Poseł Dariusz Olszewski poprosił resort klimatu o interpretację nowych przepisów w zakresie sposobu obliczania poziomów recyklingu dla odpadów o kodzie 20 01 08 (odpady kuchenne ulegające biodegradacji), 20 02 01 (odpady ulegające biodegradacji) oraz 19 05 03 (kompost nieodpowiadający wymaganiom – nienadający się do wykorzystania).

W obszernych wyjaśnieniach wiceminister klimatu Jacek Ozdoba przypomniał, że nadrzędną zasadą zaliczania odpadów komunalnych do odpadów komunalnych poddanych przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu, opisaną w § 4 ust. 3 rozporządzenia (MKiŚ z dnia 3 sierpnia 2021 r. ws. sposobu obliczania poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych), jest faktyczne poddanie tych odpadów procesowi przygotowania do ponownego użycia lub recyklingu. 

Jednocześnie wiceszef MKiŚ zaznaczył, że definicje procesu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia zawarte są w ustawie z dnia 14 grudnia 2021 r. o odpadach i nie są powtórzone w tekście rozporządzenia. „W związku z powyższym, w obliczeniach należy uwzględniać masę odpadów wprowadzonych do danego procesu: przygotowania do ponownego użycia lub recyklingu w danym roku kalendarzowym” – wskazał Ozdoba. 

W dalszej części wyjaśnień wiceminister zaznaczył, że istnieje możliwość, przyjęcia do obliczeń mas odpadów powstałych po sortowaniu, co zostało opisane § 5 ust. 2 omawianego rozporządzenia. 

Należy wtedy wziąć pod uwagę, że masa materiałów lub substancji usuwanych w następujących po sortowaniu procesach poprzedzających recykling i niepoddawanych następnie recyklingowi, nie zostanie zaliczona do masy odpadów komunalnych zgłaszanych jako poddane recyklingowi. 

„Czyli w efekcie, do łącznej masy odpadów poddanych przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu (oznaczonej zgodnie z omawianym rozporządzeniem Mr) i tak zostanie zaliczona tylko ta masa odpadów, która faktycznie trafiła do procesu recyklingu (w przypadku odpadów poddanych recyklingowi)” – dodał wiceszef MKiŚ.

Poniżej publikujemy obszerne fragmenty interpretacji resortu klimatu:

Przepisy rozporządzenia dopuszczają zaliczanie mas odpadów o kodzie 20 01 08 (odpady kuchenne ulegające biodegradacji) oraz 20 02 01 (odpady ulegające biodegradacji) wprowadzonych do procesu recyklingu jak i tych po sortowaniu, przy czym w tym drugim przypadku należy wziąć pod uwagę, że masa materiałów lub substancji usuwanych w następujących po sortowaniu procesach poprzedzających recykling i niepoddawanych następnie recyklingowi nie zostanie zaliczona do masy odpadów komunalnych zgłaszanych jako poddane recyklingowi. 

Odnosząc się do kwestii tego czy zaliczamy odpady zebrane selektywnie czy też nie, wyjaśniam, że dla określenia zasad zaliczania bioodpadów oraz odpadów ulegających biodegradacji, stanowiących odpady komunalne, do odpadów komunalnych poddanych recyklingowi, zostały wprowadzone w tym rozporządzeniu przepisy szczegółowe tj. § 6 ust 4 i § 10. Przepis § 5 ust. 1 oraz ust. 2 w zw. z § 4 ust. 3 nie dotyczą tego zagadnienia. 

Zgodnie z § 6 ust 4 omawianego rozporządzenia, do łącznej masy odpadów poddanych przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu (Mr) możemy zaliczyć bioodpady stanowiące odpady komunalne, jeżeli zostały zebrane w sposób selektywny. 

Zgodnie z § 10, do dnia 31 grudnia 2026 r. bioodpady stanowiące odpady komunalne, które nie zostały selektywnie zebrane, ale zostały poddane obróbce tlenowej lub beztlenowej, zalicza się do odpadów poddanych recyklingowi, o ile spełniają warunki dotyczące zaliczania masy odpadów komunalnych do odpadów poddanych recyklingowi określone w § 4 ust. 3, § 5, § 6 ust. 1–3, § 7 i § 9 omawianego rozporządzenia. 

