Od dziś uchodźcy z Ukrainy mogą uzyskać numer PESEL, który umożliwi im skorzystanie ze świadczeń społecznych. Obsługę zapewniają wszystkie urzędy miast i gmin, choć największym zainteresowaniem cieszą się te w większych miejscowościach. Dlatego w Warszawie, Krakowie, Opolu czy Bydgoszczy powstały dodatkowe centra obsługi uchodźców.

W Białymstoku w ramach testu systemu i szkoleń urzędników pierwsze numery  PESEL nadano już w poniedziałek i wtorek. Dyrektor departamentu obsługi mieszkańców w magistracie Krzysztof Chojnowski poinformował, że nie ma problemów technicznych z obsługą systemu. Zdarzają się problemy z tłumaczeniami, z zapisem z cyrylicy, ale urzędnicy sobie z tym radzą. Wiceprezydent Białegostoku Przemysław Tuchliński zaapelował do mieszkańców miasta o wyrozumiałość i cierpliwość w związku z nowymi zadaniami urzędu, bo np. może się wydłużyć czas obsługi i kolejka w innych sprawach.

PESEL dla uchodźców - pakiet pomocnych dokumentów

W Warszawie na Stadionie Narodowym powstał masowy punkt obsługi zorganizowany przez rząd i samorząd warszawski. Niezależnie od tego uchodźcy obsługiwani są również w urzędach dzielnic. Do urzędu w Śródmieściu przed południem zarejestrowano kilkanaście osób. Jak poinformował rzecznik dzielnicy Paweł Siedlecki obsługa każdej z nich trwała około 30 minut.

Kompleksowy punkt obsługi uchodźców powstał w TAURON Arenie Kraków. Punkt będzie czynny od poniedziałku do soboty, od godz. 8.00 do 20.00. Znajduje się tam również stanowisko Grodzkiego Urzędu Pracy, z ofertami dla uchodźców z Ukrainy,  punkt Krakowskiego Centrum Świadczeń, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z informacjami na temat świadczeń, punkt informacji o systemie edukacji oraz punkt szczepień.

W Gdańsku do obsługi uchodźców uruchomiono punkty w Zespole Obsługi Mieszkańców nr 4 przy ul. Wilanowskiej 2 oraz w Gdańskim Centrum Świadczeń przy ul. Kartuskiej 32/34. Przed drugim punktem od godziny 7 tworzyła się kolejka chętnych do złożenia wniosku.

„W tej chwili mamy kilkaset osób. Obsługa jednego petenta trwa ok. 45 minut. To się wiąże ze skanowaniem zdjęcia, podpisów i pobraniem odcisków palców od każdej osoby, która ukończyła 12. rok życia. Do tego dochodzi jeszcze transliteracja z cyrylicy na alfabet łaciński. To jest dodatkowy czas" - powiedział dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich UM w Gdańsku Tomasz Filipowicz.

Do tej pory w Gdańsku wykorzystywano 30 komputerów do obsługi mieszkańców, którzy chcieli wyrobić dowód osobisty. Ten sprzęt trzeba było podzielić. Połowa komputerów w środę trafiła do dwóch stanowisk obsługujących uchodźców z Ukrainy. Jak podkreśla Filipowicz w tej sytuacji urząd jest w stanie nadawać 200 numerów PESEL każdego dnia.

W Poznaniu zainteresowanych uzyskaniem numeru PESEL obsługuje 10 stanowisk, w kolejnych dniach ta liczba będzie rosnąć do 30 stanowisk. „Wczoraj w ciągu trzech godzin wizytę umówiło przez system rezerwacyjny ok. 1,3 tys. osób. W Poznaniu zorganizowaliśmy całą procedurę w ten sposób, że każda osoba musi zarezerwować termin wizyty. To daje jej możliwość zrobienia bezpłatnego zdjęcia w jednym z pobliskich zakładów fotograficznych. Apelujemy o to, by osoby przychodziły z wypełnionymi wnioskami i pamiętały o zdjęciach" – powiedział dyrektor wydziału spraw obywatelskich i uprawnień komunikacyjnych poznańskiego magistratu Bartosz Pelczarski.

