Prawa miejskie to jest powód do dumy, ale to także jest zobowiązanie. Chciałbym, żeby nadanie praw miejskich nie było tylko zwykłym aktem administracyjnym, ale żeby stało się faktycznie impulsem do rozwoju - powiedział w czwartek premier Mateusz Morawiecki podczas uroczystości nadania praw miejskich 15 miejscowościom.
„Dziś bardzo często młodzi ludzie wiążą z miastami swoją przyszłość. Wiemy, że często wyjeżdżają do miast, chcemy żeby też wracali do swoich miejscowości, ale zdajemy sobie sprawę z tego, że w kontekście np. studiowania, miasta cały czas przyciągają” - powiedział premier. Zaznaczył, że warto pamiętać, że mapa polskich miast nie kończy się na dużych miastach, ale „że to 979 miejscowości”.
Od 1 stycznia na mapie Polski przybędzie 15 miast. „12 z nich odzyskuje prawa miejskie utracone bardzo często jeszcze po Powstaniu Styczniowym, w zaborze rosyjskim. Dla tych 12 miast, 1 stycznia jest dniem sprawiedliwości dziejowej, ale mam nadzieję, że dla wszystkich 15 miast, od 1 stycznia historia zacznie się od nowa i przyspieszy wraz z tym nowym aktem” - podkreślił
Zaznaczył, że sercem każdego miasta są ludzie. „I to właśnie ludzie będą, przede wszystkim, kształtować losy miejscowości” - dodał.
„Prawa miejskie to jest powód do dumy, ale to także jest zobowiązanie. Chciałbym, żeby nadanie praw miejskich nie było tylko zwykłym aktem administracyjnym, ale żeby stało się faktycznie impulsem do rozwoju. Bo nowe miasto powinno przyciągać nowych inwestorów, nowych przedsiębiorców, tworzyć nowe miejsca pracy” - podkreślił.
„Głęboko wierzę w zrównoważony rozwój Polski we wszystkich zakamarkach. W rozwój, który się uzupełnia. Miasta i tereny wiejskie muszą się w tym rozwoju uzupełniać i to robią. Chodzi o harmonię rozwoju, aby w ramach tej współpracy pomiędzy miastem a wsią, tworzyć najlepszy ekosystem, środowisko do harmonijnego rozwoju” - dodał.
Jak podała Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, 1 stycznia status miasta uzyska piętnaście miejscowości - po cztery w województwach łódzkim i mazowieckim, po dwa w świętokrzyskim i małopolskim, a po jednym w wielkopolskim, dolnośląskim i śląskim. Łącznie w Polsce będzie 979 miast.
Miękinia (powiat średzki, województwo dolnośląskie) – pierwsze zapisy o miejscowości pochodzą już z 1305 r. Posiada budynki wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków. Znana jest także z winiarstwa;
Jeżów (powiat brzeziński, województwo łódzkie) – w latach 1334-1870 był miastem zakonu benedyktynów, aż do czasu likwidacji zakonu przez Prusy. Pierwsze wzmianki o Jeżowie pochodzą już z 1138 r. Najważniejszym zabytkiem jest zespół klasztorny benedyktynów z zabudowaniami z XVI-XX w. oraz kościołem klasztornym pw. św. Andrzeja, którego początki sięgają XII w.;
Dąbrowice (powiat kutnowski, województwo łódzkie) – pierwotnie miejscowość uzyskała lokację przed 1455 r. Została zdegradowana w 1870 r. przez carat w związku z powstaniem styczniowym. W miejscowości znajduje się m.in. Stary Rynek otoczony zabudową drewnianą z II poł. XIX w. oraz neorenesansowy ratusz miejski z I połowy XIX w.;
Rozprza (powiat piotrkowski, województwo łódzkie) – w 2015 r. obchodziła 950-lecie istnienia. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi już z 1065 r. z dokumentu wystawionego przez księcia Bolesława Szczodrego. Do zabytków można zaliczyć m.in. XVIII w. kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Na terenie gminy znajdują się również bunkry z II wojny światowej;
