Wprowadzenie na stałe możliwości udzielania porad za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość oraz rezygnację z obowiązku składania pisemnych oświadczeń o niemożności poniesienia kosztów odpłatnej pomocy zakłada projekt nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej. Nowe przepisy mają m.in. ułatwić dostęp do wyspecjalizowanych doradców.
Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Jak wskazało Ministerstwo Sprawiedliwości proponowane przepisy obejmują wprowadzenie możliwości udzielania porad za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość także poza stanem epidemii lub stanem zagrożenia epidemicznego.
„Wprowadzone na okres epidemii koronawirusa porady zdalne zyskały uznanie wśród beneficjentów. Jednoznacznie opowiadają się oni za ich przywróceniem na stale. Aktualnie takie rozwiązanie przewidziane jest dla ograniczonego kręgu osób (osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową oraz osoby doświadczające trudności w komunikowaniu się – art. 8 ust. 8 ustawy zmienianej), a także dla wszystkich osób uprawnionych jedynie w okresie epidemii, stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu nadzwyczajnego (art. 28a ustawy zmienianej)” – wskazano w ocenie skutków regulacji.
Wyjaśniono, że dzięki nowym przepisom pojawi się możliwość wykorzystania specjalizacji punktów, jaką już przewiduje ustawa, zamiast „ogólnego” doradcy w najbliższym punkcie stacjonarnym.
„Beneficjent będzie miał możliwość dostępu do doradcy wyspecjalizowanego w potrzebnym mu zagadnieniu w innym punkcie” – wskazano w uzasadnieniu.
Jak wynika z projektu, wybór formy pomocy należałby do beneficjenta.
„W proponowanym rozwiązaniu beneficjent pomocy, w momencie zapisu dokonywałby wyboru, czy chce skorzystać z pomocy w punkcie, w bezpośrednim kontakcie z osobą udzielającą pomocy, czy preferuje pomoc zdalną (telefoniczną, za pomocą komunikatorów, Internetu)” – wyjaśniono.
Projektowana ustawa obejmuje również rezygnację z konieczności składania przez osobę uprawnioną oświadczenia, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. W przypadku przedsiębiorców nie będzie też obowiązku składania oświadczeń o niezatrudnianiu pracowników w ciągu ostatniego roku
„Funkcjonujące dotychczas rozwiązanie nie stanowi efektywnego narzędzia weryfikującego, czy o pomoc rzeczywiście ubiega się osoba, której nie stać na uzyskanie komercyjnej pomocy prawnej. Z kolei konieczność składania takiego oświadczenia stanowi często trudną do przezwyciężenia barierę psychiczną dla osób, których sytuacja finansowa nie pozwala na korzystanie z odpłatnej pomocy prawnej, a mimo to odczuwają dyskomfort przy składaniu przedmiotowych oświadczeń. Odformalizowanie procedury ubiegania się o nieodpłatną pomoc powinno jednocześnie przełożyć się na większą liczbę udzielanych porad” – wskazano w uzasadnieniu.
Zgodnie z projektowanymi przepisami latach 2026-2035 maksymalny limit wydatków budżetu państwa wyniesie prawie 1,4 mld zł.
mr/