Do RIO w Łodzi zwrócił się wiceprezydent jednego z miast w woj. łódzkim z prośbą o wyjaśnienie, czy ustalając wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych podmiotów leczniczych działających w formie jednostki budżetowej, należy stosować przepisy ustawy o działalności leczniczej oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie warunków wynagradzania za pracę pracowników podmiotów leczniczych działających w formie jednostki budżetowej, czy przepisy ustawy o pracownikach samorządowych i rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. 

W obszernych wyjaśnieniach RIO przypomniała, że podstawą prawną funkcjonowania wszystkich podmiotów leczniczych jest ustawa o działalności leczniczej. Regulacja określa też zasady prowadzenia działalności leczniczej formie jednostki budżetowej prowadzonej przez JST, a także zasady ustalania wynagradzania pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych działających w formie jednostek budżetowych. 

Jednocześnie RIO wskazała, że na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 88 ust. 9 ustawy o podmiotach leczniczych zostało wydane rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę pracowników podmiotów leczniczych działających w formie jednostki budżetowej, które m.in. określa kwoty wynagrodzenia zasadniczego i tabele zaszeregowania pracowników oraz warunki ustalania i wypłacania innych składników wynagrodzenia pracowników podmiotów leczniczych działających w formie jednostki budżetowej. 

Izba zauważyła, że przepis art. 88 ust. 8 ustawy, na tle którego powstała wątpliwość, jakie przepisy stosować do ustalania wynagradzania pracowników podmiotu leczniczych w formie jednostki budżetowej utworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego stanowi, że „Przepisów ust. 1-7 nie stosuje się, jeżeli przepisy odrębne stanowią inaczej". 

Zdaniem RIO należy więc rozważyć, czy przepisy o wynagradzaniu pracowników samorządowych są przepisami odrębnymi, o których mowa w ww. ust. 8 art. 88 ustawy. Izba zauważa, że w ustawie o działalności leczniczej ustawodawca wprowadził m.in. jednolite zasady wynagradzania pracowników zatrudnionych zarówno w państwowych jak i samorządowych podmiotach leczniczych działających w formie jednostek budżetowych. Ustawodawca wydzielił z pracowników zatrudnionych w państwowych oraz w samorządowych jednostkach budżetowych zidentyfikowaną grupę pracowników zatrudnionych w leczniczych jednostkach budżetowych i ustalił dla nich, niezależnie od podmiotu, który utworzył podmiot leczniczy, takie same zasady wynagradzania. 

W wyjaśnieniach wskazano, że przepis ust. 8 został usytuowany w art. 88 ustawy, który reguluje zasady wynagradzania pracowników w leczniczych jednostkach budżetowych. Dlatego, zdaniem RIO, stosując wykładnię systemową, przepisami odrębnymi w zakresie wynagradzania pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych działających w formie budżetowej w stosunku do przepisów ustawy o działalności leczniczej i rozporządzenia Ministra Zdrowia będą tylko te przepisy, które w innych ustawach, przepisach wykonawczych, bądź postanowieniach układów zbiorowych pracy będą dla tej grupy pracowników (zatrudnionych w leczniczych jednostkach budżetowych) ustalały odrębne zasady wynagradzania. 

W ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych w art. 3. ustawodawca wyłączył stosowanie przepisów ustawy o pracownikach samorządowych do pracowników zatrudnionych m.in. w samorządowych jednostkach budżetowych, których status prawny określają odrębne przepisy. Status prawny pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych w formie jednostki budżetowej regulują przepisy odrębne, tj. przede wszystkim ustawa o działalności leczniczej oraz przepisy szczególne dla danej grupy zawodowej, przykładowo ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i polotnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 479 ze zm), ustawa z 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty (Dz U. z 2021 r. poz. 553 e zm., ustawa z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty ( Dz. U. z 2021, poz. 790 ze zm.). 

„Mając na uwadze odrębną regulację prawną pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych w formie jednostki budżetowej oraz wyłączenie ustawowe w art. 3 ustawy o pracownikach samorządowych, w ocenie Izby, nie mają zastosowania do pracowników zatrudnionych w samorządowych podmiotach leczniczych w formie jednostki budżetowej przepisy ustawy o pracownikach samorządowych oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 2018 roku w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, wydane na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych” – czytamy w wyjaśnieniach.

Zdaniem RIO, dodatkowym dowodem, że przepisy o wynagradzaniu pracowników samorządowych nie są przepisami odrębnymi dla pracowników zatrudnionych w samorządowych podmiotach leczniczych w formie jednostki budżetowej jest brak w tych przepisach stanowisk przewidzianych w leczniczych jednostkach budżetowych. 

Przepisy o wynagradzaniu pracowników samorządowych określają zasady wynagradzania pracowników jednostek budżetowych zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych urzędniczych, urzędniczych, pomocniczych i obsługi. Natomiast przepisy o wynagradzaniu pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych w formie jednostki budżetowej ustalają wynagrodzenia dla pracowników wykonujących zawód medyczny oraz innych pracowników, których praca pozostaje w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, dla pracowników administracyjnych, technicznych i ekonomicznych oraz dla pracowników gospodarczych i obsługi. 

Trzynastki 

W dalszej części wyjaśnień RIO odniosła się też do zasad ustalania dodatkowego wynagrodzenia rocznego, tzw. „trzynastki". Izba wskazała, że przepisy ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej będą miały zastosowanie do pracowników zatrudnionych w samorządowych podmiotach leczniczych działających w formie jednostki budżetowej na podstawie art. 1 ust 2 pkt 3 tejże ustawy. Zgodnie z zawartą definicją w tym przepisie, pracownikami sfery budżetowej są pracownicy samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych prowadzących gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych. 

Podsumowując RIO podkreśliła, że do ustalania wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych utworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego będą miały zastosowanie przepisy ustawy o działalności leczniczej i rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę pracowników podmiotów leczniczych działających w formie jednostki budżetowej, w tym przepisy ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. .o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych ( Dz. U. z 2020 r. poz. 830 ze zm.), na warunkach i zasadach określonych w tej ustawie.

Z kolei ustawa z dnia 12 grudnia 1997 roku o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej będzie miała zastosowanie do pracowników zatrudnionych w samorządowych podmiotach leczniczych działających w formie jednostki budżetowej na podstawie art. 1 ust 2 pkt 3 tejże ustawy”.

mp/