Podsumowując, obecnie i do dnia 31 grudnia 2026, można zaliczać odpady o kodzie 20 01 08 (odpady kuchenne ulegające biodegradacji) oraz 20 02 01 (odpady ulegające biodegradacji), do odpadów poddanych recyklingowi o ile zostały poddane obróbce tlenowej lub beztlenowej i spełniają warunki dotyczące zaliczania masy odpadów komunalnych do odpadów poddanych recyklingowi określone w rozporządzeniu, nawet jeżeli nie zostały zebrane selektywnie. 

Po tym dniu, odpady o kodzie 20 01 08 oraz 20 02 01, będzie można zaliczać do odpadów poddanych recyklingowi, o ile zostały poddane obróbce tlenowej lub beztlenowej i spełniają warunki dotyczące zaliczania masy odpadów komunalnych do odpadów poddanych recyklingowi określone w rozporządzeniu, tylko jeżeli zostały zebrane selektywnie. 

Aby zaliczyć dane odpady komunalne ulegające biodegradacji do łącznej masy odpadów poddanych przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu (Mr), w wyniku ich obróbki tlenowej lub beztlenowej musi powstać kompost, materiał pofermentacyjny lub inny materiał, który będzie wykorzystany jako produkt, materiał lub substancja, które nie są odpadami. 

Biorąc pod uwagę powyższe, aby zaliczyć daną masę odpadów do łącznej masy odpadów poddanych przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu (Mr) mamy następujące możliwości: 

1. To co powstanie po przetworzeniu tych odpadów, może być wprowadzane do obrotu jako nawóz lub środek poprawiający właściwości gleby na podstawie pozwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa wydanego zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2021 r. poz. 76) lub gdy stanowi produkt nawozowy UE w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 z dnia 5 czerwca 2019 r. ustanawiającego przepisy dotyczące udostępniania na rynku produktów nawozowych UE, zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 i (WE) nr 1107/2009 oraz uchylającego rozporządzenie (WE)nr 2003/200 (Dz. Urz. UE L 170 z 25.06.2019, str. 1, z późn. zm.4)), 

2. Kompost, materiał pofermentacyjny lub inny materiał, które powstaną po przetworzeniu tych odpadów, spełnia wymagania określone zgodnie z przepisami art. 30 ust. 4 4 lub ust. 5 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach i można go zagospodarować zgodnie z ww. aktami prawnymi. Należy zauważyć, że w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 30 ust. 4 ustawy o odpadach jest mowa o odpadzie o kodzie ex19 05 03 
Kompost nieodpowiadający wymaganiom (nienadający się do wykorzystania) wytworzony z odpadów zielonych i innych bioodpadów zbieranych selektywnie. Nie jest to odpad powstający np. po sortowaniu zmieszanych (niesegregowanych) odpadów komunalnych i nie jest to odpad o kodzie 19 05 03 Kompost nieodpowiadający wymaganiom. 

W odniesieniu do rozporządzenia wydanego na podstawie art. 30 ust. 5 ustawy o odpadach, w przypadku odpadu o kodzie 19 05 03 Kompost nieodpowiadający wymaganiom (nienadający się do wykorzystania) może być on stosowany do rekultywacji biologicznej zamkniętych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych i zwałowisk skał płonnych pochodzących z górnictwa węgla kamiennego lub ich części (tak zwanej okrywy rekultywacyjnej), przy czym grubość warstwy stosowanych odpadów powinna być uzależniona od planowanych obsiewów lub nasadzeń. 

Dodatkowo, należy zwrócić uwagę na treść art. 3b ust. 2b ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zgodnie z którym odpady poddane odzyskowi na składowisku odpadów wlicza się do odpadów przekazanych do składowania. 

Warto też pamiętać, że recykling, jest to specyficzny rodzaj odzysku (nie każdy odzysk jest recyklingiem), w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach. 

Proces R3, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, jest to recykling lub odzysk substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (w tym kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania). 

W związku z czym, należy przeanalizować czy dany odpad przetworzony w procesie R3 został poddany recyklingowi czy innemu procesowi odzysku. Samo wskazanie procesu R3 nie wskazuje jednoznacznie na proces recyklingu.

mp/