O praktykach przedsiębiorstw energetycznych w związku z wprowadzeniem ustawy o maksymalnych cenach energii mówił we wtorek na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich, sekretarz KWRiST ze strony samorządowej. Ekspert ZMP zwrócił uwagę, że po wprowadzeniu nowych przepisów powszechnym problemem w całej Polsce stało się niezgłaszanie się firm energetycznych do ogłaszanych przez samorządy przetargów na zakup energii elektrycznej.

Ustawa o maksymalnych cenach energii opublikowana (dokument)

„Po prostu nie ma chętnych, a jeżeli są, to niekiedy ich propozycje są kuriozalne” – powiedział Wójcik. Jako przykład podał przetarg ogłoszony przez miasto Łódź, gdzie wśród nienegocjowalnych warunków przedsiębiorstwo energetyczne zaproponowało opłatę handlową od jednego punktu, która miałaby wynosić od 35 do 200 zł. Taką samą propozycję dostał Wrocław, który ma takich punktów ok. 4 tysiące. Oznacza to, że miasto zapłaciłoby 5 mln zł za nie wiadomo co” – tłumaczył Wójcik.

Ekspert ZMP wskazał też na praktyki firm, które celowo opóźniają przyjmowanie oświadczeń samorządów dotyczących korzystania z cen maksymalnych prądu. Zdaniem Wójcika dla przedsiębiorstw jest to „doskonały interes, żeby nie wchodzić w przetargi”. 

„Samorządy, którym kończą się umowy na zakup energii wpadają w tzw. cenę rezerwową, dzięki czemu firmy uzyskają rekompensatę, która jest dwu, a nawet trzykrotnie wyższa, niż przy normalnej cenie” – tłumaczył Wójcik. Jego zdaniem takie praktyki to działanie na szkodę finansów publicznych.

W reakcji na te doniesienia minister klimatu Małgorzata Golińska powiedziała, że „są one niepokojące”.

„Rząd stara się chronić małe i średnie przedsiębiorstwa oraz jednostki samorządu terytorialnego, wdrażając różnego rodzaju przepisy i nie powinno być tak, że realizacja tych przepisów jest w jakikolwiek sposób opóźniona czy wręcz blokowana” – podkreśliła minister.

Z kolei Paweł Pikus, dyrektor Departamentu Elektroenergetyki i Gazu w MKiŚ podkreślił, że „jakiekolwiek dodatkowe opłaty, np. handlowe, które przedsiębiorstwa energetyczne starają się dopisać i obejść cenę maksymalną, uważamy, że jest to całkowite obejście ustawy i jest to bezprawne działanie po stronie firm energetycznych”. 

Zdaniem dyrektora cena całkowita powinna zamykać się w cenie maksymalnej. „Żadne dodatkowe opłaty nie mogą być naliczane powyżej ceny maksymalnej” – zaznaczył Pikus.

Odnosząc się do motywacji przedsiębiorstw do opóźniania odbierania oświadczeń samorządów dotyczących korzystania z maksymalnych cen prądu, dyrektor wyjaśnił, że „rekompensata, którą otrzymają firmy, nie jest zależna od tego, jaką mają cenę w sprzedaży rezerwowej, ponieważ cena jest ustalona w odniesieniu do kosztów bądź do rynku. Niezależnie, czy to jest sprzedaż rezerwowa, czy nie, oni tą energię muszą nabyć do dalszej odsprzedaży, więc tu tej motywacji nie widzimy” – tłumaczył Pikus.

Zgodnie z ustawą o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku w rozliczeniach z odbiorcami użyteczności publicznej i firmami będzie stosowana cena maksymalna na poziomie 785 zł za MWh w odniesieniu do zużycia od 1 grudnia 2022 do 31 grudnia 2023 r. Jeśli umowa sprzedaży prądu została zawarta po 23 lutego br., wówczas w okresie od dnia zawarcia umowy do 30 listopada br. również ma być stosowana cena maksymalna.

Sprzedawcom energii będą przysługiwały rekompensaty za stosowanie w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi maksymalnych cen. Łączny koszt rekompensat ma wynieść 19,7 mld zł.

Ustawa przewiduje, że wytwórcy i sprzedawcy energii elektrycznej będą musieli przekazać odpisy na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny będące nadmiarowym przychodem, według przyjętego w ustawie wzoru. Szczegółowy sposób obliczania limitu ceny na potrzeby kalkulacji kwoty odpisu zostanie ustalony w rozporządzeniu rządu. Obowiązek wpłat na Fundusz obejmie okres od 1 grudnia 2022 r. do 31 czerwca 2023.

mp/