Wzrost subwencji ogólnej, wstrzymanie wpłat na tzw. janosikowe i rezygnacja z sankcji budżetowych – m.in. o takie rozwiązania apelują do rządu prezydenci dwunastu największych polskich miast.
Unia Metropolii Polskich (UMP) zwróciła się do premiera o szybkie działania, które pozwolą zapobiec kryzysowi gospodarczemu i finansowemu grożącemu samorządom w związku z pandemią COVID-19.
„Apelujemy do rządu o podjęcie jak najszybszych i jak najlepszych działań, które pozwolą zapobiec kryzysowi gospodarczemu i finansowemu, jaki grozi jednostkom samorządu terytorialnego, a który może w efekcie doprowadzić do utraty możliwości realizacji przez gminy, miasta, powiaty czy samorządy województw zadań i usług na rzecz mieszkańców” – piszą do Mateusza Morawieckiego prezydenci Białegostoku, Bydgoszczy, Gdańska, Katowic, Krakowa, Lublina, Łodzi, Poznania, Rzeszowa Szczecina, Warszawy i Wrocławia.
Jak podkreślają, bez współpracy władz centralnych i jednostek samorządu terytorialnego nie uda się skutecznie przeciwdziałać skutkom tego kryzysu.
Dlatego wnoszą o wsparcie samorządów poprzez wzrost subwencji ogólnej w celu zrekompensowania spadków dochodów związanych z pandemią COVID-19, zawieszenie wpłaty „janosika” przez samorządy do końca roku 2021 oraz wykreślenie sankcji z art. 242 i 243 ustawy o finansach publicznych (dotyczących uchwalania budżetów i sprawozdań).
Wśród propozycji znalazło się także „wprowadzenie rekompensaty wszędzie tam, gdzie koszty gospodarowania odpadami są wyższe niż maksymalny, ustawowy poziom opłat (ewentualnie apelujemy o podniesienie maksymalnych stawek)”.
Ponadto zdaniem prezydentów uruchomienie dodatkowych, dedykowanych dla jednostek samorządu terytorialnego środków finansowych, pochodzących zarówno z budżetu centralnego jak i ze źródeł zewnętrznych (środki pomocowe UE) pozwoli, przynajmniej w części, zniwelować przewidywane problemy.
„Proponujemy także, aby podział pomocy odbywał się na zasadach uwzględniających obciążenia, jakie poszczególne jednostki samorządu terytorialnego ponoszą w związku z walką z wirusem COVID-19; liczbę ludności oraz liczbę podmiotów gospodarczych na danym terenie” – podkreślają samorządowcy.
W liście do premiera zwracają uwagę, że miasta ponoszą wysokie koszty ekonomiczne i społeczne związane z przeciwdziałaniem rozprzestrzenianiu się koronawirusa.
„Skutki te, w połączeniu z już i tak trudną sytuacją finansową samorządów, mogą doprowadzić do utraty płynności finansowej. Stan zagrożenia epidemicznego będzie miał też wpływ na wysokość i ściągalność dwóch największych źródeł dochodów – podatków dochodowych (PIT i CIT) oraz podatków i opłat lokalnych" – podkreślają.
Jak wyliczają, w 12 największych miastach mieszka ponad 6,7 mln mieszkańców (niemal 18 proc. całej populacji), odpowiadających za 32 proc. całkowitego PKB. Po uwzględnieniu także obszarów metropolitalnych jest to 16,1 miliona osób (42 proc. ludności kraju), które wytwarzają aż 55 proc. całkowitego PKB Polski.
We wtorek list do premiera wystosował Związek Miast Polskich, który wniósł m.in. o objęcie wsparciem przedsiębiorstw komunalnych, rozwiązanie kwestii opóźnień w płatności podatków, zmianę warunków programów rozwojowych oraz rezygnację z nowych obciążeń dla samorządów. Z podobnym apelem zwrócili się do rządu także samorządowcy z Wielkopolski.
aba/