Tzw. misja „Miasta” otrzyma 360 mln euro ze środków programu „Horyzont Europa” na lata 2022–23, aby zainicjować ścieżki innowacji prowadzące do neutralności klimatycznej do 2030 roku. Jak argumentuje KE, działania w zakresie badań naukowych i innowacji będą dotyczyć czystej mobilności, efektywności energetycznej i ekologicznego planowania przestrzeni miejskiej. Umożliwią też wspólne inicjatywy i zacieśnianie współpracy, tworząc synergie z innymi programami unijnymi.

Korzyści dla miast obejmą dostosowane do potrzeb doradztwo i pomoc ze strony specjalnej platformy misji prowadzonej przez NetZeroCities, dodatkowe możliwości korzystania z funduszy i finansowania oraz możliwość przyłączenia się do szeroko zakrojonych działań innowacyjnych i projektów pilotażowych. Misja zapewni również możliwości tworzenia sieci kontaktów, wymianę najlepszych praktyk między miastami oraz wsparcie na rzecz zaangażowania obywateli w działania na rzecz klimatu.

100 miast wybrano spośród wszystkich 27 państw członkowskich, przy czym dodatkowe 12 miast znajduje się w państwach stowarzyszonych z unijnym programem w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” bądź będących w trakcie procesu stowarzyszenia z tym programem.

KE przypomina, że na obszarach miejskich mieszka 75 proc. obywateli UE. W skali globalnej obszary miejskie zużywają 65 proc. energii na świecie, co odpowiada za ponad 70 proc. światowych emisji CO2. Ważne jest zatem, aby miasta działały jako ekosystemy eksperymentów i innowacji, by pomóc wszystkim innym obszarom w transformacji w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Komisja zwróci się do 100 wybranych miast o opracowanie umów w sprawie miasta neutralnego dla klimatu, które będą obejmować ogólny plan neutralności klimatycznej we wszystkich sektorach, takich jak energetyka, budownictwo, gospodarowanie odpadami i transport, wraz z powiązanymi planami inwestycyjnymi. W proces ten zaangażowani zostaną obywatele, organizacje badawcze i sektor prywatny. Jasne i wymierne zobowiązania podjęte przez miasta w ramach umów w sprawie miasta neutralnego dla klimatu umożliwią współpracę z UE, władzami krajowymi i regionalnymi – a przede wszystkim z własnymi obywatelami – w celu osiągnięcia tego ambitnego celu.

Do programu zgłosiło się 377 miast. Każde zgłoszenie zostało ocenione przez niezależnych ekspertów. Następnie KE zastosowała dodatkowe kryteria w celu zapewnienia równowagi geograficznej i zróżnicowania miast pod względem wielkości, oddziaływania i innowacyjnych pomysłów przystąpieniem do misji. Dla tych miast, które nie znalazły się wśród wybranej setki, Komisja zaoferowała wsparcie za pośrednictwem platformy dotyczącej misji oraz poprzez możliwości finansowania w ramach programu „Horyzont Europa”.

woj/