenia chorobowego, natomiast nie przysługuje za okres pobierania zasiłku chorobowego.

W świetle powyższego, jednorazowy dodatek uzupełniający powinien być uwzględniany jedynie w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego. Nie powinien być on natomiast uwzględniany w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego.


Anna: Nauczyciel, który jest ujęty w projekcie organizacyjnym szkoły przebywał na zwolnieniu lekarskim 01.01.09 - 16.01.09; 29.01.09 -13.02.09; 14.02.09 - 06.03.09; 07.03.09 - 31.03.09; 01.04.09 - 17.04.09 od 18.04.09 do 04.09.09 (urlop macierzyński). Od 5 września do 30.10.09 (urlop wypoczynkowy). Po wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego nauczycielka wróciła do pracy zgodnie z projektem organizacyjnym szkoły (tzn.01.11.09r.). Czy w związku z tym za okres przepracowany należy się "trzynastka"?

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080, z późn. zm.) nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości następuje pod warunkiem przepracowania u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Pracownik, który nie spełnił tego warunku, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, o ile okres ten wyniósł co najmniej 6 miesięcy.

Warunku przepracowania co najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym nie stosuje się w przypadkach określonych w art. 2 ust. 3 ww. ustawy, m. in. w przypadku nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej).
 
W uchwale z dnia 25 lipca 2003 r. sygn. akt III PZP 7/03 (OSNP 2004/2/26, Biul. SN 2003/7, OSP 2005/1, Lex nr 79095) Sąd Najwyższy w sposób jednoznaczny wskazał, że warunkiem nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego jest efektywne przepracowanie u danego pracodawcy roku kalendarzowego.

Sąd Najwyższy podkreślił również, że zawarte w art. 2 ust. 3 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej wyliczenie przypadków kiedy przepracowanie 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane – ma charakter wyczerpujący.

W ocenie Sądu, „przepracowanie” w rozumieniu art. 2 ust. 1 wymienionej ustawy znaczy faktyczne (efektywne) wykonywanie pracy, a nie tylko pozostawanie w stosunku pracy.

Podsumowując, w opinii Departamentu Strategii, pracownik, który w danym roku kalendarzowym nie przepracował co najmniej 6 miesięcy u danego pracodawcy w związku z inną niż wymieniona w art. 2 ust. 3, usprawiedliwioną nieobecnością w pracy, nie nabywa prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.


Pytania do ekspertów dotyczące zagadnień leżących w zakresie działania Ministerstwa Edukacji Narodowej można przesyłać korzystając z formularza dostępnego w zakładce Edukacja.


zam.amk/