Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 29 kwietnia 2021 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym wprowadza wiele zmian dla przedsiębiorstw kolejowych w zakresie obsługi podróżnych. Dodatkowe obowiązki powierzono nie tylko pasażerskim przewoźnikom kolejowym, lecz także zarządcom infrastruktury, zarządcom dworców, sprzedawcom biletów oraz operatorom turystycznym.

Najważniejsze zmiany wprowadzane przez unijne rozporządzenie dotyczą m.in. doprecyzowania zasad odpowiedzialności przewoźników kolejowych oraz możliwości jej wyłączenia w związku z opóźnieniami pociągów oraz utratą lub odwołaniem połączeń; skrócenia okresu, w którym powinno nastąpić zgłoszenie potrzeby asysty dla osoby z niepełnosprawnością oraz wprowadzenia obowiązkowych szkoleń dla personelu kolejowego dotyczących obsługi osób z niepełnosprawnością; zasad sprzedaży wspólnych biletów oraz odpowiedzialności przedsiębiorstw kolejowych w związku z ich honorowaniem; przewozu rowerów oraz praw pasażerów w razie wypadku, który miał miejsce podczas korzystania z usług kolejowych.

Kolej dostępna dla osób z niepełnosprawnościami

Od 7 czerwca czas wymagany do zgłoszenia potrzeby uzyskania pomocy lub asysty w podróży przez osoby z niepełnosprawnością skraca się z 48 do 24 godzin przed wyjazdem. Jednocześnie państwa członkowskie UE mogą wydłużyć taki czas do maksymalnie 36 godzin przed odjazdem pociągu. Okres przejściowy, w którym możliwe będzie stosowanie wydłużonego czasu zgłoszenia asysty, potrwa maksymalnie do 30 czerwca 2026 roku.

„Polska nie zdecydowała się na taki okres przejściowy, co oznacza przyjęcie rozwiązania bardziej korzystnego dla tej grupy podróżnych” – zaznaczył UTK.

Kolejną zmianą w zakresie prawnych wymagań dotyczących dostępności transportu kolejowego jest także wprowadzenie obowiązku szkoleń pracowników przedsiębiorstw kolejowych w zakresie obsługi oraz komunikacji z osobami z niepełnosprawnością.

Wspólny bilet na przejazdy pociągami różnych przewoźników

Unijne rozporządzenie nakłada także na przedsiębiorstwa kolejowe obowiązek oferowania na swoje połączenia biletów bezpośrednich na podróże z przesiadkami obejmujących połączenia więcej niż jednego przewoźnika.

Miejsca na przewóz rowerów w pociągu

Zgodnie z nowymi przepisami, przewoźnik, który zamawia nowy tabor albo zleca modernizację starego, ma obowiązek zapewnienia w nim miejsc do przewozu rowerów - każdy taki pociąg powinien mieć minimum 4 miejsca do przewozu rowerów. Dla pociągów miejskich, podmiejskich, regionalnych i międzynarodowych usług kolejowych te przepisy zaczną obowiązywać od 7 czerwca 2025 r.

Siła wyższa i opóźnienie pociągu

Nowe unijne rozporządzenie mówi, że przewoźnicy kolejowi (w Polsce dotyczy to tylko połączeń dalekobieżnych) nadal są zobowiązani są do wypłaty rekompensaty w wysokości jednej czwartej ceny biletu w przypadku opóźnienia 60-119 min i połowy ceny biletu w przypadku opóźnienia pociągu o 2 godziny i więcej.

Nowelizacja umożliwia przewoźnikowi niewypłacenie odszkodowania, jeśli opóźnienie spowodowane jest tzw. siłą wyższą, wyłączną winą podróżnego lub osoby trzeciej, np. klęską żywiołową czy wypadkiem z udziałem osoby postronnej.

Prezes Urzędu Transportu Kolejowego sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów wchodzącego w życie rozporządzenia, dlatego w ramach Akademii Bezpieczeństwa Kolejowego, zorganizował szkolenia poświęcone nowym regulacjom. W ramach nadzoru nad przestrzeganiem praw pasażerów prezes UTK będzie weryfikował dostosowanie się przewoźników do zmian, w tym aktualizacji informacji dla podróżnych na ich stronach internetowych, w pociągach oraz na stacjach.

rkj/