W Szczecinie kolejka zaczęła tworzyć się już w nocy. Na pół godziny przed otwarciem urzędu ogonek sięgał już 200 metrów. Do czekających wyszli urzędnicy magistratu, rozdając formularze i długopisy osobom, które nie wypełniły jeszcze wniosków. W poruszaniu się po urzędzie i w wypełnieniu wniosku pomagają tłumacze ukraińskiego. Numery PESEL, zgodnie z zapisami ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, są nadawane w  Wydziale Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta przy pl. Armii Krajowej 1 i w filii urzędu na prawobrzeżu, przy ul. Rydla 39/40.

W Olsztynie po niespełna godzinie wydano numery do ich obsługi na cały tydzień. Ukraińcy obsługiwani są tylko przy dwóch stanowiskach, bo nie dotarły urządzenia do przyjmowania wszystkich danych.„Przyjmujemy uchodźców tylko na dwóch stanowiskach obsługi, ponieważ nie dotarł do nas sprzęt z MSWiA potrzebny do pobierania danych od osoby, której ma być nadany numer PESEL”- poinformowała rzecznik prasowa ratusza Marta Bartoszewicz.

W Łodzi nadawanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy odbywa się w punkcie obsługi urzędu miasta przy ul. Krzemienieckiej. Jak przekazał rzecznik prasowy prezydent Łodzi Marcin Masłowski „do budynku urzędu będą mogły wejść wyłącznie osoby zachowujące środki ostrożności wynikające z Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów z wystąpieniem stanu epidemii. Ze względu na podpisywanie dokumentów urzędowych, oprócz maseczki, zaleca się również posiadanie rękawiczek oraz własnego długopisu".  

Kielecki magistrat uruchomił dwa punkty rejestracji obywateli Ukrainy i nadawania im numerów PESEL. W każdym jest tłumacz oraz fotograf. Wiceprezydent miasta Agata Wojda zapewniła, że miasto jest przygotowane do rozpoczęcia procesu rejestracji obywateli Ukrainy i nadawania numer PESEL. „Tak naprawdę to pierwsza operacja, która pozwoli nam w sposób precyzyjny odpowiedzieć, ilu obywateli Ukrainy przybywa na terenie naszego kraju i waszych miastach i gminach” – zaznaczyła Wojda. 

W Opolu od kilku dni działa Centrum Integracji Cudzoziemców otwarte przez Wojewódzki Urząd Pracy we współpracy z Urzędem Marszałkowskim i innymi samorządami. „To miejsce, w którym wszyscy legalnie przebywający u nas obywatele spoza Unii Europejskiej i właśnie uchodźcy wojenni z Ukrainy mogą uzyskać pomoc. To m.in. pomoc psychologiczna, dostęp do kursów języka polskiego, pomoc w załatwianiu formalności – powiedziała wicemarszałek Zuzanna Donath-Kasiura. 

Otwarcie Centrum nie uchroniło przed tworzeniem się kolejek do opolskiego ratusza. Krótko po godzinie ósmej rano przed opolskim ratuszem, gdzie można otrzymać polski numer PESEL, ustawiła się kilkudziesięciometrowa kolejka uchodźców z Ukrainy. Pojawiły się też problemy z rejestracją uchodźców, którzy do Polski przyjechali przez Słowację, ponieważ ustawa wskazuje wprost, że regulacje dotyczą uchodźców, którzy bezpośrednio przekroczyli polsko-ukraińską granicę.

W Miejskim Centrum Pomocy dla Uchodźców w Bydgoszczy obowiązuje wcześniejsze umówienie się na konkretny termin. Można się umówić online lub za pośrednictwem infolinii. Centrum jest czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 7.30-20.30, w soboty w godzinach 7.30-15.30. Na miejscu są obecni tłumacze języka ukraińskiego i wolontariusze. Czynny jest też punkt fotograficzny, gdzie za darmo wykonywane są zdjęcia konieczne do wniosku o nadanie PESEL.

 „Mamy jedynie siedem stanowisk rejestracji uchodźców związanych nadaniem numeru PESEL. Nie dysponujemy większą liczbą skanerów odcisków. Pięć skanerów wzięliśmy z punktów wydawania dowodów osobistych, a dwa mieliśmy w rezerwie. W kraju nie można dostać tych urządzeń, rząd deklaruje, że otrzymamy je za dwa, trzy tygodnie” - powiedział prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski.

