Pod koniec maja resort klimatu przekazał do konsultacji projekt nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, którego celem jest m.in. wprowadzenie rozwiązań służących wzmocnieniu środowiskowego wymiaru polityki miejskiej, w szczególności wzmocnienie aspektów transformacji ekologicznej miast, w tym poprawy jakości powietrza.

Jednym z rozwiązań, które mają w tym pomóc jest wprowadzenie obowiązku opracowania i uchwalenia miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu (MPA) w miastach o liczbie mieszkańców równej lub większej niż 20 tys. Obecnie taki obowiązek dotyczy tylko miast powyżej 100 tys. mieszkańców.   

Zgodnie z projektem MPA ma być opracowywany przy zapewnieniu możliwości udziału w jego przygotowaniu społeczeństwa, na zasadach i w trybie określonych w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie. Przy czym, miejskie plany adaptacji nie będą aktami prawa miejscowego.

W uzasadnieniu zaznaczono, że miasta liczące co najmniej 20 tys. mieszkańców, które jeszcze nie mają opracowanych MPA, będą do ich opracowania i uchwalenia zobowiązane najpóźniej do dnia 2 stycznia 2028 r. 

Zgodnie z projektem MPA będą się składać z kilku elementów: części analitycznej, koncepcji zazieleniania miasta, w tym zwiększania powierzchni terenów zieleni i zadrzewień oraz koncepcji zagospodarowania wód opadowych i roztopowych. 

Wymaganą częścią planu będzie też zbiór danych przestrzennych, w tym część graficzna zawierająca przedstawienie wyników analiz z części analitycznej, co ma pomóc w przestrzennym zobrazowaniu szans i zagrożeń dla miasta. 

Z kolei w części programowej MPA miasta zostaną zobowiązane do określenia szczegółowych celów planu wraz z miernikami. Ponadto w tej części zostaną określone działania adaptacyjne, w tym opis, wskaźniki oraz harmonogram rzeczowo-finansowy tych działań, a także wskazane podmioty i organy biorące udział w opracowaniu planu oraz sposoby ich włączenia w opracowanie tego planu.

Zgodnie z projektem burmistrz albo prezydent miasta będzie zobowiązany ustawowo do monitorowania wdrażania działań adaptacyjnych zawartych w uchwalonym MPA, a co 2 lata od dnia przyjęcia planu będzie sporządzał sprawozdanie z monitorowania wdrażania działań adaptacyjnych do zmian klimatu. Wyjątkiem jest pierwsze sprawozdanie, które sporządza się za okres od dnia przyjęcia miejskiego planu adaptacji do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok przekazania sprawozdania zgodnie z ust. 17 pkt 2 ustawy Poś. 

Jak zaznaczono w uzasadnieniu, „celem tej regulacji jest doprowadzenie do sytuacji, gdy kolejne dwuletnie okresy sprawozdawcze będą kończyły się w roku nieparzystym. Zakłada się, że IOŚ-PIB w 2030 r. będzie w posiadaniu 100% sprawozdań z 209 miast (liczba wg danych GUS na 31 grudnia 2023 r.) o liczbie mieszkańców równej lub większej niż 20 tys.”

W uzasadnieniu wskazano, że środki na opracowanie i realizację MPA są dostępne w obecnej perspektywie finansowej UE.  

Projekt: miasta będą musiały opracować plany adaptacji do zmian klimatu

Na początku kwietnia br. podobny projekt ustawy zakładający wprowadzenie obowiązku opracowania w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców planów adaptacji do zmian klimatu przygotował klub PiS. W regulacji zaproponowano, aby uchwalenie MPA nastąpiło w terminie do 30 miesięcy od dnia wejścia w życie nowej ustawy, czyli do 2 stycznia 2027 r. 

Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców zainicjowane zostało w 2017 r. przez Ministerstwo Środowiska w ramach projektu, którego głównym celem była ocena wrażliwości na zmiany klimatu 44 największych polskich miast i zaplanowanie działań adaptacyjnych, adekwatnych do zidentyfikowanych zagrożeń. Wzorem tych 44 miast niektóre mniejsze polskie miasta we własnym zakresie przystąpiły do opracowania planów adaptacji. Z szacunków MKiŚ wynika, że 142 miasta powyżej 20 tys. mieszkańców rozpoczęły prace nad opracowaniem MPA, w tym 105 miast przyjęły go w drodze uchwały.

mp/