Ujazd (powiat tomaszowski, województwo łódzkie) – był miastem w latach 1428-1870. Pierwsze źródła mówiące o miejscowości jako włości rycerskiej pochodzą z 1283 r. Przywilej lokacyjny miasta wydał król Władysław Jagiełło. W Ujeździe znajduje się pałac Ostrowskiego z 14 ha parkiem z 1812 r.;
Książ Wielki (powiat miechowski, województwo małopolskie) – miał potwierdzone prawa miejskie przez Królową Jadwigę w 1385 r. Jednak prawdopodobnie przywilej lokacyjny był uzyskany jeszcze przed 1381 r. Pierwsze wzmianki o Książu Wielkim znajdują się w zapiskach klasztoru Cystersów z 1120 r. Wśród zabytków znajdują się m.in. kościół pw. Św. Wojciecha oraz kościół pw. Św. Ducha, oba z XIV w.;
Czarny Dunajec (powiat nowotarski, województwo małopolskie) – w 2016 r. w miejscowości nadany został statut dla Obszaru Ochrony Uzdrowiskowej Czarny Dunajec. Przez 8 lat w okresie międzywojennym (1925-1933) Czarny Dunajec był gminą miejską, ale w wyniku zmiany ustroju samorządu terytorialnego z 1933 r. utracił te prawa. W miejscowości znajduje się Cmentarz Żydowski z XIX w. Na terenie miejscowości znajduje się także polodowcowe torfowisko Baligówka, z którego jeszcze w połowie XX w. wydobywano torf na skalę przemysłową. Obecnie znajduje się pod ochroną w ramach programu Natura 2000;
Latowicz (powiat miński, województwo mazowieckie) – prawa miejskie uzyskał w 1423 r. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiły się już w XIII w. W czasach swojej świetności miasto było uposażeniami polskich królowych, jak Bona czy Anna Jagiellonka. Miejscowość posiada zabytkowy kościół pw. św. Walentego wybudowany na początku XX w.;
Bodzanów (powiat płocki, województwo mazowieckie) – posiadał prawa miejskie od 1351 r. Miejscowość słynie z Jarmarku Norbertańskiego, odtworzonego w 2005 r. na wzór średniowiecznych jarmarków w Bodzanowie organizowanych od 1415 r. W czasie jarmarku odbywają się pokazy np. tańców ludowych oraz warsztaty takich zawodów jak np. garncarstwa;
Jastrząb (powiat szydłowiecki, województwo mazowieckie) – obchodził w 2022 r. 600-lecie istnienia. Wśród zabytków Jastrzębia można wymienić kościół pw. św. Jana Chrzciciela z początku XX w. oraz znajdujący się w nim malowany na desce obraz Matki Bożej bolesnej z przełomu XVI i XVII w.;
Jadów (powiat wołomiński, województwo mazowieckie) – był miastem w latach 1823-1869. Charakterystycznym punktem Jadowa jest rynek będący jednym z największych w okolicy, Muzeum Rodu Jadów, a także murowany kościół Sanktuarium Świętego Krzyża z lat 1882-1886;
Włodowice (powiat zawierciański, województwo śląskie) – jego centrum stanowi zrewitalizowany w ostatnich latach rynek z wmurowaną płytą herbową, który jest głównym placem w gminie. Główną atrakcją turystyczną tego miejsca są ruiny pałacu wybudowanego w latach 1669-1681;
Łopuszno (powiat kielecki, województwo świętokrzyskie) – od 41 lat odbywają się tam Międzynarodowe Plenery Malarskie. Wizytówką Łopuszna jest okazały zabytkowy pałac z przełomu XIX i XX wieku wzniesiony według projektu Władysława Marconiego, niegdyś rezydencja rodowa Dobieckich – właścicieli Łopuszna;
Piekoszów (powiat kielecki, województwo świętokrzyskie) – ważnym aspektem jest bliskość do Kielc, z czym wiąże się skoncentrowanie zabudowy przy drogach krajowych. W miejscowości praktycznie zanikła działalność rolnicza, mieszkańcy znajdują zatrudnienie w Piekoszowie oraz niedaleko położonych Kielcach;
Miasteczko Krajeńskie (powiat pilski, województwo wielkopolskie) – centrum stanowi tam Plac Wolności z zabudową tworzącą ciągi historycznej architektury. Dominantę architektoniczną i wysokościową miejscowości stanowi kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego usytuowany na zboczu wzgórza, wzniesiony w latach 1898-1899.
mas/ agzi/ mr/