Wcześniej na wizytę w urzędzie należy umówić się również w gminie Dobrzeń Wielki w Płocku, czy w Zakopanem.  W Mławie uchodźcy z Ukrainy, którzy wcześniej się zarejestrowali, otrzymują informacje o wyznaczonym terminie wizyty. Przygotowano dla nich także darmowe kupony do fotografów. Zapisy wprowadził też Dobrzeń Wielki, żeby nie blokować pracy całego urzędu.

„Na każdego potrzeba około pół godziny, a wydolność systemu jest taka, a nie inna. Nie możemy też dopuścić do tego, żeby osoby ubiegające się o PESEL zablokowały pozostałą pracę urzędu. Dlatego wprowadziliśmy zapisy na konkretne dni i godziny" - powiedział PAP Piotr Szlapa, wójt gminy Dobrzeń Wielki.

Wójt gminy Lubrza Mariusz Kozaczek także wskazywał na problemy z systemem rejestracji cudzoziemców. „Na początku dnia pojawiło się kilkanaście osób zainteresowanych otrzymaniem numeru PESEL. Pomagaliśmy im, jak się dało, jednak najwęższym gardłem okazał się system pobierania odcisków palców. Prosiliśmy wszystkich, żeby przyszli za kilka godzin, może po pierwszym natłoku interesantów łącza będą mniej obciążone i załatwianie spraw będzie szło nieco sprawniej” - powiedział Kozaczek.

Urząd Miasta Płocka przedłużył dla uchodźców z Ukrainy godziny pracy punktu przyjmującego wnioski o nadanie numeru PESEL. Uruchomiono też specjalną infolinię umożliwiającą rezerwację terminu wizyty. „Obsługujemy na bieżąco osoby, które wcześniej zapisały się do złożenia wniosku o nadanie numer PESEL, korzystając przy tym z telefonicznej infolinii. Jeżeli dziś w punkcie zjawił się ktoś bez wcześniejszego umówienia wizyty, to jest zapisywany na konkretny termin” – powiedziała w środę PAP Alina Boczkowska z urzędu miasta. Dodała, że obsługa uchodźców z Ukrainy przebiega sprawnie, chociaż zdarzają się kłopoty z pracą systemu, który się zawiesza.

W Piotrkowie Trybunalskim wniosek o nadanie numeru PESEL można złożyć również w Humanitarnym Centrum dla Uchodźców, który obsługiwał będzie wyłącznie osoby przebywające na terenie centrum. Pozostali obywatele Ukrainy mogą składać wnioski w urzędzie miasta.

W Katowicach obywatele Ukrainy wniosek będą mogli złożyć w Biurze Obsługi Mieszkańców lub specjalnie przystosowanym do tego celu Punkcie przy ul. Pocztowej 5. Punkty będą działały w standardowych godzinach pracy Urzędu. W razie konieczności godziny funkcjonowania punktów zostaną wydłużone. Dodatkowo Biuro Obsługi Mieszkańców będzie działało w najbliższą sobotę i w niedzielę, w godzinach 9.00-13.00. Sandra Hajduk z Wydziału Komunikacji Społecznej apeluje też do mieszkańców Katowic, by w najbliższych dniach załatwiali urzędowe sprawy online.

Urząd Miasta Sopotu uruchomił Salę Obsługi Mieszkańców, która działa w dawnej sali gimnastycznej Zespołu Szkół Handlowych. W budynku położonym naprzeciwko Urzędu Miasta swoją nową siedzibę znalazł Wydział Obywatelski. Tam mogą zgłaszać się uchodźcy z Ukrainy z wnioskiem o nadanie numeru PESEL

Numer PESEL może otrzymać każdy obywatel Ukrainy, który przybył po 24 lutego 2022 r. do Polski bezpośrednio z Ukrainy, w związku z działaniami wojennymi, i złoży wniosek do dowolnego urzędu gminy. We wniosku trzeba podać takie dane jak: imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, kraj urodzenia i obywatelstwo, data wjazdu do Polski oraz ukraiński numer ewidencyjny jeśli dana osoba go posiada. Osoby, które chcą uzyskać także profil zaufany, dodatkowo zobligowane są do podania adresu e-mail i polskiego numeru telefonu.

mr