Dwukadencyjność wójta, burmistrza i prezydenta, połączoną z wydłużeniem jednej kadencji do 5 lat, wprowadzono ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Zmiana obowiązuje od kadencji 2018-2023. Oznacza to, że dla wójtow i burmistrzów, którzy uzyskali reelekcję w kwietniowych wyborach, kadencja 2024-2028 jest ostatnią na tym stanowisku.   

Zdaniem otwockich radnych takie zapisy ustawy są sprzeczne z konstytucją, w której nie ma przepisów odnośnie uregulowania kadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, bądź narzucenia jakichkolwiek ograniczeń w tym zakresie. Ich zdaniem wprowadzenie dwukadencyjności jest ograniczeniem prawa wyborczego i jest niezgodne z zasadą swobody wyboru i prawa obywateli do kandydowania oraz wyboru przedstawicieli do organów władzy publicznej (art. 169 Konstytucji RP).

W ocenie radnych, "analizując zapisy Konstytucji RP brak jest podstaw do możliwości wprowadzenia w drodze ustawy dwukadencyjności urzędu włodarza gminy".

Otwoccy samorządowcy powołali się też na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 1998 roku, w którym wskazano, że prawa wyborczego - biernego i czynnego - może zostać pozbawiona osoba z polskim obywatelstwem tylko w przypadku prawomocnego wyroku sądu. 

"Zdaniem więc Trybunału Konstytucyjnego, obowiązująca konstytucja wylicza wyczerpująco kategorie osób, którym nie przysługuje prawo udziału w referendum oraz prawo wyborcze (art. 62 Konstytucji) - czytamy w uzasadnieniu.

"Wprowadzenie dwukadencyjności urzędu władzy wykonawczej w jednostce samorządu terytorialnego, niewątpliwie może być złamaniem zasady określonej w art. 2 Konstytucji, tj. zasady demokratycznego państwa prawnego" - wskazano w uzasadnieniu wniosku.

Wprowadzona w 2018 dwukadencyjność uzasadniana była wykluczeniem zjawisk niepożądanych, jak powiązania korupcjogenne czy powstawanie grup interesów. Ponadto wskazywano wówczas, że limit sprawowania mandatu wójta, burmistrza lub prezydenta miasta ma na celu pobudzić organy wykonawcze do intensyfikacji pra i nadawanie nowych impulsów do rozwoju gmin i miast. 

mk/ mp/