Zgodnie z wytycznymi MEiN dzieci Ukrainy ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi powinny być objęte specjalistycznym wsparciem z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W przypadku podejrzenia niepełnosprawności dziecka, dyrektor przedszkola lub szkoły powinien poinformować opiekunów o możliwości złożenia pisemnego wniosku do zespołu orzekającego w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej o wydanie orzeczenia, np. o potrzebie kształcenia specjalnego. Wniosek można złożyć w postaci papierowej albo elektronicznej.

Czarnek: 2700 dzieci ukraińskich zapisało się do szkół w Polsce

MEiN zaleca, aby dyrektorzy placówek edukacyjnych udzielali wsparcia rodzicom oraz osobom sprawującym bieżącą pieczę nad dziećmi w zakresie składania wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.  Ministerstwo zwraca również uwagę, by nie obciążać opiekunów koniecznością dostarczenia dokumentów, które nie są niezbędne do przeprowadzenia diagnozy dziecka i wydania orzeczenia. Rekomenduje również skrócenie okresu wydawania orzeczeń.

„Nie wszyscy rodzice i opiekunowie dysponują dokumentacją medyczną dotyczącą stanu zdrowia dziecka. Dlatego też zadaniem lekarza, który wchodzi w skład zespołu orzekającego, powinno być rozstrzygnięcie kwestii medycznych związanych z wydaniem orzeczenia” – czytamy w komunikacie opublikowanym przez wiceminister MEiN Marzenę Machałek. 

Jak zaznacza wiceminister Machałek niektóre z niepełnosprawności, określone w przepisach prawa oświatowego, nie budzą wątpliwości w kwestii wydania orzeczenia np. niesłyszenie, niewidzenie, niepełnosprawność ruchowa lub niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym, znacznym lub głębokim. Ponadto część dzieci posiada dokumenty, które są odpowiednikami orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego i należy je uwzględniać bez konieczności tłumaczenia język polski przez tłumaczy przysięgłych.

MEiN zwraca również uwagę, że przy badaniach diagnostycznych należy uwzględnić odmienność językową i kulturową. W przypadku dzieci, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym należy stosować narzędzia diagnostyczne dostosowane do możliwości językowych tych dzieci, w tym testy niewerbalne oraz nieobciążone kulturowo. W przeprowadzanych badaniach i wywiadach z dziećmi i ich rodzicami wskazane jest korzystanie z pomocy osoby władającej językiem kraju pochodzenia dzieci i uczniów.

Zespół będzie wydawał orzeczenie dla dzieci i uczniów uczęszczających do przedszkoli i szkół, które mają siedzibę na terenie działania poradni. W przypadku dzieci i młodzieży nieuczęszczających jeszcze do przedszkola lub szkoły orzeczenia będą wydawały zespoły działające w poradniach właściwych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. W przypadku szkół i placówek specjalnych warunkiem przyjęcia dziecka jest posiadanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.

Dodatkowe zajęcia specjalistyczne z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej szkoły mogą organizować od 1 marca. Wsparcie obejmuje organizację zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym dla uczniów, u których rozpoznano potrzebę wsparcia psychologiczno-pedagogicznego w tym zakresie. Zajęcia będą finansowane z rezerwy ogólnej subwencji oświatowej, która zostanie powiększona o kwotę 180 mln zł. Podział środków pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego odbędzie się zgodnie z kryteriami podziału rezerwy na rok 2022. W skali całego kraju pozwoli to zrealizować ok. 3 mln dodatkowych godzin zajęć dla uczniów. 

mr